Τετάρτη 31 Ιανουαρίου 2018

Η τσάντα στο σχολείο , οι μαθητές και οι γονείς τι;

 Ένα νέο πρόγραμμα του υπουργείου παιδείας άρχισε να εφαρμόζεται στα σχολεία με σκοπό να αυξήσει τον ελεύθερο χρόνο των μαθητών κατά τα σαββατοκύριακα όπως λέει.
 Αυτό ίσως να είναι καλό όπως πολλοί θα σκεφτούν με μια πρώτη ανάγνωση αλλά σε δεύτερη σκέψη εμπεριέχει μερικά πρακτικά ζητήματα και όχι μόνο.
Ας δούμε μερικά επιγραμματικά για την οικονομία της συζήτησης.
 Πόσα σχολεία διαθέτουν τους κατάλληλους χώρους και το απαραίτητο προσωπικό για την φύλαξη των τσαντών;
 Ποιος εξασφαλίζει ότι δε θα χαθεί κάποιο αντικείμενο το οποίο ίσως και για μερικούς είναι ασήμαντης αξίας αλλά για κάποιους άλλους μπορεί να έχει αγοραστεί με κόπο στους δύσκολους οικονομικά καιρούς που περνάμε;
 Πολλοί μαθητές χρησιμοποιούν την ίδια τσάντα για να πάνε στο φροντιστήριο, στα αγγλικά ή και σε κάποια άλλη δραστηριότητα λόγω έλλειψης χρημάτων να αγοραστεί ξεχωριστή για αυτές τις δραστηριότητες.
 Το ωρολόγιο πρόγραμμα ανατρέπεται με αυτό το πρόγραμμα λόγω της μη τήρησης του την Παρασκευή αφού δε «μπαίνουν» μαθήματα για τη Δευτέρα κάνοντας ακόμα πιο ελλιπή την ήδη λειψή λόγω των κενών που υπάρχουν στους δασκάλους μόρφωση των παιδιών.
 Ο «δημιουργικός» χρόνος μεταξύ μαθητή - γονιού που επικαλείται το υπουργείο μάλλον δεν αξίζει να σχολιαστεί, θα μπορούσαν να κάνουν πρώτα μια ερώτηση στο υπουργείο εργασίας να μάθουν για τους νόμους που έχει ψηφίσει για τα ωράρια λάστιχο, την κατάργηση ουσιαστικά της Κυριακής αργίας, την εκ περιτροπής εργασία και την κάθε είδους αυθαιρεσία στο χρόνο εργασίας.
 Όσο για τους άνεργους γονείς δε χρειάζεται να το πούμε, αυτοί είναι συνεχώς στους δρόμους να χτυπούν πόρτες μπας και βρουν κάποια δουλειά έστω και με τις παραπάνω συνθήκες που γράψαμε.
 Πολλοί γονείς πλέον θα χρειαστεί να επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό τους στέλνοντας τα παιδιά στα «αναγνωστήρια» που έχουν ξεφυτρώσει έξω από τα σχολεία, αφού κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου δε θα έχουν τη δυνατότητα να διαβάσουν οι ίδιοι τα παιδιά τους.
 Η αναβάθμιση του σχολείου που επικαλείται το υπουργείο πρέπει να συνδέεται με συνολική εκπαιδευτική πολιτική όπως η αύξηση των ωρών εργασίας με ολοήμερο για όλους τους μαθητές, αύξηση των δαπανών για την παιδεία, διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών, λιγότεροι μαθητές ανά τμήμα, στήριξη των αδύναμων μαθητών μέσα στο σχολείο, βιβλιοθήκες και χώροι ανάγνωσης μέσα στο σχολείο, δημόσια και υποχρεωτική προσχολική αγωγή και εκπαίδευση με ταυτόχρονη ουσιαστική μάθηση ξένων γλωσσών και πληροφορικής που θα ελαφρύνουν τα λαϊκά νοικοκυριά.
 Όμως οι μνημονιακές πολιτικές που ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση όπως και οι προηγούμενες  είναι σε αντίθετη,  σε αντιλαϊκή κατεύθυνση  και μόνο προγράμματα-πυροτεχνήματα σαν αυτό υλοποιούν.


