Ο λαός να επαγρυπνά

 

Αλληλοσυμπληρούμενους ρόλους έχουν αναλάβει οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας σε ό,τι αφορά την προώθηση ζωτικών συμφερόντων της αστικής τάξης και ιδιαίτερα την αναβάθμιση του ρόλου της στην περιοχή, μέσω της ακόμα μεγαλύτερης πολιτικής και στρατιωτικής εμπλοκής της χώρας στις αντιθέσεις και τους ανταγωνισμούς ισχυρών ιμπεριαλιστικών κέντρων και μονοπωλιακών ομίλων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι δεσμεύσεις που φαίνεται να αναλαμβάνουν και οι συμφωνίες που «επωάζουν» οι δύο υπουργοί της κυβέρνησης στις αλλεπάλληλες επισκέψεις τους στις ΗΠΑ, κι ενώ στην περιοχή μας ο πόλεμος μαίνεται, αναδιατάσσονται συμμαχίες και αποκαθίστανται νέοι εύθραυστοι συμβιβασμοί, που περικλείουν το σπέρμα νέων εντάσεων και της γενίκευσης των πολεμικών συγκρούσεων και επεμβάσεων.
Πριν από λίγες μέρες, ο «Ριζοσπάστης» κατέγραφε τα αποτελέσματα της τελευταίας επίσκεψης του Π. Καμμένου στις ΗΠΑ, όπου συζητήθηκε το ενδεχόμενο να συμμετέχει το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό σε συνοδεία αμερικανικού αεροπλανοφόρου, προκειμένου οι ΗΠΑ να απελευθερώσουν πόρους και δυνάμεις για άλλα μέτωπα μεγάλης σημασίας για τα στρατηγικά τους συμφέροντα και τις προσαρμογές που επιχειρεί τώρα ο Ντ. Τραμπ.
Συζητήθηκαν, επίσης, η προοπτική αναβάθμισης της βάσης της Σούδας και η επέκταση της συμφωνίας για τη χρησιμοποίησή της από τις αμερικανικές Ενοπλες Δυνάμεις για μια 5ετία ή και 10ετία, πράγμα που δίστασε να κάνει κάθε προηγούμενη κυβέρνηση, για να αποφύγει λαϊκές αντιδράσεις.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όμως, δεν έχει τέτοια ταμπού και ετοιμάζεται να επεκτείνει τη συμφωνία, η οποία, πέραν της σημασίας που έχει για τα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ, συνιστά και μια επικύρωση της στενότερης στρατιωτικής συνεργασίας που αναπτύσσουν σε όλα τα επίπεδα οι κυβερνήσεις ΗΠΑ και Ελλάδας.
Σήμερα, η ελληνική κυβέρνηση θα έχει άλλη μια ευκαιρία να διαφημίσει την προθυμία και τη διάθεσή της να παίξει αναβαθμισμένο ρόλο στο ΝΑΤΟικό σενάριο περί «σταθερότητας» στην περιοχή, με τη συμμετοχή του Ν. Κοτζιά στη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ, με τη συμμετοχή τελικά και του Αμερικανού ΥΠΕΞ.
Σύμφωνα με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, στόχος της αντιπροσωπείας του στις Βρυξέλλες είναι να «προβάλει τον καίριο ρόλο της Ελλάδας για τη σταθερότητα της περιοχής», εστιάζοντας στη «σημασία της διατλαντικής συνεργασίας» και στην «εδραίωση της περιφερειακής και παγκόσμιας ασφάλειας».
Οι παραπάνω αναφορές αποκτούν σοβαρότερες διαστάσεις αν αναλογιστεί κανείς ότι στη Σύνοδο θα διεξαχθεί συζήτηση «σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η συμμαχία στην περιοχή της "Νοτίου Γειτονίας"» σύμφωνα με το ελληνικό ΥΠΕΞ, την περιοχή δηλαδή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Το σχεδιάγραμμα «κουμπώνει» με όσα έλεγε ο Π. Καμμένος στη συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του στις ΗΠΑ, ότι η Ελλάδα διεκδικεί αυξημένες ευθύνες και ρόλο στην εγγύηση της σταθερότητας στην περιοχή από Β. Αφρική και Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τα ευρωπαϊκά παράλια της Μαύρης θάλασσας.
Κανένας από τα λαϊκά στρώματα δεν πρέπει να αισθάνεται ασφαλής, όταν η κυβέρνηση παρουσιάζει ως εγγύηση «σταθερότητας» τη συμμετοχή της στα παιχνίδια με τη φωτιά που μαίνεται στην ευρύτερη γειτονιά μας.
Τώρα χρειάζεται να ανέβει η επιφυλακή και η δράση του εργατικού - λαϊκού κινήματος ενάντια στα σχέδια των ιμπεριαλιστικών συμμαχιών και στη συμμετοχή της κυβέρνησης σ' αυτά. Ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τον κίνδυνο να πάρει πιο γενικευμένα χαρακτηριστικά. Ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου, που γεννάει φτώχεια και δυστυχία, τόσο σε συνθήκες ιμπεριαλιστικού πολέμου όσο και σε συνθήκες ιμπεριαλιστικής ειρήνης.
                                                                                                                     "Ρ"

Ο Μπελογιάννης ζει, γιατί το κίνημα που τον έθρεψε ζει και αναπτύσσεται

 

Αμετάκλητα αντιλαϊκή πορεία

Στη Ρώμη συγκαλείται αύριο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, σε μια επετειακή συνεδρίαση για τα εξήντα χρόνια από την υπογραφή της ομώνυμης Συνθήκης το 1957, που θεμελίωσε την ιμπεριαλιστική ΕΕ. Το κλίμα, βέβαια, δεν είναι και τόσο ...πανηγυρικό, παίρνοντας υπόψη τις δυσκολίες που έχει η καπιταλιστική οικονομία να ανακάμψει, αλλά και τους κλιμακούμενους ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις ανάμεσα στα κράτη - μέλη και παγκόσμια, που τροφοδοτούν συζητήσεις και αντιπαραθέσεις για το παρόν και το μέλλον της λυκοσυμμαχίας.
Η έξοδος της Βρετανίας από την ΕΕ και η ενίσχυση του αστικού ρεύματος του «ευρωσκεπτικισμού» σε άλλες χώρες δυναμώνουν τις φυγόκεντρες τάσεις, την ίδια ώρα που στο τραπέζι της Συνόδου βρίσκονται τα διάφορα σενάρια για την «επόμενη μέρα». Κυρίαρχο είναι αυτό της μετεξέλιξης της ΕΕ σε μια ένωση «πολλαπλών ταχυτήτων». Ακόμα όμως και σ' αυτό, τα ισχυρότερα και ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους κράτη - μέλη δίνουν διαφορετικό περιεχόμενο και προσανατολισμό, ανάλογα με τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους.
Σε αδρές γραμμές, το σενάριο μιας διαφοροποιημένης ένωσης πάνω σε επιμέρους ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, όπως η Αμυνα και η Ασφάλεια, γίνεται προσπάθεια να απαντήσει στην ανάγκη διατήρησης της συνοχής της ΕΕ, μέσα από προσαρμογές και εύθραυστους συμβιβασμούς, που δεν αναιρούν τις αντιθέσεις ανάμεσα σε ισχυρά κράτη - μέλη ή σε ομάδες κρατών.
Ουσιαστικά, αποκαλύπτεται η ανισομετρία που υπάρχει στο εσωτερικό της ΕΕ ως ένωσης ανάμεσα σε καπιταλιστικά κράτη με διαφορετική οικονομική, πολιτική, στρατιωτική δύναμη, με διαφορετικές και αντιτιθέμενες σε αρκετές περιπτώσεις επιδιώξεις και συμφέροντα. Η προσπάθεια διατήρησης της συνοχής γίνεται με το σκεπτικό ότι έτσι μπορούν καλύτερα τα ξεχωριστά ευρωπαϊκά καπιταλιστικά κράτη να συμμετέχουν στο διεθνή ανταγωνισμό με άλλα καπιταλιστικά κέντρα, παλιά (π.χ. ΗΠΑ) και ανερχόμενα (π.χ. Κίνα).
Οι «πολλαπλές ταχύτητες» και τα διαφορετικά επίπεδα συνεργασίας υπηρετούν την ανάγκη των καπιταλιστικών κρατών για μεγαλύτερη αυτονομία στη διαμόρφωση της δημοσιονομικής τους πολιτικής και των διακρατικών οικονομικών σχέσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση, από την πλευρά της, δηλώνει ανήσυχη για την «τάση (...) μιας Ευρώπης "α λα καρτ", στην οποία ο καθένας θα επιδιώκει να αποσπά το μέγιστο των ωφελημάτων (...) αλλά να συνεισφέρει, από την πλευρά του, επιλεκτικά», όπως γράφει ο πρωθυπουργός σε πρόσφατο άρθρο του, προβάλλοντας μια ΕΕ «πολλαπλών επιλογών», με σεβασμό όμως «των συνθηκών, των κανόνων και των διαδικασιών που ισχύουν σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, της Συνθήκης της Λισαβόνας, που είναι σήμερα το "σύνταγμα" της ΕΕ».
Η κυβέρνηση εμφανίζεται «βασιλικότερη του βασιλέως» σε ό,τι αφορά την πολιτική και οικονομική εμβάθυνση της ΕΕ, για να διασφαλιστούν τα συμφέροντα της αστικής τάξης στην Ελλάδα, παίζοντας το χαρτί της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας και της μετατροπής της σε ενεργειακό και διαμετακομιστικό κόμβο προς όλη την Ευρώπη.
Παράλληλα, κρύβει από το λαό ότι οι προτάσεις και τα «ρεύματα» που συγκρούονται για το μέλλον της ΕΕ, συνιστούν διαφορετικές εκδοχές της αστικής διαχείρισης και είναι από χέρι αντιλαϊκές. Σ' αυτή τη βάση, ο Αλ. Τσίπρας απευθύνει κάλεσμα στις δυνάμεις της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας «να αναζητήσουν ένα νέο ηγεμονικό ρόλο στις εξελίξεις», απέναντι στο «νεοφιλελευθερισμό», που κατά την ανάλυσή τους είναι η γενεσιουργός αιτία του «ευρωσκεπτικισμού».
Οσες «εναλλακτικές» κι αν δοκιμάσουν, όποιο σενάριο κι αν ευοδωθεί, η ουσία για το λαό δεν αλλάζει: Η ΕΕ σε όλη της την πορεία, 60 χρόνια τώρα, είναι διακρατική ένωση των μονοπωλίων και διέξοδο από την αντιλαϊκή της πολιτική, τις κρίσεις και τους πολέμους της μπορεί να δώσει μόνο ο αγώνας των λαών για αποδέσμευση, δεμένος με την πάλη για την ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου.
                                                                                                                                               "Ρ"

