9 Μάρτη 1907 δολοφονείται ο Μαρίνος Αντύπας
Ο Μαρίνος Αντύπας δεν ήταν Θεσσαλός. Είχε γεννηθεί στα
Φερεντινάτα της Κεφαλονιάς το 1873 και ήταν ο πρωτότοκος γιος ενός φτωχού
ξυλογλύπτη. Στα 17 χρόνια του, αφήνει τη γενέτειρά του και έρχεται στην Αθήνα
για να δουλέψει και να σπουδάσει. Εδώ στην πρωτεύουσα μπαίνει με ορμή στον
κοινωνικό και πολιτικό στίβο. Γίνεται μέλος του "Σοσιαλιστικού
Συλλόγου" του Σταύρου Καλλέργη και από αυτή τη στιγμή αρχίζουν οι διώξεις
και οι κατατρεγμοί σε βάρος του. Η πρώτη σύλληψή του γίνεται τον Οχτώβρη του
1897 για έναν πύρινο λόγο που είχε εκφωνήσει εναντίον του παλατιού στην πλατεία
Ομονοίας. Καταδικάζεται σε φυλάκιση ενός χρόνου, αλλά μόλις εκτίει την ποινή
του συλλαμβάνεται πάλι για "ηθική αυτουργία" σε απόπειρα δολοφονίας
κατά του Γεώργιου του Α. Με την κατηγορία αυτή μεταφέρεται στις φυλακές της
Αίγινας και κρατείται αλυσοδεμένος για περισσότερους από έξι μήνες, οπότε
αποφυλακίζεται και οδηγείται βίαια στην πατρίδα του. Ας σημειωθεί ότι η δήθεν
απόπειρα κατά του Γεωργίου ήταν στημένη, για να κατηγορηθεί ο Αντύπας. Χαρακτηριστικό
είναι ότι οι δήθεν αποπειραθέντες να σκοτώσουν τον βασιλιά εφυγαδεύθησαν στην
επαρχία, ενώ η κυβέρνηση γνωστοποίησε στον κόσμο ότι δήθεν καταδικάστηκαν σε
θάνατο και εκτελέστηκαν!
Επιστρέφοντας στην Κεφαλονιά ο Αντύπας εκδίδει την εφημερίδα "Ανάσταση", αλλά συλλαμβάνεται πάλι για την αρθρογραφία του και καταδικάζεται σε τρίμηνη φυλάκιση. Η νέα του περιπέτεια έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της κυκλοφορίας της εφημερίδας και τη φυγή εντέλει - μετά από διάφορες περιπλανήσεις - του Αντύπα στη Θεσσαλία. Εκεί ο Αντύπας μαζί με άλλα προοδευτικά άτομα της εποχής προσπαθεί να ξυπνήσει τους κολίγους και να τους οργανώσει για να ζητήσουν τα δικαιώματά τους. Οι τσιφλικάδες τότε αντιλαμβάνονται τον "κίνδυνο" που τους απειλεί και αρχίζουν να καταστρώνουν "πλάνα" για την εξόντωση του "ενοχλητικού".
Επιστρέφοντας στην Κεφαλονιά ο Αντύπας εκδίδει την εφημερίδα "Ανάσταση", αλλά συλλαμβάνεται πάλι για την αρθρογραφία του και καταδικάζεται σε τρίμηνη φυλάκιση. Η νέα του περιπέτεια έχει ως αποτέλεσμα τη διακοπή της κυκλοφορίας της εφημερίδας και τη φυγή εντέλει - μετά από διάφορες περιπλανήσεις - του Αντύπα στη Θεσσαλία. Εκεί ο Αντύπας μαζί με άλλα προοδευτικά άτομα της εποχής προσπαθεί να ξυπνήσει τους κολίγους και να τους οργανώσει για να ζητήσουν τα δικαιώματά τους. Οι τσιφλικάδες τότε αντιλαμβάνονται τον "κίνδυνο" που τους απειλεί και αρχίζουν να καταστρώνουν "πλάνα" για την εξόντωση του "ενοχλητικού".