                                                                                 ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩ

Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2018

Ο θάνατος του ΛΕΝΙΝ

«Ωρα, βροντά τα συνθήματά του κεραυνούς -
μήπως θα το ρίξουμε στα κλάματα;
Λένιν ζωντανότερος κι απ' τους ζωντανούς
Είναι η γνώση μας, η δύναμη και τ' άρματα»
Β. Μαγιακόφσκι1
Στις 21 Γενάρη 1924, ώρα 6.50` το βράδυ, ο Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν άφησε την τελευταία του πνοή στο Γκόρκι. Η είδηση ήταν αναπάντεχη, όχι τόσο γιατί κανείς δεν ήταν έτοιμος να αποδειχτεί ένα τέτοιο γεγονός ως πραγματικό, αλλά κυρίως επειδή λίγες ημέρες πριν η υγεία του είχε βελτιωθεί αισθητά κι άρχισαν να διατυπώνονται υποθέσεις ότι όλα όδευαν προς την πλήρη ανάρρωση. Δύο ημέρες πριν επέλθει το μοιραίο, στις 19 Γενάρη, ανοίγοντας τις εργασίες του XI Συνεδρίου των Σοβιέτ, ο Μ. Ι. Καλίνιν ανακοίνωσε ότι «οι μεγάλοι ειδικοί γιατροί που νοσηλεύουν τον Λένιν εκφράζουν την ελπίδα ότι ο Βλαντίμιρ Ιλίτς θα επιστρέψει στην κρατική και πολιτική δράση»2. Δυστυχώς, τίποτα απ' όλα αυτά δεν έμελλε να πραγματοποιηθεί.
Η Ευδοκία Ιβάνοβνα Σιρνόβα, που δούλεψε στο σπίτι των Ουλιάνοφ από το Μάρτη του 1923 έως το 1924, γράφει στις αναμνήσεις της για την τραγική εκείνη ημέρα που ο Λένιν συνάντησε το θάνατο: «Το πρωί, όπως πάντα, του πήγα τον καφέ του, κι εκείνος υποκλίθηκε ευγενικά, πέρασε δίπλα από το τραπέζι, μα δεν κάθισε να πιει τον καφέ του, μόνο μπήκε στο δωμάτιό του και ξάπλωσε. Τον περίμενα ως τις 4 η ώρα με ζεστό καφέ, όλο και πίστευα πως θα ξυπνήσει, πως θα τον πιει. Αλλά δεν ήταν πια καλά. Μου ζήτησαν μποτίλιες με ζεστό νερό... Ως να τις γεμίσουν, κι ως να τις πάνε, δεν του χρειάζονταν πια... Τρέχω απάνω, κοιτάζω, η Μαρία Ιλίνιτσνα ήταν αγνώριστη, στο πρόσωπό της είχε απλωθεί μαύρη απελπισία. Βλέπω που ήταν χάλια...
- Τι έχετε; Τη ρωτάω.
- Για τον Βολόντιά μας δεν υπάρχουν ελπίδες, ήταν το μόνο που είπε.
Αρχισα να την καθησυχάζω. Εκείνη μπήκε βιαστικά στο διπλανό δωμάτιο κι έβαλε τα κλάματα. Τότε έτρεξα στον Βλαντίμιρ Ιλίτς, τι να δω... Κοιτάζω όλοι οι γιατροί κράταγαν τα κεφάλια τους, κι οι νοσοκόμοι στις γωνιές όλοι κλαίνε. Μπήκα στο δωμάτιο... Η Ναντιέζνα Κωνσταντίνοβα καθόταν δίπλα του, στο κρεβάτι και του κρατούσε το χέρι...»3.
Στο ιατρικό δελτίο που βεβαίωνε το θάνατο του Λένιν, αναφερόταν πως βάση της αρρώστιας του ήταν η έντονη σκλήρωση των αγγείων του εγκεφάλου, εξαιτίας της υπερβολικά εντατικής πνευματικής δραστηριότητας. Αμεση αιτία θανάτου ήταν η εγκεφαλική αιμορραγία4.
Πριν προχωρήσουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες γύρω από το θάνατο του Λένιν, ας κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν, στη ζωή και στη δράση του κορυφαίου αυτού επαναστάτη και θεωρητικού του 20ού αιώνα, που δίκαια θεωρήθηκε ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος.
Κορυφαίος μαρξιστής - ηγέτης του προλεταριάτου
Ο Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ (Νικολάι Λένιν) γεννήθηκε στις 10/22 Απρίλη του 1870 στην πόλη Σιμπίρσκ (κατοπινή ονομασία Ουλιάνοφσκ), που βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Βόλγα. Ηταν το τέταρτο, στη σειρά, από τα οκτώ παιδιά που απέκτησαν οι γονείς του, αν και δεν έζησαν όλα. Τα δύο πέθαναν πολύ μικρά.
Η αδελφή του Λένιν, Αννα Ι. Ουλιάνοβα - Ελιζάροβα, γράφει στις αναμνήσεις της πως η οικογένεια που μεγάλωσε ο Λένιν ήταν σφιχτοδεμένη και μονιασμένη. «Το οικογενειακό περιβάλλον και οι όροι ανατροφής - σημειώνει - ήταν πολύ ευνοϊκοί για την ανάπτυξη του μυαλού και τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών. Τα παιδικά χρόνια του Βλαντίμιρ Ιλίτς, των αδελφών και των αδελφάδων του πέρασαν πολύ φωτεινά και ευτυχισμένα»5.
Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια ο Βλαντίμιρ Ιλίτς τα πέρασε στην περιοχή του Βόλγα, στους νομούς του Σιμπίρσκ, Καζάν, Σαμάρας, όπου ήταν φανερή η ληστρική εκμετάλλευση των χωρικών, οι άθλιες συνθήκες διαβίωσής τους, αλλά και ο σκοταδισμός, που διπλασίαζε πάνω τους το βάρος της κοινωνικής καταπίεσης. Η πραγματικότητα αυτή, αλλά και η γενικότερη κοινωνικοπολιτική κατάσταση που βίωνε τότε η Ρωσία - μια αχαλίνωτη και θηριώδης αντίδραση, που πήρε πρωτοφανείς διαστάσεις ύστερα από τη δολοφονία του Αλέξανδρου Β` το 1881 από τους ναροντνικούς - άσκησαν ισχυρή επίδραση πάνω στο νεαρό Βλαδίμηρο, ο οποίος παρακολουθούσε τη ζωή γύρω του με μεγάλο ενδιαφέρον, άκουγε τις συζητήσεις των μεγάλων και διάβαζε πολύ τη δημοκρατική φιλολογία της εποχής6.
Βαθιά επίδραση στο χαρακτήρα, αλλά και στην επαναστατική σκέψη του Λένιν, άσκησε η επαναστατική - δημοκρατική ρωσική φιλολογία και κυρίως τα έργα του Τσερνισέφσκι, τον οποίο ο ίδιος χαρακτήριζε πολύ αργότερα ως «μεγάλο Ρώσο σοσιαλιστή της προμαρξικής περιόδου»7. Εξίσου όμως, και ίσως ισχυρότερη, ήταν η επίδραση που δέχτηκε από τη συναναστροφή με τον μεγαλύτερο αδελφό του, Αλεξάντρ Ουλιάνοφ. Επρόκειτο για έναν πολύ μορφωμένο άνθρωπο και αποφασισμένο επαναστάτη (ναροντνικό), που θυσίασε τη ζωή του για την κοινωνική απελευθέρωση των καταπιεζόμενων μαζών. Ο Αλεξάντερ εκτελέστηκε στις 8/3/1887 από τα όργανα του τσαρισμού, ύστερα από τη συμμετοχή του στην προετοιμασία δολοφονικής απόπειρας κατά του τσάρου Αλεξάνδρου του Γ` κι ο θάνατός του «είχε δυνατή επίδραση στην απόφαση του νεαρού Λένιν να γίνει επαγγελματίας επαναστάτης»8.
Το 1887, λοιπόν, ήταν έτος στροφής για τον Λένιν. Από το σημείο αυτό και μετά, η επαναστατική του σταδιοδρομία υπήρξε έντονη, ορμητική, με σταθμούς ανεπανάληπτους, που σφράγισαν, όχι μόνον τη ρωσική, αλλά και την παγκόσμια ιστορία του εργατικού κινήματος. Τη χρονιά αυτή, γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Καζάν και πήρε ενεργά μέρος στο φοιτητικό κίνημα, με αποτέλεσμα, το Δεκέμβρη του ίδιου έτους, να συλληφθεί και να εξοριστεί στο χωριό Κουκούσκινο. Ενα χρόνο αργότερα, επέστρεψε στο Καζάν, αλλά δεν του επιτράπηκε να ξαναφοιτήσει στο πανεπιστήμιο. Προσχώρησε στον επαναστατικό όμιλο του Ν. Ε. Φεντοσέγιεφ κι άρχισε να μελετά έργα του Μαρξ, του Ενγκελς και του Πλεχάνοφ, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί σε συνειδητό πια μαρξιστή.
Το Μάη του 1889, η οικογένειά του μετακόμισε στη Σαμάρα και το 1891 έδωσε πτυχιακές εξετάσεις στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πετρούπολης, απ' όπου μπόρεσε να πάρει το πτυχίο του με άριστα.
Στην Πετρούπολη, ο Λένιν (μετοίκησε το 1893) έγινε ο αρχηγός των μαρξιστών της ρωσικής πρωτεύουσας και στις αρχές του 1895 η ομάδα που καθοδηγούσε πήρε την ονομασία «Ενωση Αγώνα για την Απελευθέρωση της Εργατικής Τάξης». Επρόκειτο για το έμβρυο - όπως ο ίδιος έλεγε- του επαναστατικού κόμματος.
Το Δεκέμβρη του 1895, ο Λένιν συνελήφθη για την επαναστατική του δράση. Υστερα από φυλάκιση 14 μηνών, το Φλεβάρη του 1897, εξορίστηκε στην Ανατολική Σιβηρία κι αφού εξέτισε την ποινή του, στα 1900 αναχώρησε για την Ελβετία όπου έζησε ως πολιτικός εξόριστος. Επέστρεψε στην Πετρούπολη με αφορμή την πρώτη ρωσική επανάσταση, το Νοέμβρη του 1905, αλλά μετά την ήττα της επανάστασης ξαναπήρε το δρόμο της προσφυγιάς, φεύγοντας για τη Γενεύη το Γενάρη του 1908. Τη Ρωσία θα την ξανάβλεπε πάλι το 1917, όταν ξέσπασε η δεύτερη ρωσική επανάσταση.