Μόνιμοι «κόφτες»

 

Η συνυπογραφή από τον Ελληνα υπουργό Οικονομικών των αποφάσεων του τελευταίου Γιούρογκρουπ για τα ασφαλιστικά συστήματα στην Ευρωζώνη αποκαλύπτει το παραμύθι της κυβέρνησης ότι στη διαπραγμάτευση δίνει τάχα μάχη υπέρ των συνταξιούχων και των ασφαλισμένων, για να μη μειωθούν ακόμα περισσότερο οι ήδη αποδιδόμενες συντάξεις.
Η απόφαση του Γιούρογκρουπ συνδέει την «ανθεκτικότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων» ευθέως με τις «δυσμενείς μακροοικονομικές και δημογραφικές προοπτικές». Σ' αυτήν την κατεύθυνση, προβλέπει «αυτόματες διορθώσεις», δηλαδή αυτόματους «κόφτες» στις συντάξεις, μαζί με άλλες ανατροπές, που θα αποφασίζονται ύστερα από «συγκριτική αξιολόγηση» κάθε δυο χρόνια, με την εφαρμογή των «βέλτιστων πρακτικών».
Στην πραγματικότητα, συγκροτείται ένας μηχανισμός διαρκούς ελέγχου των ασφαλιστικών συστημάτων, με αμιγώς δημοσιονομικά κριτήρια, και αυτόματων προσαρμογών των συντάξεων προς τα κάτω. Σ' αυτό συμφώνησε η κυβέρνηση, αυτό δεσμεύτηκε να εφαρμόσει από το 2018 και έπειτα.
Η θεσμοθέτηση αυτού του μηχανισμού προς αποφυγή «μελλοντικών (δημοσιονομικών) κινδύνων» αφορά όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης. Καταρρίπτεται έτσι ο κυβερνητικός μύθος ότι η Ελλάδα αποτελεί «εξαίρεση» από το λεγόμενο «ευρωπαϊκό κεκτημένο» και στον τομέα της Ασφάλισης, ή ότι η ΕΕ κρατάει αποστάσεις στη διαπραγμάτευση από τις «ακραίες» θέσεις του ΔΝΤ.
Επιβεβαιώνεται ότι η διασύνδεση της Κοινωνικής Ασφάλισης με τα δημοσιονομικά μιας χώρας, η συνάρτηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης με το ΑΕΠ, τις δημογραφικές εξελίξεις, τη σχέση εργαζομένων προς συνταξιούχους, είναι στρατηγικός σχεδιασμός του κεφαλαίου για τη μείωση της ασφαλιστικής δαπάνης σε όλα τα κράτη - μέλη και όχι μια ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, που προκύπτει από την εφαρμογή των «προγραμμάτων προσαρμογής».
Επιπλέον, στους δείκτες με τους οποίους θα κρίνεται η αποδοτικότητα των συστημάτων και θα αποφασίζονται οι προσαρμογές, προστίθεται η σύγκριση του «μέσου μισθού» με τη «μέση σύνταξη». Ενας τέτοιος δείκτης, όμως, ισοδυναμεί με μόνιμο «κόφτη» των συντάξεων, ιδιαίτερα στη χώρα μας, όπου οι μισθοί κατακρεουργήθηκαν, και μάλιστα με κρατική παρέμβαση, ενώ ο μέσος μισθός συρρικνώνεται διαρκώς.
Επί της ουσίας, ο δείκτης αυτός προσδίδει σε όλα τα ασφαλιστικά συστήματα χαρακτηριστικά ιδιωτικής Ασφάλισης, αφού εμμέσως πλην σαφώς διασυνδέει τις συντάξεις με τους μισθούς. Δηλαδή, συνδέει τις συντάξεις αυστηρά με τις τρέχουσες εισφορές των ασφαλισμένων, βγάζοντας απέξω την υποχρεωτική κρατική χρηματοδότηση, την περιουσία των Ταμείων, αλλά και τα αποθεματικά που διαθέτουν σε κάθε χρονική περίοδο.
Πρόκειται για ένα νέο ποιοτικό στοιχείο, που δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Εννοείται, βέβαια, ότι σε μια επόμενη κρίση, η εκ νέου βύθιση των μισθών θα ισοδυναμεί πλέον αυτόματα και με νέες περικοπές στις συντάξεις.
Σε κάθε περίπτωση, η υπογραφή ενός τέτοιου κειμένου από την κυβέρνηση αποτελεί κραυγαλέο παράδειγμα εφαρμογής και θωράκισης των αξιώσεων του κεφαλαίου για παραπέρα μείωση του «κόστους» που συνεπάγονται για το κράτος και την εργοδοσία η Ασφάλιση και οι συντάξεις. Αποτελεί ταυτόχρονα τη νομιμοποιητική βάση για την περικοπή της «προσωπικής διαφοράς» που έχουν ήδη αποφασίσει κυβέρνηση - κουαρτέτο και τώρα ψάχνουν τον πιο πρόσφορο τρόπο για να την σερβίρουν στο λαό.
Τέλος, η απόφαση του Γιούρογκρουπ για τα ασφαλιστικά συστήματα έρχεται να συμπληρώσει την πρόσφατη «Κοινή Έκθεση για την Απασχόληση 2017», που υιοθέτησαν οι υπουργοί Απασχόλησης της ΕΕ, μαζί και η εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης. Θυμίζουμε ότι με την έκθεση αυτή, αποθεώνεται η «ευελιξία» στην αγορά εργασίας. Πρόκειται για κεντρικές αντεργατικές - αντιλαϊκές κατευθύνσεις της ΕΕ, στη διαμόρφωση των οποίων συμμετέχει η κυβέρνηση, που θέτουν την πραγματική ατζέντα των μεταρρυθμίσεων στα κράτη - μέλη, ανεξάρτητα από «αξιολογήσεις» και μνημόνια.
                                                                                                                                         "Ρ"