Ο ίδιος, σε ένα γράμμα του, προσδιορίζει με μεγαλύτερη
ακρίβεια την ιδεολογική και πολιτική ταυτότητα στο θολό τότε τοπίο των
σοσιαλιστικών θεωριών. Απορρίπτει, λοιπόν, τον αναρχισμό, όπως και το
«χριστιανικό σοσιαλισμό» και δηλώνει την πίστη του στον επιστημονικό
σοσιαλισμό. Συμμετείχε σε όλες τις κινητοποιήσεις και τα
συλλαλητήρια της εποχής για τα δικαιώματα της εργατικής τάξης και των αγροτών,
ενώ πήγε εθελοντής στην Κρήτη,όταν
ξέσπασε στο νησί η επανάσταση. Μετά τις διώξεις που υπέστη εγκατέλειψε την Ελλάδα,
πήγε στη Ρουμανία και επέστρεψε στη Θεσσαλία, όπου εγκαταστάθηκε στο κτήμα του
θείου του Γ. Σκιαδαρέση. Αυτό ήταν το ορμητήριό του, απ’ όπου ξεκινούσε για να
διασχίσει ολόκληρο το θεσσαλικό κάμπο με τα φλογερά του κηρύγματα.
Στο τελευταίο από τα μηνύματά του, στις 27 του
Φλεβάρη 1907, έλεγε:
«Συμφώνως προς τας ανωτέρω σκέψεις είμαι επαναστάτης, υποσκάπτων
το άγριον καθεστώς μεθ’ όλων μου των δυνάμεων…Φρονώ ότι
το δίκαιον είναι εκεί όπου το συμφέρον των πολλών και όχι των ολίγων, επομένως
μεταχειρίζομαι τας δυνάμεις μου υπέρ της εξαφανίσεως του τσιφλικιού και της
πλήρους ανεξαρτησίας του καλλιεργητού»…
Τη νύχτα της 8ης προς 9η του Μάρτη 1907 δολοφονήθηκε στο
χωριό Πυργετός της
Ραψάνης ο Μαρίνος
Αντύπας, πρωτοπόρος Ελληνας σοσιαλιστής και ένθερμος
κήρυκας της κατάργησης των τσιφλικιών και της απόδοσης της γης στους ακτήμονες
αγρότες.
Η δολοφονία του οργανώθηκε, όπως αποδείχτηκε, από τους
μεγαλοτσιφλικάδες της Θεσσαλίας, που έβλεπαν τον Αντύπα να «οργώνει» τον κάμπο
και να μεταφέρει το εξεγερτικό του μήνυμα στους κολίγους. Εκτελεστικό όργανο
των τσιφλικάδων ήταν ο Ιωάννης Κυριακός, έμπιστος
επιστάτης του μεγαλοτσιφλικά Αριστείδη Μεταξά, ο οποίος
πυροβόλησε πισώπλατα με δίκαννο όπλο τον Αντύπα. Τα τελευταία λόγια του Αντύπα,
που ξεψύχησε στην αγκαλιά του εξαδέλφου του Παναγιώτη Σκιαδαρέση, ήταν: «Ισότης,
Αδελφότης, Ελευθερία», το σύνθημα της Γαλλικής Επανάστασης.
Και για την Ιστορία: Ο
δολοφόνος του Αντύπα Ιω. Κυριακού ήταν ο ένας από τους δύο δήθεν επίδοξους
δολοφόνους του Γεωργίου του Α. Ηταν δηλαδή ένας από τους μετέχοντες στη
σκευωρία που είχε οργανωθεί τότε για τη σύλληψη του Αντύπα. Το 1908 ο Κυριακού
παραπέμφθηκε στο Κακουργιοδικείο της Λάρισας και αθωώθηκε για την εκτέλεση του
αγωνιστή.
Τρία χρόνια ακριβώς μετά τη δολοφονία του Μαρίνου Αντύπα, οι κολίγοι
ξεσηκώθηκαν στο Κιλελέρ και δικαίωσαν τη θυσία του...