Χωρίς αμφιβολία, είναι αδύνατο να παρουσιάσει κανείς τον Λένιν ως ηγέτη του επαναστατικού προλεταριάτου μέσα σε λίγες γραμμές. Εντούτοις οφείλουμε να σημειώσουμε πως είναι ο άνθρωπος, που ανέπτυξε όσο κανείς άλλος το μαρξισμό στην εποχή του ιμπεριαλισμού, επιβεβαιώνοντας την ορθότητα του θεωρητικού του έργου, αλλά και ολόκληρης της μαρξιστικής επιστήμης με τη νίκη της Οχτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία. Τη δεκαετία του 1890-1900, συνέβαλε αποφασιστικά στην ιδεολογικοπολιτική νίκη του μαρξισμού κατά του ναροντνικού μικροαστικού κινήματος στη Ρωσία, αλλά και κατά των λεγόμενων «Νόμιμων Μαρξιστών», που αλλοίωναν το περιεχόμενο της μαρξιστικής επιστήμης, ανακατεύοντάς το με υπερταξικές πανανθρώπινες ηθικές αξίες. Ταυτόχρονα, κατάφερε να βάλει τα θεμέλια της θεωρίας για το επαναστατικό κόμμα νέου τύπου και να βοηθήσει αποφασιστικά στη διαμόρφωση των υποκειμενικών όρων ίδρυσής του.
Στις παραμονές της πρώτης ρωσικής επανάστασης, καταφέρνει να αναπτύξει ακόμη περισσότερο τη θεωρία για το κόμμα, ενώ κατά τη διάρκειά της έστρεψε την προσοχή του κυρίως στη θεωρία της επανάστασης και στα καθήκοντα που απέρρεαν απ' αυτήν. Μετά την ήττα της επανάστασης, στα χρόνια της αντίδρασης, το κύριο βάρος της δράσης του έριξε στην απόκρουση, με επιστημονικό - μαρξιστικό τρόπο, της αστικής ιδεολογίας που δυνάμωνε την επίδρασή της στην εργατική τάξη και στο κόμμα. Ασχολήθηκε συστηματικά για την ανάπτυξη της μαρξιστικής θεωρίας πάνω στο εθνικό ζήτημα και στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου αγωνίστηκε συστηματικά ενάντια στο σοσιαλιμπεριαλισμό, στο σοσιαλπατριωτισμό, στο σοσιαλσοβινισμό, αλλά και στον πασιφισμό, ενάντια στην προδοσία της Β` Διεθνούς, για την ενότητα των διεθνιστών και τη δημιουργία μιας νέας, πραγματικά προλεταριακής, πραγματικά επαναστατικής Διεθνούς. Μελέτησε την εξέλιξη του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο και κατέληξε σε σημαντικά συμπεράσματα, όσον αφορά στο θεωρητικό εξοπλισμό του προλεταριάτου στην πάλη του για την κατάκτηση της εξουσίας. Στην τελευταία φάση της ζωής του, από το 1917 έως το θάνατό του, ο Λένιν πρόσφερε ανεκτίμητο έργο, στο επίπεδο τόσο της θεωρίας, όσο και της πολιτικής πρακτικής, ως ηγέτης της επανάστασης που νικά, ως αρχηγός του πρώτου εργατικού κράτους και καθοδηγητής του κόμματος και των μαζών στην οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Πιο ζωντανός απ' τους ζωντανούς
Η είδηση του θανάτου του ΛΕΝΙΝ μεταδόθηκε από το σοβιετικό ραδιόφωνο στη Σοβιετική Ενωση και σ' όλο τον κόσμο στις 22 Γενάρη 1924, στις 6 το πρωί.
Η ΚΕ του Μπολσεβίκικου Κόμματος, μετά από έκτακτη συνεδρίασή της, απηύθυνε έκκληση «Προς το κόμμα, όλους τους εργαζόμενους», όπου ανέφερε πως μετά τον Μαρξ η ιστορία του απελευθερωτικού κινήματος δεν είχε αναδείξει μια τόσο γιγάντια μορφή σαν τον Λένιν. «Ο,τι πραγματικά μεγάλο και ηρωικό έχει το προλεταριάτο - έλεγε η έκκληση - ατρόμητο μυαλό, θέληση σιδερένια, αλύγιστη, επίμονη θέληση που δαμάζει τα πάντα, ιερό μίσος, μίσος θανάσιμο ενάντια στη σκλαβιά και την καταπίεση, επαναστατικό πάθος, που μετακινεί βουνά, απεριόριστη πίστη στις δημιουργικές δυνάμεις των μαζών, τεράστια οργανωτική μεγαλοφυία, όλα αυτά βρήκαν τη μεγαλειώδη ενσάρκωσή τους στον Λένιν, που το όνομά του έγινε σύμβολο του νέου κόσμου από τη Δύση ως την Ανατολή, από το Νότο ως το Βορρά»10. Στις 23 Γενάρη σχετική προκήρυξη εξέδωσε και η Εκτελεστική Επιτροπή της ΚΔ, με την οποία καλούσε τα εκατομμύρια των συναγωνιστών και οπαδών της σε όλο τον κόσμο να ακολουθήσουν τις υποθήκες του Λένιν11.