Ενας χρόνος από τη συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας

Αν κάποιος επιχειρήσει να κάνει έναν απολογισμό από τη συμπλήρωση, σήμερα, ενός χρόνου από τη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας για το Προσφυγικό, θα βγάλει αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα. Και για να γίνει κάτι τέτοιο, καλό θα είναι να θυμηθούμε τι ακριβώς έλεγε τότε η κυβέρνηση με αφορμή τη συμφωνία. Τότε, λοιπόν, η κυβέρνηση σχεδόν πανηγύριζε γι' αυτήν τη συμφωνία, ότι θα δώσει διέξοδο στο ζήτημα των προσφυγικών ροών. Σήμερα, ένα χρόνο μετά, η κατάσταση έχει ως εξής: Η συμφωνία έχει διαμορφώσει συνθήκες μόνιμου εγκλωβισμού στη χώρα μας χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών, συσσωρεύοντας μεγάλα προβλήματα σε νησιά και άλλες περιοχές της χώρας, ενώ χιλιάδες ακόμα που βρίσκονται στην Τουρκία γίνονται πιόνι των γεωπολιτικών παιχνιδιών και των αντιθέσεων ανάμεσα στην Τουρκία και την ΕΕ. Αξιοποιώντας αυτήν την κατάσταση, για την οποία κυβέρνηση και ΕΕ έχουν τεράστιες ευθύνες, χύθηκε πολύ ρατσιστικό δηλητήριο, «αλείφτηκε βούτυρο στο ψωμί» διαφόρων ακροδεξιών και φασιστικών στοιχείων.
Τα θύματα των ιμπεριαλιστικών πολέμων και επεμβάσεων που βρίσκονται στη χώρα μας απαγορεύεται όχι μόνο να μετακινηθούν για τις χώρες που θέλουν να πάνε - και όταν αυτό συμβαίνει, γίνεται με το σταγονόμετρο - αλλά και να μετεγκατασταθούν από τους καταυλισμούς στα νησιά για άλλους χώρους στην ηπειρωτική χώρα. Στους περισσότερους προσφυγικούς καταυλισμούς οι συνθήκες διαβίωσης είναι επικίνδυνες για την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα αυτών των ανθρώπων. Είναι γεγονός ότι υπήρξαν ακόμα και νεκροί πρόσφυγες και μικρά παιδιά στην προσπάθειά τους να ζεσταθούν την περίοδο του χιονιά, αφού δεν υπάρχουν οι απαραίτητες υποδομές θέρμανσης. Αυτή η κατάσταση επιδρά αρνητικά στα νησιά, με χρυσαυγίτες, φασίστες, από τη μια, και ΜΚΟ - που αλωνίζουν στους καταυλισμούς με ευθύνη της ΕΕ και της κυβέρνησης - αλλά και διάφορους άλλους μηχανισμούς, από την άλλη, να παίζουν παιχνίδια στην πλάτη των προσφύγων αλλά και των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων αυτών των περιοχών.
Αυτός είναι ένας μικρός απολογισμός της επετείου της συμφωνίας ΕΕ - Τουρκίας. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα: Η συμφωνία για την οποία μιλάμε, προέκυψε από ένα άθλιο παζάρι της λυκοσυμμαχίας της ΕΕ με την άρχουσα τάξη της Τουρκίας, που όχι μόνο δεν έλυσε κάποιο πρόβλημα, όχι μόνο επιδείνωσε τις συνθήκες εγκλωβισμού και καταστολής για ακόμη περισσότερους πρόσφυγες και μετανάστες, αλλά είχε και ένα άλλο αποτέλεσμα: Με τη συμφωνία, η άρχουσα τάξη της Τουρκίας πήρε από την ΕΕ αυτό που επιδίωκε εδώ και καιρό, δηλαδή να «βάλει πόδι» στην περιοχή της Συρίας όπου βρίσκονται κυρίως Κούρδοι, στο όνομα δήθεν του να δημιουργηθούν «ασφαλέστερες περιοχές» για τους πρόσφυγες «σε ορισμένες περιοχές κοντά στα τουρκικά σύνορα». Με λίγα λόγια, όλα αυτά είναι αποτέλεσμα των ισχυρών ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων συμφερόντων και των άλυτων αντιθέσεων, σε συνθήκες καπιταλιστικής οικονομικής κρίσης. Αλλωστε, εδώ και ένα χρόνο και σχεδόν αμέσως μετά το κλείσιμο της συμφωνίας, η Τουρκία διαρκώς απειλεί ότι θα ανοίξει την «κάνουλα» των προσφυγικών ροών προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ομως, μέσα στο χρόνο που πέρασε δεν έγιναν μόνο τα παραπάνω. Την ίδια στιγμή, το ΚΚΕ πάλεψε για την ανακούφιση των προσφύγων, για τον απεγκλωβισμό τους, για ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς, για ανάδειξη των προβλημάτων. Οι κομμουνιστές πρωτοστάτησαν μέσα στα εργατικά σωματεία, στους φορείς του λαϊκού κινήματος για να οργανωθεί ένα πλατύ κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες, πολέμησαν έμπρακτα το ρατσισμό και την ξενοφοβία. Το ΚΚΕ έδωσε και δίνει προτεραιότητα στην ανάδειξη των αιτιών που προκαλούν τη μαζική μετανάστευση και προσφυγιά, όπως και στην οργάνωση της πάλης του λαού, ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και τη μήτρα του, τον καπιταλισμό.
                                                                                                                                "Ρ"

Να μην πέσει ο λαός στην παγίδα

Με ατάκες, ευφυολογήματα και στατιστικές αλχημείες, κυβέρνηση και ΝΔ ανταγωνίζονται για το ποιος θα κατοχυρωθεί ως ο πιο ικανός διαχειριστής των υποθέσεων του κεφαλαίου και ταυτόχρονα ως ο αυθεντικότερος θεματοφύλακας του στόχου της καπιταλιστικής ανάκαμψης.
Με αφορμή την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για το πρωτογενές πλεόνασμα το πρώτο δίμηνο του 2017 και την υπερκάλυψη του στόχου κατά δυόμιση φορές, ανέκαμψε η θριαμβολογία της κυβέρνησης για την αποτελεσματικότητα της δημοσιονομικής της πολιτικής, που προβάλλεται ως όρος αναγκαίος για τη δημιουργία προϋποθέσεων ανάκαμψης της οικονομίας.
Το αντεπιχείρημα της ΝΔ είναι ότι η υπερκάλυψη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι «εικονική» και ότι η καθυστέρηση στο κλείσιμο της «αξιολόγησης» στερεί την αγορά από τα κονδύλια της «ποσοτικής χαλάρωσης», συμβάλλοντας στην ταλάντευση της οικονομίας ανάμεσα στη συρρίκνωση και την οριακή ανάκαμψη.
Η υπεραπόδοση στα πρωτογενή πλεονάσματα, για την οποία καυχιέται η κυβέρνηση, είναι πάνω απ' όλα αποτέλεσμα της αφαίμαξης των εργαζομένων και του λαού, με ληστρικούς φόρους και χαράτσια. Είναι συνέπεια των περικοπών σε στοιχειώδη μέτρα στήριξης της εργατικής - λαϊκής οικογένειας, της μείωσης των συντάξεων, των μειωμένων κρατικών κονδυλίων για Υγεία - Πρόνοια.
Και μόνο η σύνδεσή τους με το στόχο της ανάκαμψης δείχνει ότι αυτή δεν μπορεί να υπηρετεί ταυτόχρονα τα κέρδη του κεφαλαίου και τα λαϊκά συμφέροντα, πόσο μάλλον να ικανοποιήσει τις διευρυμένες λαϊκές ανάγκες. Και σαν μην έφταναν τα αντεργατικά μέτρα και οι φόροι που κατοχύρωσε και επέκτεινε η σημερινή κυβέρνηση, ετοιμάζεται τώρα να νομοθετήσει και νέα, με ορίζοντα εφαρμογής βαθιά μέσα στο χρόνο, με πρώτη δόση τα 3,6 δισ. ευρώ περικοπών σε συντάξεις και αύξησης της φορολογίας.
Η κριτική της ΝΔ σε όλα αυτά δεν γίνεται βέβαια από τη σκοπιά της υπεράσπισης των λαϊκών δικαιωμάτων και του εισοδήματος, αλλά με μέτωπο στην κυβέρνηση για καθυστερήσεις και «αναβλητικότητα» σε μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν ταχύτερα και πιο αποτελεσματικά να βελτιώσουν το «επιχειρηματικό κλίμα» και να τονώσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Αυτό το νόημα έχει ο ισχυρισμός του Κυρ. Μητσοτάκη από την Κρήτη ότι «βρέχει λεφτά, αλλά η κυβέρνηση κρατάει ομπρέλα», εννοώντας το φτηνότερο χρήμα που υπόσχεται η ΕΚΤ στο κεφάλαιο, αν ολοκληρωθεί έγκαιρα η «αξιολόγηση» και νομοθετηθούν τα αντιλαϊκά μέτρα που έχουν συμφωνήσει κυβέρνηση - κουαρτέτο.
Θυμίζουμε, άλλωστε, ότι η ένταξη στο μηχανισμό της «ποσοτικής χαλάρωσης» ήταν από τα βασικά ορόσημα στον «οδικό χάρτη» της κυβέρνησης προς την ανάκαμψη της οικονομίας. Επομένως, η σημερινή κριτική της ΝΔ για καθυστερήσεις εκφράζει ευρύτερες ανησυχίες ισχυρών τμημάτων της αστικής τάξης για την πορεία και την έγκαιρη ολοκλήρωση της δεύτερης «αξιολόγησης», με δεδομένη την επιδείνωση των προβλέψεων για την ελληνική οικονομία το 2017.
Και οι τελευταίες εξελίξεις επιβεβαιώνουν αυτό που λέει το ΚΚΕ. Οτι πίσω από τους καβγάδες για το «θεαθήναι», κρύβεται η πραγματική αιτία της αντιπαράθεσής τους: Ποιος είναι πιο ικανός να περάσει τις αναδιαρθρώσεις που ζητά το κεφάλαιο. Σε αυτό δίνουν εξετάσεις και μ' αυτό το κριτήριο χρειάζεται να βλέπει ο λαός τον ανταγωνισμό τους και να οργανώσει την πάλη του. Να μην πέσει στην παγίδα που του στήνουν για να εγκλωβίσουν τη δυσαρέσκεια σε νέα κάλπικα δίπολα, να τον κάνουν συνένοχο στα μέτρα, στον «εθνικό στόχο» της ανάκαμψης των κερδών των επιχειρηματικών ομίλων.
                                                                                                                                      "Ρ"