«Το θλιβερόν άγγελμα που από προχθές εβύθισε εις την αγωνίαν την εργατικήν τάξιν όλου του κόσμου αληθεύει. Ο ΛΕΝΙΝ πέθανε στις 21 τρ. υποκύψας στο μοιραίο έπειτα από πολυχρόνιον αρρώστιαν», έγραφε σε ολοσέλιδο πρωτοσέλιδο άρθρο του στο «Ρ» εκείνες τις ημέρες ο Γ. Κορδάτος12. Και κατέληγε: «Σφίγγοντας την καρδιά τους από στυγνήν αγωνίαν, άφατον λύπην, οι Ρώσοι εργάτες και χωρικοί που θα προπέμψουν σήμερα το ΛΕΝΙΝ με τις μεγαλύτερες τιμές στην τελευταία του κατοικίαν, είμαστε βέβαιοι πως θα ορκιστούν - και μαζί τους όλοι οι εργάτες του κόσμου - να φανούν μικροί Λένιν στον κύκλο της δράσεώς των και να μοιάσουν έστω και λίγο τον φλογερότερον κήρυκα του διεθνούς κομμουνισμού, αλλά και τον επαναστάτην και Απόστολον τον μεγαλύτερον απ' όσους γνώρισαν οι αιώνες».
Από το Γκόρκι η σορός του Λένιν μεταφέρθηκε στις 23 του Γενάρη στη Μόσχα και τοποθετήθηκε για δημόσια αποτίμηση φόρου τιμής στην Αίθουσα με τις Κολόνες του Μεγάρου των Συνδικάτων. Εκεί έμεινε μέχρι τις 27 του μηνός. Μια μέρα πριν, στις 26 Γενάρη, το Συνέδριο των Σοβιέτ οργάνωσε έκτακτη σύνοδο προς τιμήν του εκλιπόντος ηγέτη του. Εκεί, από τα κεντρικά στελέχη των μπολσεβίκων, μίλησαν ο Καλίνιν, η Ν. Κρούπσκαγια, ο Ζινόβιεφ και ο Στάλιν13. Μίλησαν, επίσης, η Κλάρα Τσέτκιν, ο Ν. Ναριμάνοφ και άλλοι. Στην ομιλία του, ο Στάλιν έδωσε όρκο εκ μέρους του κόμματος ότι οι μπολσεβίκοι θα υπερασπίζονταν τις λενινιστικές υποθήκες, θα φύλαγαν καθαρό τον τίτλο του μέλους του κόμματος, θα διαφύλατταν σαν κόρη οφθαλμού την ενότητά του, θα υπεράσπιζαν και θα στερέωναν τη δικτατορία του προλεταριάτου και την εργατοαγροτική συμμαχία, θα πλάταιναν την ένωση των σοβιετικών δημοκρατιών και θα έμεναν πιστοί στις αρχές της Κομμουνιστικής Διεθνούς. «Σου ορκιζόμαστε, σύντροφε Λένιν, ότι δε θα λυπηθούμε τη ζωή μας για να στερεώνουμε και να πλαταίνουμε την ένωση των εργαζομένων όλου του κόσμου, την Κομμουνιστική Διεθνή», ήταν η κατάληξη του λόγου του Στάλιν14.
Στις 27 Γενάρη η σορός του Λένιν μεταφέρθηκε στην Κόκκινη Πλατεία και στις 4 η ώρα το απόγευμα τοποθετήθηκε στο Μαυσωλείο. Ο θάνατός του Λένιν, έγραφε αργότερα ο Μ. Γκόρκι, «υπογραμμίζει ακόμα πιο καθαρά στα μάτια της υφηλίου την αξία του - την αξία του αρχηγού του παγκόσμιου προλεταριάτου»15.
1 Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι: «Εκλογή», Μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια Αλ. Πάρνη, σελ. 91
2 Ινστιτούτο Μαρξισμού - Λενινισμού της ΚΕ του ΚΚΣΕ: «Β. Ι. Λένιν - Βιογραφία», εκδόσεις «ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ» 1973, σελ. 790
3 «Αναμνήσεις για τον Β. Ι. Λένιν», «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις», Οκτώβρης 1957, τόμος 2ος, σελ. 358-359
4 Ινστιτούτο Μαρξ - Ενγκελς - Λένιν: «ΛΕΝΙΝ ΒΛΑΔΙΜΗΡΟΣ ΙΛΙΤΣ - Σύντομη σκιαγραφία της ζωής και της δράσης του», εκδόσεις «ΤΑ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ ΑΕ», Αθήνα 1946, σελ. 244.
5 Οι μαρτυρίες της Α. Ι. Ουλιάνοβα - Ελιζάροβα περιλαμβάνονται στο συλλογικό έργο «Αναμνήσεις για τον Β. Ι. Λένιν», «Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις», Οκτώβρης 1957, τόμος 1ος, σελ. 5-71, εδώ σελ. 11
6 Ινστιτούτο Μαρξ - Ενγκελς - Λένιν: «Λένιν Βλαδίμηρος Ιλιτς - σύντομη σκιαγραφία της ζωής και της δράσης του», εκδόσεις «ΤΑ ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ» ΑΕ, Αθήνα 1946, σελ. 8.
7 Β. Ι. Λένιν: «Απαντα», εκδόσεις ΣΕ, τόμος 41, σελ. 55
8 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Ζ1, σελ. 228
9 Β. Ι. Λένιν: «Απαντα», εκδόσεις ΣΕ, τόμος 2ος, σελ. 486
10 Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα», τόμος Θ1-Θ2, σελ. 41 «Ιστορία του ΚΚΣΕ», εκδόσεις ΣΕ, σελ. 407
11 Ινστιτούτο Μαρξισμού - Λενινισμού της ΚΕ του ΚΚΣΕ: «Β. Ι. Λένιν - Βιογραφία», εκδόσεις «ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ» 1973, σελ. 791-792
12 «Ριζοσπάστης» 26/12/1924
13 Τόνι Κλιφ: «Λένιν 1917-1923», εκδόσεις «Εργατική Δημοκρατία», σελ. 458
14 Ι. Στάλιν: «Απαντα», εκδοτικό της ΚΕ του ΚΚΕ, 1952, τόμος 6ος, σελ. 53-59
15 Μ. Γκόρκι: «Β. Ι. Λένιν», εκδόσεις «Ειρήνη», σελ. 72.

Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Παρασκευή 12 Ιανουαρίου 2018


ΤΖΑΚ ΛΟΝΤΟΝ ΕΝΑΣ "ΠΡΟΦΗΤΗΣ" ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Προτιμώ να γίνω στάχτη παρά σκόνη!
Προτιμώ η σπίθα μου να εξαντληθεί μέσα στη φωτιά, παρά να σαπίσει από την υγρασία!
Προτιμώ να γίνω μετεωρίτης, κάθε άτομο μου να γίνει εκθαμβωτική λάμψη, απ' ότι ένας κοιμισμένος και παντοτινός πλανήτης.
Ο προορισμός του ανθρώπου είναι να ζει, όχι να επιβιώνει
Δεν θα σπαταλήσω τις μέρες μου προσπαθώντας να τις παρατείνω.
Θα αξιοποιήσω το χρόνο μου.

O Τζακ Λόντον γεννήθηκε το 1876 στο Σαν Φρανσίσκο, εξώγαμο τέκνο της Φλώρας Γουέλμαν και ενός περιπλανώμενου αστρολόγου, του Γουίλιαμ Χένρυ Τσέηνυ. Την ίδια χρονιά, η μητέρα του παντρεύτηκε τον Τζων Λόντον, χήρο με δύο κόρες, που έδωσε στο εξώγαμο αγόρι το επώνυμό του και το όνομα Τζων Γκρίφιθ. Το 1891 ο Τζακ Λόντον άφησε το σχολείο και έπιασε δουλειά σε εργοστάσιο, το 1892 υπηρέτησε αξιωματικός στην ακτοφυλακή του Σαν Φρανσίσκο, και το 1893, έπειτα από έξι μήνες ταξίδι στον Ειρηνικό με τη σκούνα Σόφι Σάδερλαντ, κέρδισε το πρώτο βραβείο μιας τοπικής εφημερίδας "για το καλύτερο περιγραφικό άρθρο" με θέμα έναν τυφώνα στις ακτές της Ιαπωνίας. Το 1895 επιστρέφει στο σχολείο, και το 1896 μπαίνει στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα και στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϋ, όπου μένει μόνο ένα εξάμηνο. Τα δύο επόμενα χρόνια τον βρίσκουν στην Αλάσκα, απ' όπου αρχίζει να ασχολείται επαγγελματικά με το γράψιμο. Το 1902 περνά από το Λονδίνο, αλλά το 1904 τον βρίσκει στις θάλασσες της Κορέας και της Ιαπωνίας, ανταποκριτή του ρωσο-ιαπωνικού πολέμου. Λίγο αργότερα (1906) θα γίνει ανταποκριτής ενός άλλου συγκλονιστικού γεγονότος: του σεισμού που ισοπεδώνει το Σαν Φρανσίσκο. Τα επόμενα χρόνια περνούν με γράψιμο και ταξίδια στη Χαβάη, στην αποικία των λεπρών του Μολοκάι, στην Ταϊτή, στα νησιά Φίτζι, αλλά και στη Βόρειο Καλιφόρνια, πάνω σε άμαξα με τέσσερα άλογα. Όλα τα σπουδαία έργα του γεννιούνται καθ' οδόν, μαζί με πολύ ποτό και τροπικές αρρώστιες, ώσπου το 1916 πεθαίνει από ουραιμία, σύμφωνα με την ιατρική γνωμάτευση της εποχής, ενώ η εκδοχή της αυτοκτονίας ανακινείται είκοσι δύο χρόνια αργότερα από τον Ίρβινγκ Στόουν.

Η "Σιδερενια Φτέρνα" αν και γράφτηκε πριν τη θεωρία του Λένιν για τη φύση του ιμπεριαλισμού, προβλέπει μια κοινωνία που επιβαιβεώνει τη γράση του Λένιν "Ιμπεριαλισμός σημαίνει αντίδραση σε ολη τη γραμμή". Κυριαρχία των μονοπωλείων,τρομοκρατία,καταστολή,αυταρχισμός.


Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2018

ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ

«Να γελάσεις απ' τα βάθη των χρυσών σου ματιών / είμαστε μες στο δικό μας κόσμο / Η πιο όμορφη θάλασσα / είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει / Τα πιο όμορφα παιδιά / δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα / Τις πιο όμορφες μέρες μας / δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα / Κι αυτό που θέλω να σου πω / το πιο όμορφο απ' όλα / δε στο 'χω πει ακόμα...».
Έβαλε το στίγμα της στο πολιτικό τραγούδι, ερμηνεύοντας μοναδικά στίχους κορυφαίων ποιητών και δημιουργίες μεγάλων Ελλήνων συνθετών. Στρατεύτηκε στο κομμάτι εκείνο της τέχνης που αφουγκράζεται, οραματίζεται, αντιστέκεται στην εκμετάλλευση και το σκοτάδι της καταπίεσης. Το ήθος, η ποιότητα, η αξιοπρεπής και αγωνιστική στάση της σφράγισαν τη ζωή της ασυμβίβαστης τραγουδίστριας με την υπέροχη φωνή, η οποία «έφυγε» πρόωρα από τη ζωή (7/1/2009). Η Μαρία Δημητριάδη είναι πάντα στην καρδιά μας ως η τροβαδούρος της επανάστασης. Με αφετηρία την πίστη της στο όραμα μιας δίκαιης κοινωνίας, συμπορεύτηκε με το ΚΚΕ, στηρίζοντας τις θέσεις του και παλεύοντας μαζί του. Πάντα παρούσα μέσα στα γεγονότα, από τον αντιδικτατορικό αγώνα μέχρι το τέλος.

Με τόλμη και παρρησία

Στο διάβα της από το τραγούδι αντιστάθηκε με τόλμη και παρρησία στην ευκολία και στα κυκλώματα που λυμαίνονται το χώρο της τέχνης, με αποτέλεσμα να βρεθεί αντιμέτωπη με τις αντιξοότητες που προκαλεί το σύστημα στους καλλιτέχνες που δεν υποτάσσονται στις επιδιώξεις του. Δε λύγισε...
«Οι συνεργασίες μου είχαν πάντα και κάποιον άλλο λόγο, εκτός από τον καλλιτεχνικό. Υπήρχε ταύτιση, έστω σε κάποιο βαθμό, ιδεολογική, αισθητική. Και χωρίς να υπερηφανεύομαι δηλώνω ότι δεν έχω κάνει ποτέ ούτε μισή υποχώρηση στη δουλειά μου. Ούτε μισή! Και αυτό το πληρώνω. Υπήρξαν φορές που δεν είχα να καπνίσω τσιγάρο. Αλλά υποχώρηση δεν έχω κάνει. Ούτε μία καλημέρα δεν έχω πει σε κάποιον που δε θέλω να του την πω...», είχε εξομολογηθεί η Μαρία Δημητριάδη στον «Ριζοσπάστη» (17/2/2002).
Οσο για το «πολιτική τραγουδίστρια»... κι αυτό το «πληρώθηκε» με ποικίλους τρόπους: «Μου έβαλαν την ετικέτα πολιτική τραγουδίστρια για κακό, τις εποχές που το πολιτικό τραγούδι ήταν υπό διωγμόν. Τις δεκαετίες '70 - '80 μέχρι αυγά στο κεφάλι έφαγα από διάφορους αντιδραστικούς. Στο Κιλκίς μάς πετούσαν πέτρες (...) Κάναμε πολιτική δουλειά, καθώς οι συναυλίες μας δεν ήταν μόνο καλλιτεχνικά γεγονότα αλλά και μέσο πάλης. Πηγαίναμε στη Λάρυμνα πρωί πρωί, χειμώνα, σε ένα σινεμά καλοκαιρινό και τραγουδούσαμε. Κάθε Κυριακή πρωί τραγουδούσαμε σε κινηματογράφους της Αθήνας για απεργούς, παρόλο το ξενύχτι της προηγούμενης νύχτας στις μπουάτ. Το "πολιτική τραγουδίστρια" σήμαινε λοιπόν μέσα στα γεγονότα (...) Ομως, μετά το '80 έγινε βρισιά. Δηλαδή, εσύ είσαι πολιτική τραγουδίστρια, έξω από εδώ. Δε θα τραγουδήσεις άλλο, τελείωσες. Κι έχανα το τρένο της ευκολίας, του να ελίσσεσαι...».