Στο επίκεντρο οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες

Οσο περνάει ο καιρός και παίρνει σχήμα η συμφωνία κυβέρνησης - κουαρτέτου για τα μέτρα που απαιτούνται προκειμένου να κλείσει η «αξιολόγηση», τόσο αποκαλύπτονται το εύρος και το βάθος της εξαπάτησης που επιχειρεί η κυβέρνηση με τα «αντισταθμιστικά», για τα οποία ισχυρίζεται ότι θα εξουδετερώσουν την επιβάρυνση που θα προκύψει για τα λαϊκά στρώματα από τη μείωση του αφορολόγητου και τις νέες περικοπές στις συντάξεις.
Πέρα από το γεγονός ότι σκόπιμα συντηρείται η «θολούρα» γύρω από τα λεγόμενα «αντίμετρα», με την κυβέρνηση να πετάει κάθε τόσο κι ένα καινούργιο πυροτέχνημα, από τις ίδιες τις εξελίξεις επιβεβαιώνεται ότι για να εφαρμοστεί τελικά έστω και ένα από αυτά τα μέτρα, θα πρέπει πρώτα ο λαός να ματώσει και με το παραπάνω για να πιαστούν οι στόχοι των «πρωτογενών πλεονασμάτων».
Με άλλα λόγια, θα πρέπει η λαϊκή οικογένεια να αποδεχτεί να της αφαιρούνται κατ' έτος επιπλέον 3,6 δισ. ευρώ από το πενιχρό της εισόδημα, για να μπορεί να ...ελπίζει κάπου, κάπως, κάποτε σε κάποια αναιμική μείωση του ΕΝΦΙΑ, ή των συντελεστών του ΦΠΑ, ακόμα και για να βρει μια θέση το παιδί της σε κάποιον παιδικό σταθμό.
Από τα ίδια τα πράγματα προκύπτει, επίσης, ότι ένα μεγάλο μέρος των «αντισταθμιστικών» θα είναι το συμπλήρωμα και η επέκταση των αντιλαϊκών μέτρων που προβλέπονται για μετά το 2018.
Να ένα παράδειγμα: Με τη μείωση του αφορολόγητου στα λαϊκά νοικοκυριά, αυξάνουν τα έσοδα του κράτους και ενεργοποιείται το «αναπτυξιακό αντίμετρο» της μείωσης της φορολογίας του κεφαλαίου, με το οποίο ενισχύονται παραπέρα οι επιχειρηματικοί όμιλοι, από την αφαίμαξη των εργαζομένων και του λαού.
Δηλαδή, μέτρα και «αντίμετρα» βρίσκονται σε πλήρη αρμονία, για τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Και επειδή προβλέπεται να ενταθεί η σχετική και απόλυτη φτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων, η κυβέρνηση συζητάει την ανακατεύθυνση ορισμένων πόρων πάνω από τα πρωτογενή πλεονάσματα, σε προγράμματα διαχείρισης της ακραίας φτώχειας.
Αυτή είναι η μια πλευρά. Η άλλη έχει να κάνει με το έδαφος πάνω στο οποίο η κυβέρνηση ξεδιπλώνει την προπαγάνδα της, με στόχο να εγκλωβίσει λαϊκές συνειδήσεις στη φάκα της αντιλαϊκής της πολιτικής, χρησιμοποιώντας για δόλωμα τα λεγόμενα «αντισταθμιστικά». Το έδαφος αυτό δεν είναι άλλο από τη λογική των μειωμένων απαιτήσεων, που η ίδια ανατροφοδοτεί και ενισχύει, σπέρνοντας απογοήτευση, φόβο και συμβιβασμό με το «μικρότερο κακό».
Την ίδια ώρα που η άνοδος της παραγωγικότητας και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και της τεχνικής επιτρέπουν την κάλυψη όλων των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, που διευρύνονται διαρκώς, η κυβέρνηση, το κεφάλαιο και οι εκπρόσωποί τους στο συνδικαλιστικό κίνημα καλούν και εκβιάζουν το λαό να συμβιβαστεί με τη μίζερη ζωή, να αποκηρύξει ακόμα και τις απώλειες που είχε στα χρόνια της κρίσης και να «πνίξει» τη φτώχεια του στα «αντισταθμιστικά» της απάτης.
Για να αλλάξει αυτή η κατάσταση πρέπει το εργατικό - λαϊκό κίνημα να οργανώσει την πάλη του με κριτήριο την ανάκτηση όσων έχουν χαθεί, αλλά κυρίως την ικανοποίηση των σύγχρονων εργατικών - λαϊκών αναγκών που πρέπει να μπουν στο επίκεντρο. Η πάλη γι' αυτές απαιτεί σύγκρουση με το κεφάλαιο, τη στρατηγική του, τους στόχους για ανάκαμψη των κερδών του. Χρειάζεται να ωριμάζει η ανάγκη ο αγώνας να κατευθύνεται στο στόχο να φύγουν από τη μέση το καπιταλιστικό κέρδος και η εξουσία του κεφαλαίου που ορθώνονται ως εμπόδιο, να κατευθύνεται στο στόχο της εργατικής εξουσίας και της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων.
                                                                                                                          "Ρ"

12/03/1947  Εξαγγέλλεται το «Δόγμα Τρούμαν»

 

Το Δόγμα Τρούμαν

Ανδρες του Δημοκρατικού Στρατού κατά τη διάρκεια της μάχης

Στις 21 Φλεβάρη του 1947, ημέρα Παρασκευή, ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών Ντιν Ατσεσον, πήγε στον προϊστάμενό του υπουργό Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ, μια έκθεση την οποία υπέγραφε ο διευθυντής του Γραφείου Εγγύς Ανατολής και Αφρικανικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Λόι Χέντερσον. «Εάν δε δοθεί επείγουσα και άμεση βοήθεια» εκτιμούσε ο Χέντερσον, φαινόταν «πιθανόν» ότι η ελληνική κυβέρνηση θα «ανατρεπόταν», ένα αριστερό καθεστώς θα αναλάμβανε την εξουσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετώπιζαν την «απώλεια όλης της Εγγύς και Μέσης Ανατολής». Αργότερα, την ίδια ημέρα, η κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας γνωστοποιούσε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι η βοήθειά της προς την Ελλάδα θα λήξει σε περίπου 40 ημέρες αργότερα και συγκεκριμένα στις 31 Μάρτη. «Η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας - αναφερόταν στο σχετικό έγγραφο - ενόψει της ίδιας της καταστάσεως, το βρίσκει αδύνατο να χορηγήσει περισσότερη οικονομική βοήθεια» μετά τις 31 Μάρτη. Πρόσθετε δε πως οι Βρετανοί «έχουν εμπιστοσύνη ότι θα είναι εύκολο για τις Ηνωμένες Πολιτείες να παρέχουν οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα σε μια κλίμακα αρκετή να καλύψει τις ελάχιστες ανάγκες της, και στρατιωτικές και πολιτικές»¹. Οπως, φαίνεται, η κατάσταση ήταν ιδιαιτέρως ανησυχητική για τα αμερικανοβρετανικά συμφέροντα στην περιοχή, αλλά δεν ήταν μη ελεγχόμενη. Αλλωστε δεν ετίθετο πρώτη φορά ζήτημα αδυναμίας της Μ. Βρετανίας να διατηρήσει τον έλεγχο στην Ελλάδα και συνεπώς στην ευρύτερη περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής. Οι Βρετανοί είχαν αρχίσει να βολιδοσκοπούν τις ΗΠΑ ακόμη από το 1945, με στόχο να μοιραστούν μαζί τους τις ευθύνες πάνω στις ελληνικές υποθέσεις². Ομως η αμερικανική πλευρά δεν ήταν διατεθειμένη να μοιραστεί τίποτα εκεί που μπορούσε, έχοντας λίγη υπομονή, να τα πάρει όλα. Η βρετανική αυτοκρατορία, άλλωστε, δεν ήταν σε θέση να αντέξει για πολύ να παίζει τον πρώτο ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις.