Πάντα παρούσα

Την θυμόμαστε πάντα παρούσα, μέσα στα γεγονότα, να συνοδεύει με τα τραγούδια της τους εργατικούς - αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των δεκαετιών '70 - '80, αλλά και αργότερα, μέχρι τέλους, ανταποκρινόμενη στα αγωνιστικά καλέσματα. Τραγουδώντας στις συναυλίες αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους και διωκόμενους λαούς, στους απεργιακούς αγώνες, στα μπλόκα των αγροτών. Δεν την ξεχνάμε στις φοβερές εκείνες συναυλίες στα Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή» από το ξεκίνημα του θεσμού τη δεκαετία του '70 και μέχρι τα τελευταία της χρόνια. Στις δημοτικές εκλογές του 2006 συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο της «Συμπαράταξης για την Αθήνα» με επικεφαλής τον Σπύρο Χαλβατζή.
Ξεκίνησε να τραγουδά από παιδί. Στα 16 της χρόνια έκανε δίσκο, τα «Κορίτσια στον Ηλιο» του Σταύρου Ξαρχάκου. Μετά ήρθαν ο «Ηλιος ο Πρώτος» και το «Χρονικό» του Γιάννη Μαρκόπουλου. Στο ενδιάμεσο είχε γνωρίσει τον Μίκη Θεοδωράκη, που τον είχαν σε κατ' οίκον περιορισμό. Κάνανε συνέχεια πρόβες... Δισκογραφεί το «Ενα πρωινό η Παναγιά μου» του Ξαρχάκου και μετά συναυλίες με τον Θεοδωράκη σε όλο τον κόσμο για δύο χρόνια. Ακολούθησαν δίσκοι της με τους Γιάννη Γλέζο, Νίκο Μαμαγκάκη. Ηδη, έχει γνωρίσει τον Θάνο Μικρούτσικο, που έπαιζε πιάνο σε μια μπουάτ, τους «Δον Κιχώτες». Μετά τη μεταπολίτευση (1975) κάνει και τον πρώτο του δίσκο, τα «Πολιτικά Τραγούδια», με τα οποία ξεκίνησε η δημιουργική συνεργασία τους. Ακολούθησαν η «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Φουέντε Οβεχούνα», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς». Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι από την κασετίνα των οκτώ δίσκων με τα πολιτικά τραγούδια του συνθέτη που έβγαλε η «Λύρα», πριν από λίγα χρόνια, στους πέντε τραγουδάει μόνο η Μαρία Δημητριάδη. Μετά από κάποια χρόνια, κάνει πάλι συναυλίες με τον Μίκη, τον Μαρκόπουλο. Δισκογραφικά συνέχισε με το «Δελτίο καιρού», με τραγούδια πολλών συνθετών σε πρώτη εκτέλεση, τα «Λιανοτράγουδα» του Θεοδωράκη, τον πρώτο δίσκο του Γιώργου Σταυριανού, την «Ελένη» του Χατζιδάκι, το «Εμπάργκο» του Μικρούτσικου, με άλλους τραγουδιστές, κ.ά. Μετά από το '90 - '91 και δύο πολύ μεγάλες περιοδείες με τον Μίκη, άρχισε να αποτραβιέται. Ακολούθησαν δύο χρόνια δουλειάς της στο Βελιγράδι, την περίοδο του εμπάργκο. Εκανε συναυλίες κι ένα δίσκο, τα έσοδα του οποίου, με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού της πρώην Γιουγκοσλαβίας, πήγαν για τους πρόσφυγες. Δύο χρόνια πηγαινοερχόταν στη Γιουγκοσλαβία. Τελευταία δισκογραφική της δουλειά ήταν οι «Δον Κιχώτες» των Παρασκευά Καρασούλου (στίχοι) και Θοδωρή Οικονόμου (μουσική). Οπως έλεγε, πολύ σημαντική ήταν η στιγμή της γνωριμίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη, που από μικρό παιδάκι και λόγω οικογένειας ήταν το ίνδαλμά της. Επίσης, η συνεργασία της με τον Θάνο Μικρούτσικο και η γνωριμία της με τον Μάνο Χατζιδάκι.
Το σίγουρο είναι ότι τα τραγούδια που ερμήνευσε με τον ξεχωριστό δικό της τρόπο θα εμπνέουν πάντα τους κομμουνιστές και θα τους συνοδεύουν στις πορείες και τις κινητοποιήσεις. Είτε τραγουδώντας για τους γερόντους της Μακρονήσου που «...δίπλα στα μάτια τους έχουν ένα δεντράκι καλοσύνη / ανάμεσα στα φρύδια τους ένα γεράκι δύναμη / κι ένα μουλάρι από θυμό μες στην καρδιά τους / που δε σηκώνει τ' άδικο...» είτε πως «το πιο εκπληκτικό, πιο επιβλητικό, πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο, είν' ένας άνθρωπος που τον μποδίζουν να βαδίζει» είτε πως «έτσι κι αλλιώς η Γη θα γίνει κόκκινη...»
«Χωρίς να υπερηφανεύομαι δηλώνω ότι δεν έχω κάνει ποτέ ούτε μισή υποχώρηση στη δουλειά μου. Ούτε μισή! Και αυτό το πληρώνω. Υπήρξαν φορές που δεν είχα να καπνίσω τσιγάρο. Αλλά υποχώρηση δεν έχω κάνει. Ούτε μία καλημέρα δεν έχω πει σε κάποιον που δε θέλω να του την πω...» (Μαρία Δημητριάδη στον «Ριζοσπάστη» 17/2/2002).
Σαν σήμερα,στις 7 Γενάρη του 2009, «έφυγε» αυτή η μεγάλη φωνή, η τραγουδίστρια με το ήθος, την ποιότητα, την αξιοπρεπή και αγωνιστική στάση που σφράγισαν τη ζωή της.
Ως ελάχιστο φόρο τιμής, να θυμηθούμε μία από τις εκπληκτικές ερμηνείες της...