1947: Εφαρμογή του Δόγματος Τρούμαν. Στη φωτό: Γκρίσγουολντ, Γκρέιντι, Βαν Φλιτ

Η γνωστοποίηση της αδυναμίας της Μ. Βρετανίας να κρατήσει τον έλεγχο στις ελληνικές υποθέσεις έθεσε σε κίνηση την, από καιρό έτοιμη, αμερικανική μηχανή. «Πυρετώδης δραστηριότητα - γράφει ο Αργύρης Φατούρος³ - επακολουθεί στο Λευκό Οίκο και στο υπουργείο Εξωτερικών. Στόχος της ήταν, κατά κύριο λόγο, ο καθορισμός του πλαισίου και των όρων της βοήθειας και του τρόπου με τον οποίο θα προτεινόταν στο Κογκρέσο. Η ίδια η ουσιαστική απόφαση, να χορηγηθεί ή όχι βοήθεια στην Ελλάδα, σε καμία στιγμή δεν αμφισβητήθηκε πραγματικά».Η απόφαση των ΗΠΑ να διαδεχθούν τη Βρετανία στις ελληνικές υποθέσεις γνωστοποιήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση στις 28 Φλεβάρη του 1947 και στις 3 Μάρτη η τελευταία υποβάλλει επίσημα προς τις ΗΠΑ αίτημα βοήθειας. Στην πραγματικότητα επρόκειτο για μια διακοίνωση που συντάχθηκε εξ ολοκλήρου στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, κατόπιν δόθηκε στην ελληνική πλευρά κι εκείνη την απέστειλε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ ως δήθεν δική της. «Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ - γράφει ο Θ. Σφήκας⁴ - υπαγόρευσε στον Ελληνα επιτετραμμένο στην Ουάσιγκτον το αίτημα της Ελλάδας για παροχή βοήθειας». Αυτό βεβαίως δεν αναιρεί το γεγονός ότι το αντιδραστικό καθεστώς του κεφαλαίου στην Ελλάδα, προκειμένου να επιβληθεί ως εξουσία του κεφαλαίου, ζήτησε ακριβώς γι' αυτό το λόγο την αμερικανική βοήθεια. Οι Αμερικανοί επίσης με εκπληκτική κυνικότητα δεν άφηναν τίποτα στην τύχη, ούτε παρασύρονταν από συναισθήματα. Η εμπλοκή τους στα ελληνικά πράγματα, όσο κι αν ήταν επιτακτική για τη διασφάλιση των συμφερόντων τους στην περιοχή, δεν έπαυε να είναι μια επένδυση που έπρεπε να αποφέρει κέρδος κάτω από οποιασδήποτε προϋποθέσεις. Επομένως, τους όρους της εμπλοκής θα τους θέσουν αυτοί που δίνουν τη βοήθεια και όχι η ελληνική πλευρά που τη ζητούσε.

Ο εκατομμυριοστός τόνος «βοήθειας» προς την Ελλάδα του Σχεδίου Μάρσαλ

Ετσι φτάσαμε στην εξαγγελία του Δόγματος Τρούμαν.

Η εξαγγελία του Δόγματος Τρούμαν

Ηταν 12 Μάρτη του 1947, γύρω στη 1 μ.μ. ώρα τοπική, όταν ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Χ. Τρούμαν ανέβηκε στο βήμα του Κογκρέσου για να εκφωνήσει έναν από τους σημαντικότερους πολιτικούς λόγους που ακούστηκαν ποτέ σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Η αμερικανική ηγεσία είχε πλήρη επίγνωση της σημασίας που είχε το γεγονός, τουλάχιστον σε κείνες τις συνθήκες, για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Για το λόγο αυτό το δίκτυο των αμερικανικών ραδιοφωνικών σταθμών και οι διακλαδώσεις του ανά την υδρόγειο είχαν συνδεθεί με το Κογκρέσο και εκατομμύρια ακροατών βρίσκονταν μπροστά στους ραδιοφωνικούς δέκτες τους έτοιμοι να ακούσουν όσα ο Αμερικανός Πρόεδρος σκόπευε να πει. Σύμφωνα δε με όσα γράφτηκαν τότε στον Τύπο⁵, ο προπαγανδιστικός μηχανισμός των Αμερικανών ήταν τόσο καλά προετοιμασμένος που οι ισχυρότατοι πομποί του Μονάχου ήταν σε ετοιμότητα ώστε μόλις ο Πρόεδρος Τρούμαν άρχιζε να μιλάει να μεταδίδουν το λόγο του προς τη Σοβιετική Ενωση, μεταφρασμένο στα ρωσικά. Επίσης είχε σχεδιαστεί, 24 ώρες μετά την εκφώνηση της ομιλίας, η υπηρεσία εκπομπών «Φωνή της Αμερικής» να τη μεταδώσει ολόκληρη σε οκτώ γλώσσες κι εν περιλήψει σε 25 γλώσσες.
«Κύριε πρόεδρε - άρχισε το λόγο του ο Χ. Τρούμαν - μέλη του Κογκρέσου των Ηνωμένων Πολιτειών η σοβαρότης της καταστάσεως την οποία αντιμετωπίζει σήμερον ο κόσμος, καθιστά αναγκαίαν την εμφάνισίν μου ενώπιον της κοινής συνεδριάσεως του Κογκρέσου. Η εξωτερική πολιτική και η εθνική ασφάλεια της χώρας ταύτης υφίστανται άμεσον τον αντίκτυπον. Μία άποψις της παρούσης καταστάσεως την οποίαν επιθυμώ να παρουσιάσω προς υμάς κατά την στιγμήν ταύτην διά να χρησιμεύση προς μελέτην και λήψιν αποφάσεως αναφέρεται εις την Ελλάδαν και εις την Τουρκίαν».

Με το «μέλλον του» φορτωμένο στον ώμο...

Αναφερόμενος στην Ελλάδα ο Αμερικανός Πρόεδρος έκανε λόγο για επείγουσα έκκληση της ελληνικής κυβέρνησης προς την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών με το αίτημα της οικονομικής βοήθειας. Περιέγραψε την άσχημη οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, τις καταστροφές που υπέστη κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και κατέληξε στην παρουσίαση του σπουδαιότερου λόγου για τον οποίο οι ΗΠΑ θα έπρεπε να δώσουν τη βοήθειά τους. «Αυτή η υπόστασις - είπε - του ελληνικού Κράτους απειλείται σήμερον υπό της τρομοκρατικής δράσεως χιλιάδων τινών ενόπλων, διευθυνομένων υπό κομμουνιστών, οι οποίοι αψηφούν την εξουσίαν της κυβερνήσεως εις τινά σημεία της χώρας και ιδία κατά μήκος των βορείων συνόρων αυτής... Εν τω μεταξύ η ελληνική κυβέρνησις δεν είναι εις θέσιν να αντιμετωπίση την κατάστασιν. Ο ελληνικός στρατός είναι ολιγάριθμος και πενιχρώς εξοπλισμένος. Χρειάζεται εφόδια και εξοπλισμόν, εάν πρόκειται να αποκατασταθή η εξουσία της Κυβερνήσεως επί του ελληνικού εδάφους. Η Ελλάς πρέπει να τύχη βοηθείας εάν πρόκειται να καταστή εις θέσιν να βοηθήση εαυτήν και να σεβασθή την δημοκρατίαν. Αι Ηνωμέναι Πολιτείαι πρέπει να παράσχουν τη βοήθειαν ταύτην...».Σχετικά με τη βοήθεια προς την Τουρκία ο Πρόεδρος Τρούμαν διευκρίνισε ότι αυτή πρέπει να δοθεί «προς τον σκοπόν της επιτεύξεως του απαραίτητου συγχρονισμού χάριν της διατηρήσεως της εθνικής αυτής ακεραιότητος. Η ακεραιότης αύτη - πρόσθεσε - είναι απαραίτητος διά την προστασίαν της τάξεως εις την Μέσην Ανατολήν». Αποκαλύπτοντας μάλιστα τους ουσιαστικότερους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ θα έπρεπε να δώσουν βοήθεια στην Ελλάδα και στην Τουρκία, υπογράμμισε: «Εάν η Ελλάς περιπέση εις τον έλεγχον μιας ενόπλου μειοψηφίας το αποτέλεσμα επί της γείτονος Τουρκίας θα είναι άμεσον και σοβαρόν. Σύγχυσις και ανωμαλία θα διαχυθούν εις ολόκληρον την Μέσην Ανατολήν. Ετσι μάλλον η εξαφάνισις της Ελλάδος ως ανεξαρτήτου κράτους θα ασκήση βαθείαν επίδρασιν εφ' όλων των χωρών της Ευρώπης... Αν δεν βοηθήσωμεν την Ελλάδαν και την Τουρκίαν κατά την μοιραίαν ταύτην ώρα το αποτέλεσμα θα είναι βαρυσήμαντον διά την Δύσιν και την Ανατολήν»⁶.

Ο Χάρι Τρούμαν εξαγγέλλει το Δόγμα του από το βήμα του Κογκρέσου

Η πολιτική αυτή, όπως την περιέγραψε ο Αμερικανός Πρόεδρος, έμεινε στην ιστορία με το όνομά του ως «Δόγμα Τρούμαν».

«Δύο είναι τ' αφεντικά...»

Δύο ημέρες μετά την εξαγγελία του Δόγματος Τρούμαν, ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Ν. Ζαχαριάδης, σε άρθρο του στο «Ρ», σημείωνε μεταξύ άλλων⁷: «Ο μοναρχοφασισμός έχει, επί τέλους, το λόγο του Προέδρου Τρούμαν. Δεν ξέρουμε αν θα μείνει ευχαριστημένος. Εκείνο όμως που ασφαλώς κατάφερε, είναι να αποκτήσει έναν ακόμα τίτλο προδοσίας και ξεπουλήματος της Ελλάδας στους ξένους». Η απάντηση της αστικής τάξης θα ερχόταν μερικές μέρες αργότερα σε άρθρο του Γ. Α. Βλάχου στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, όπου αναφερόταν χαρακτηριστικά⁸: «Ζήτημα ανεξαρτησίας δεν υπάρχει. Υπάρχει ζήτημα ένα και μόνον: αφεντικού... Το αφεντικό μας ένα είναι, δυο μάλλον: η Αμερική, η Αγγλία. Μ' αυτούς θα ζήσωμε, μ' αυτούς έχουμε συνδέσει την τύχη μας, μ' αυτούς θα πορευτούμε, μ' αυτούς, αναγκαστικώς, θα περιμένωμε ώρας παγκοσμίου συνεννοήσεως, γενικής ειρήνης, καλύτερους καιρούς».
Το «Δόγμα Τρούμαν» έγινε νόμος των Ηνωμένων Πολιτειών στις 22 Μάη του 1947 κι από κει και μετά τέθηκε σε εφαρμογή. Η εφαρμογή του στην Ελλάδα άρχισε - και - τυπικά με την υπογραφή της Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας που έγινε στην Αθήνα στις 20 Ιούνη 1947. Στις 17/6/1947, όταν οι όροι της Συμφωνίας δεν ήταν ακόμη γνωστοί, η αμερικανική εφημερίδα «Ποστ Μερίντιαμ» έγραφε: «Οι όροι της Συμφωνίας δεν αποκαλύφθηκαν. Ωστόσο αμερικανικές πηγές αναφέρουν ότι είναι τραχείς και εικονικά μόνο αναφέρονται στην ελληνική ανεξαρτησία. Οι διάφοροι Αμερικανοί που πρόκειται να εγκατασταθούν στα ελληνικά υπουργεία θα παρακολουθήσουν με "μάτι αετού" κάθε δολάριο»⁹. Οι πληροφορίες της εφημερίδας ήταν μέσα στην αλήθεια, αλλά η πραγματικότητα ήταν απείρως χειρότερη, τέτοια που η δημοσιοποίηση των όρων της συμφωνίας προκάλεσε την έκπληξη των Αμερικανών αναλυτών και τα δυσμενή, για την κυβέρνηση των Αθηνών, σχόλια του Τύπου των ΗΠΑ. Μια μέρα πριν τη δημοσιοποίηση της συμφωνίας, στις 19/6/47, η εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ», ημιεπίσημο όργανο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, που γνώριζε το περιεχόμενό της, έγραφε σχετικά: «Η ελληνική κυβέρνηση ζητεί να αναλάβει ουσιαστικά ο κ. Γκρίσγουολντ (σ.σ. πρόκειται για τον επικεφαλής της αμερικανικής οικονομικής αποστολής στην Ελλάδα) την οικονομική διακυβέρνηση της χώρας. Οι διπλωματικοί παρατηρητές στην Ουάσιγκτον δεν μπόρεσαν να αναφέρουν παράλληλο γεγονός στη σύγχρονη ιστορία, όπως η προθυμία μιας ανεξάρτητης χώρας να αναθέσει τις εσωτερικές της υποθέσεις στα χέρια μιας άλλης»¹⁰. Την επομένη της υπογραφής της Συμφωνίας, στις 21/6/47, ο γνωστός δημοσιολόγος της εποχής Λίπμαν σημείωνε σε άρθρο του στη «Χέραλντ Τρίμπιουν»: «Η Ελληνοαμερικανική Συμφωνία που υπεγράφη χθες αποτελεί συγκεκριμένο παράδειγμα της πιο στενής περιπλοκής μας και της υπερβολικής επέμβασής μας. Κι αν ακόμη παραδεχτούμε ότι στην περίπτωση της Ελλάδας δεν υπήρχε άλλη λύση, η ανάμειξή μας εκεί είναι καθαρό παράδειγμα ενός γεγονότος που δεν μπορεί να επαναληφθεί από μας σε άλλες χώρες. Εάν ό,τι έχουμε να κάνουμε για να κυβερνήσουμε την Ελλάδα αποτελεί το "Δόγμα Τρούμαν" στην πράξη, τότε δεν είναι δυνατόν να εφαρμόσουμε το δόγμα αυτό και σε άλλη χώρα της Ευρώπης»¹¹.

Οι όροι της εφαρμογής της συμφωνίας

Μοίρασμα αμερικανικής βοήθειας (Οκτώβρης 1947)

Με την Ελληνοαμερικανική Συμφωνία η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε και ως τοποτηρητή της για την εφαρμογή της τον αρχηγό της αμερικανικής Αποστολής, ο οποίος είχε και τον έλεγχο ως προς τη χρησιμοποίηση της «βοήθειας». Βάσει των άρθρων της συμφωνίας αυτής η αμερικανική αποστολή και ο αρχηγός της είχαν το δικαίωμα να ασκούν οποιαδήποτε λειτουργία - δηλαδή να κάνουν ό,τι θέλουν κι ό,τι θεωρούν αναγκαίο - για τη σωστή αξιοποίηση της «βοήθειας». Ετσι η αμερικανική Αποστολή ήταν εντελώς ανεξέλεγκτη. Η εξουσία της μάλιστα δεν περιοριζόταν στη χρησιμοποίηση των αμερικανικών κεφαλαίων που θα έρχονταν στην Ελλάδα, αλλά και στη χρησιμοποίηση των ελληνικών πόρων (Αρθρο 4). Επίσης η ελληνική κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη να δίνει στους Αμερικανούς ό,τι της ζητούσαν (εκθέσεις - πληροφορίες κλπ.) ούτως ώστε οι τελευταίοι να ασκούν αυτό που θεωρούσαν καθήκον τους, να εξυπηρετούν, δηλαδή, πλήρως τα αμερικανικά συμφέροντα (Αρθρο 6). Το Αρθρο 8 της Συμφωνίας μετέτρεπε την ελληνική κυβέρνηση σε υπηρέτη του προέδρου των ΗΠΑ. Η κυβέρνηση της Ελλάδας θα προέβαινε σε κάθε ενέργεια που κρινόταν απαραίτητη εφόσον το ζητούσε ο Αμερικανός πρόεδρος και δε θα μεταβίβαζε οτιδήποτε είχε στην κατοχή της (αντικείμενα - πληροφορίες κλπ.) σε τρίτους χωρίς τη συγκατάθεσή του. Με το Αρθρο 9 προβλεπόταν ότι ο τρόπος χρησιμοποίησης της αμερικανικής βοήθειας ήταν υπόθεση αποκλειστικά της αμερικανικής Αποστολής. Ακόμη η Συμφωνία προέβλεπε την ελευθερία κινήσεως του προσωπικού της αμερικανικής Αποστολής και τη χορήγηση προνομίων, φοροαπαλλαγών και ασυλίας, σαν αυτά που είχε το προσωπικό της αμερικανικής πρεσβείας.

Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ Λ. Μακ Βι υποδέχεται τον γερουσιαστή Μπένετ που βρίσκεται στην Ελλάδα για να δει την «κατάσταση» που επικρατεί

Είναι δε αξιοσημείωτο ότι η παροχή «βοήθειας» μπορούσε να διακοπεί «εάν και όποτε ο πρόεδρος των ΗΠΑ θεωρούσε ότι η παύσις είναι προς το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών» (Αρθρο 10, παράγραφος 3). Αυτό σήμαινε πως ολόκληρη η οικονομική και πολιτική ζωή της Ελλάδας εξαρτιόταν πλήρως από τις διαθέσεις των Αμερικανών οι οποίοι, για να πετύχουν τους εκάστοτε σκοπούς τους, μπορούσαν να εκβιάζουν με διακοπή της «βοήθειας» γιατί έτσι τάχα επέτασσε το εθνικό τους συμφέρον. Φυσικά η Συμφωνία προέβλεπε ότι και η Ελλάδα είχε το δικαίωμα να σταματήσει μονομερώς να παίρνει «βοήθεια» από τους Αμερικανούς. Ομως, βάσει της Συμφωνίας, τέτοια απόφαση μπορούσε να πάρει μόνο εκείνη η κυβέρνηση που θα αντιπροσώπευε την πλειοψηφία του ελληνικού λαού!!! Ο όρος αυτός ήταν το λιγότερο απαράδεκτος και δεν μπήκε τυχαία. Μπήκε για να υποδηλώσει ότι εκείνοι που θα έκριναν ποια κυβέρνηση εκπροσωπεί την πλειοψηφία του ελληνικού λαού και ποια όχι, θα ήταν οι ίδιοι οι Αμερικανοί.Για την εφαρμογή του Δόγματος Τρούμαν και την εκτέλεση της Ελληνοαμερικανικής Συμφωνίας, της 20ής Ιούνη 1947, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών συγκρότησε την Αμερικανική Αποστολή Βοήθειας στην Ελλάδα, γνωστή και ως AMAG (American Mission for Aid to Greece).
Αρχηγός της Αποστολής ορίστηκε ο Ντουάιντ Γκρίσγουολντ, πρώην κυβερνήτης της Νεμπράσκα, ο οποίος και έφτασε στην Αθήνα στις 14 Ιούλη 1947. Τον πλαισίωναν, ο στρατηγός Λάιβσεϊ, επικεφαλής της αμερικανικής στρατιωτικής Αποστολής και ο Αμερικανός πρεσβευτής Μακ Βι. «Τίποτα από εκεί κι έπειτα - γράφει ο Σπ. Θεοδωρόπουλος¹²- δε γίνεται χωρίς την έγκριση της "ντε φάκτο" αυτής κυβέρνησης των τριών Αμερικανών "υπάτων". Ο Γκρίσγουολντ και οι άνθρωποί του μπαινοβγαίνουν στα υπουργεία και τις κρατικές υπηρεσίες και μοιράζουν δεξιά και αριστερά διαταγές». Ο Αμερικανός ιστορικός Λόρενς Γουίτνερ περιγράφει, με τη σειρά του, ως εξής την εν λόγω κατάσταση: «Αν - γράφει¹³- οι Αμερικανοί αξιωματούχοι επρόκειτο να κόψουν μέσα από τα πολιτικά εμπόδια και να συντρίψουν την αριστερή επιρροή, θα χρειαζόταν να επέμβουν σε έναν άνευ προηγουμένου βαθμό στην ελληνική πολιτική ζωή».
Αλλά κι ο ίδιος ο Γκρίσγουολντ απαντώντας στις επικρίσεις ότι έγινε «ο πιο ισχυρός άνδρας της Ελλάδας», με δηλώσεις του στις 24 Οκτώβρη 1947, δε δίστασε να παραδεχτεί¹⁴: «Πιστεύω ότι ήταν πρόθεση του Κογκρέσου η Αποστολή αυτή να ενεργήσει άμεσα και δυναμικά για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της Ελλάδας, για να τεθεί εδώ κάτω από έλεγχο ο κομμουνισμός. Το Κογκρέσο επίσης είχε την πρόθεση - και τα μέλη του που με επισκέφθηκαν μου το τόνισαν - ότι η Αποστολή πρέπει να ασκήσει αυστηρό έλεγχο στη δαπάνη των αμερικανικών και των ελληνικών χρημάτων. Αυτό σημαίνει ανάμειξη στις εσωτερικές υποθέσεις και δε βλέπω τι ωφελεί να υποκρίνεται πως είναι κάτι άλλο...».
Οι Αμερικανοί, όχι μόνο είχαν τον πρώτο λόγο στις ελληνικές υποθέσεις, αλλά είχαν κατανείμει με μεγάλη ακρίβεια τους ρόλους μεταξύ των τριών αμερικανικών κέντρων - της οικονομικής, της στρατιωτικής Αποστολής και της πρεσβείας - που βρίσκονταν στη χώρα, ούτως ώστε να μην υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων. Γράφει ο καθηγητής Γιάννης Ιατρίδης¹⁵: «Χαρακτηριστικό παράδειγμα της έκτασης και του βάθους της αμερικανικής ανάμειξης στην ελληνική πολιτική ζωή μετά το 1947, αποτελούν οι οδηγίες του State Department, σε ένα έγγραφό του που επιχειρεί να προσδιορίσει τις εξουσίες του Αμερικανού Πρέσβη στην Αθήνα, σε αντιπαράθεση με τις αρμοδιότητες του αρχηγού της Αποστόλης. Τα ζητήματα "σημαντικών πολιτικών αποφάσεων", στα οποία ο Πρέσβης είχε τον πρώτο λόγο, απαριθμούνται ως έξης: α) Κάθε δραστηριότητα εκπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών που σχετίζεται με κάποια αλλαγή στο ελληνικό υπουργικό συμβούλιο. β) Κάθε δραστηριότητα εκπροσώπων των Ηνωμένων Πολιτειών που προκαλεί ή προλαμβάνει κάποια αλλαγή στην ανώτατη ηγεσία των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. γ) Κάθε ουσιαστική αύξηση ή μείωση στο δυναμικό των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. δ) Κάθε διαφωνία που προκύπτει με τις ελληνικές ή βρετανικές αρχές, ανεξάρτητα από την προέλευσή της, και μπορεί να βλάψει τη συνεργασία μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων στην Ελλάδα και Ελλήνων ή Βρετανών αξιωματούχων. ε) Κάθε σημαντικό ζήτημα που άπτεται των σχέσεων της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Εθνη ή άλλο ξένο έθνος εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών. στ) Κάθε σημαντικό ζήτημα που άπτεται της πολιτικής που ακολουθεί η Ελληνική Κυβέρνηση σε σχέση με τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, τα συνδικάτα, τα ανατρεπτικά στοιχεία, τις ένοπλες δυνάμεις των ανταρτών κλπ. συμπεριλαμβανομένων και ζητημάτων ποινών, αμνηστιών κ.ο.κ. ζ) Κάθε ζήτημα που αφορά τη διενέργεια εκλογών στην Ελλάδα». «Το έγγραφο - προσθέτει ο Γιάννης Ιατρίδης - συνεχίζει: "Ο παραπάνω κατάλογος δε, φιλοδοξεί να είναι πλήρης. Απλώς προσφέρει παραδείγματα"».
Από στρατιωτικής απόψεως την αξία που είχε το Δόγμα Τρούμαν στην περιοχή τη δίνει ο στρατηγός Δ. Ζαφειρόπουλος, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά ότι με το Δόγμα αυτό οι Αμερικανοί έδιναν στην Ελλάδα το χαρακτήρα της «προωθημένης προπομπού του αμερικανικού στρατού εις την Βαλκανικήν»¹⁶.

Το Δόγμα Τρούμαν και η σημασία του στις διεθνείς σχέσεις

Το Δόγμα Τρούμαν δεν αφορούσε αποκλειστικά την Ελλάδα και την Τουρκία, αλλά τις διεθνείς σχέσεις στο σύνολό τους, στη μεταπολεμική εποχή. Τη διεθνή σημασία του Δόγματός του υπογράμμιζε και ο ίδιος ο Τρούμαν, όταν το εκφωνούσε, λέγοντας ανάμεσα σε άλλα: «Δε θα έχωμεν αντιληφθή τους αντικειμενικούς μας σκοπούς εάν δε θελήσωμεν να βοηθήσωμεν τους ελεύθερους λαούς όπως διατηρήσουν τους ελεύθερους θεσμούς των και την εθνικήν των ακεραιότητα εναντίον των επιθετικών κινημάτων, τα οποία ζητούν να επιβάλουν επ' αυτών ολοκληρωτικά καθεστώτα... Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα¹⁷ επιβαλλόμενα επί ελευθέρων λαών δι' αμέσου ή εμμέσου επιθέσεως υπονομεύουν τας βάσεις της διεθνούς ειρήνης, άρα και την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών».
Το Δόγμα Τρούμαν - γράφει ο Γ. Σταθάκης¹⁸ - υπέδειξε «πως οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες να αναλάβουν οικονομικές και στρατιωτικές πρωτοβουλίες, προκειμένου να υποστηρίξουν οποιοδήποτε καθεστώς βρισκόταν υπό ''κομμουνιστική απειλή'' σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Οι συζητήσεις στο Κογκρέσο υπέδειξαν ότι οποιαδήποτε χώρα κινδύνευε από κομμουνιστική απειλή θα μπορούσε να δεχθεί την αμερικανική βοήθεια. Εδώ η δημοκρατικότητα του καθεστώτος είχε δευτερεύουσα σημασία». Τον αντικομμουνιστικό χαρακτήρα του Δόγματός του τον παραδεχόταν ο ίδιος ο Τρούμαν, ο οποίος, 20 σχεδόν χρόνια αργότερα, έγραφε¹⁹: «Η Αμερική προειδοποιούσε επίσημα πως δε θα επιτρεπόταν στην πορεία του Κομμουνισμού να επιτύχει τον σκοπό της από αμέλειά μας».
Την αμερικανική πολιτική του Δόγματος Τρούμαν συνόψισε περίπου μισόν αιώνα αργότερα με πολύ αποκαλυπτικό και ταυτόχρονα πολύ κυνικό τρόπο ο πρώην Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Henry Kissinger: «Αν οι Σοβιετικοί ηγέτες - γράφει ο Kissinger²⁰ - είχαν μελετήσει περισσότερο την αμερικανική ιστορία, θα καταλάβαιναν πόσο κίνδυνο έκρυβαν τα λόγια του προέδρου. Το Δόγμα Τρούμαν αποτέλεσε ένα ορόσημο, επειδή, από τη στιγμή που πέταξε η Αμερική το γάντι της ηθικής, το είδος της Realpolitik που γνώριζε τόσο καλά ο Στάλιν θα τελείωνε για πάντα και οι διαπραγματεύσεις για αμοιβαίες παραχωρήσεις δε θα είχαν πλέον καμιά θέση στις μεταξύ τους σχέσεις. Από εδώ και πέρα, οι διαφορές μπορούσαν να λυθούν μόνο με μια αλλαγή των σοβιετικών σκοπών, την κατάρρευση του σοβιετικού συστήματος ή και με τα δυο μαζί».
Αλλά ποια ήταν η ειδικότερη σημασία της Ελλάδας και της Τουρκίας εκείνη την εποχή στα πλανητικά σχέδια των Ηνωμένων Πολιτειών; Για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, κυρίως στην Ελλάδα και δευτερεύοντος στην Τουρκία δινόταν - όπως φαίνεται και από τα στοιχεία που έχουμε ήδη αναφέρει - μια μάχη αποφασιστικής σημασίας, που αφορούσε την υπόσταση της καπιταλιστικής Ευρώπης, της Ασίας, την υπόσταση ολόκληρου του καπιταλιστικού κόσμου. Ας δούμε, όμως, το θέμα αναλυτικότερα:
Σε ένα βασικό αμερικανικό ντοκουμέντο, συνταγμένο μια βδομάδα πριν από την εξαγγελία του Δόγματος Τρούμαν, αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα και τη διεθνή σημασία που αυτό είχε, συνοψίζονται τα εξής αποκαλυπτικά: «Μια αποφασιστική προσπάθεια να λυθεί το ελληνικό πρόβλημα θα εμψυχώσει τις δημοκρατικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο. Σε πολλές χώρες σήμερα, η επιδείνωση της γενικής οικονομικής και πολιτικής κατάστασης και η εξάπλωση της βίας και του τρόμου αποθαρρύνουν τις δημοκρατικές δυνάμεις. Η ενδεχόμενη αποτυχία της ελληνικής δημοκρατίας θα έδινε τρομακτική ώθηση στα ανατρεπτικά κινήματα σε όλο τον κόσμο».
Στο ίδιο πνεύμα, σ' ένα υπόμνημα προς τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάρσαλ, ο διευθυντής του Γραφείου Ανατολικών και Αφρικανικών Υποθέσεων των ΗΠΑ Λόι Χέντερσον, έγραφε: «Στην Ελλάδα γίνεται ένα πείραμα που παρατηρούν όλοι οι λαοί του κόσμου, για να βεβαιωθούν κατά πόσον η αποφασιστικότητα των δυτικών δυνάμεων να αντισταθούν στην επίθεση είναι ανάλογη με την αποφασιστικότητα του διεθνούς κομμουνισμού να κατακτήσει νέα εδάφη και νέες βάσεις για παραπέρα επίθεση. Είμαστε πεπεισμένοι πως αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιτρέψουν την κατάκτηση της Ελλάδας, οι λαοί της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής ιδιαίτερα, θα βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα και θα καταληφθούν από αίσθημα αβεβαιότητας και απογοήτευσης, παρόμοιο με αυτό που συναντά κανείς σήμερα στην Ελλάδα»²¹. Μαζί με το κοινωνικοπολιτικό αυτό σκέλος της, η πολιτική του Δόγματος Τρούμαν είχε εξ αντικειμένου και μία διεθνή οικονομική σημασία. Ο Λόι Χέντερσον, εξετάζοντας το ζήτημα από τη σκοπιά των συμφερόντων των ΗΠΑ πάνω στα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής, έλεγε το 1947: «Η Ελλάδα και η Μέση Ανατολή πρέπει να μπουν κάτω από την αμερικανική κηδεμονία, γιατί οι ΗΠΑ χρειάζονται τα 30.000.000.000 βαρέλια πετρελαίου που παράγει κάθε χρόνο η περιοχή αυτή»²². Για το ίδιο θέμα, ο Αμερικανός καθηγητής Ιστορίας Λόρενς Γουίτνερ, γράφει σχετικά²³: «Η αμερικανική άμυνα της Μέσης Ανατολής και η ελληνική της πύλη δε θα έπρεπε να θεωρηθούν ως αφιλοκερδείς. Μετά το Β` Παγκόσμιο Πόλεμο, η αξία του Αγγλο-αμερικανικού ελέγχου του Μεσανατολικού πετρελαίου, αυξήθηκε σε κολοσσιαίες αναλογίες... Η αυξανόμενη όρεξη της διοίκησης Τρούμαν για το μεσανατολικό πετρέλαιο όξυνε την εμμονή του για να επεκτείνει την αμερικανική επιρροή στην περιοχή και να συγκρατήσει την επιρροή των άλλων».
Το Δόγμα Τρούμαν, χωρίς αμφιβολία, σφράγισε το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Οπως πολύ εύστοχα σημειώνει ο Κόραλ Μπελ: «Πρώτον, δεν επρόκειτο κατά κανένα τρόπο για ένα τοπικό δόγμα. Δεν περιοριζόταν στην Ευρώπη, κι ακόμη λιγότερο στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Από αυτό επήγασε το Βιετνάμ, από αυτό επήγασε επίσης και το Σχέδιο Μάρσαλ. Κατά δεύτερο λόγο, η θέση της ''υποστηρίξεως ελευθέρων λαών" περιείχε τον σπόρο της αναλήψεως στρατιωτικών επιχειρήσεων, όπως επίσης και οικονομικών δεσμεύσεων. Ηταν ο πρόδρομος της οργανώσεως του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ). Και τρίτον, η επιδίωξη ήταν να εμποδιστεί περαιτέρω η συρρίκνωση της σφαίρας επιρροής της Δύσεως και όχι να θεραπευτεί η φθορά που είχε ήδη επέλθει»²⁴.

1 Λ. Γουίτνερ: «Η Αμερικανική Επέμβαση στην Ελλάδα 1943- 1949», εκδόσεις «Βάνιας», Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 93-94
2 Στο ίδιο, σελ. 72
3 Αργύρης Φατούρος: «Πώς κατασκευάζεται ένα επίσημο πλαίσιο διείσδυσης - Οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Ελλάδα 1947-1948», στο «Η Ελλάδα στη Δεκαετία 1940-1950: Ενα έθνος σε κρίση», εκδόσεις «Θεμέλιο», σελ. 423
4 Θανάσης Σφήκας: «Οι Αγγλοι Εργατικοί και ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα», εκδόσεις «Φιλίστωρ», σελ. 284.
5 «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 13/3/1947
6 Ολόκληρο το κείμενο του Δόγματος Τρούμαν στον ελληνικό Τύπο της 13/3/1947, Π. Οικονόμου - Γκούρα: «Το Δόγμα Τρούμαν και η αγωνία της Ελλάδος», Αθήναι 1957, σελ. 125-134 κ.ά.
7 «Ριζοσπάστης» 14/3/1947
8 Γ. Α. Βλάχου: «Η Αυτοτέλεια», «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 16/3/1947
9 «Ρ» 18/6/1947
10 «Ρ» 20/6/1947
11 «Ρ» 22/6/1947
12 Σπ. Θεοδωρόπουλου: «Απ' το Δόγμα Τρούμαν στο Δόγμα Χούντα», Εκδόσεις «ΠΑΠΑΖΗΣΗ», 1976, σελ. 67
13 Λ. Γουίτνερ: «Η Αμερικανική επέμβαση στην Ελλάδα 1943-1949», Εκδόσεις «Βάνιας», σελ. 140
14 Σπ. Θεοδωρόπουλου, στο ίδιο, σελ. 68 και JOHN Ο. IATRIDES, στο ίδιο σελ. 40
15 JOHN Ο. IATRIDES στο ίδιο, σελ. 42-43
16 Δ. Ζαφειρόπουλου: «Ο Αντισυμμοριακός αγών 1945-1949» Αθήναι 1956, σελ. 87
17 Με τον όρο ολοκληρωτικά καθεστώτα, ο Αμερικανός Πρόεδρος εννοούσε τη Σοβιετική Ενωση και τα λαϊκοδημοκρατικά καθεστώτα, που αμέσως μετά τη λήξη του Β` Παγκοσμίου εγκαθιδρύθηκαν σε μια σειρά χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης
18 Γ. Σταθάκης: «Το Δόγμα Τρούμαν και το σχέδιο Μάρσαλ - Η ιστορία της αμερικανικής βοήθειας στην Ελλάδα», εκδόσεις «ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ», σελ. 141
19 «Το δόγμα Τρούμαν», Ελληνική έκδοση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, 1972, σελ. 39
20 Henry Kissinger: «Διπλωματία», Εκδόσεις «Νέα Σύνορα - Α. Α. Λιβάνη», σελ. 506
21 JOHN Ο. IATRIDES: «ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΡΟΥΜΑΝ - Η απαρχή της διείσδυσης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα», στο συλλογικό «Η Αμερικανική πολιτική στην Ελλάδα και Κύπρο», επιμέλεια Θ. Κουλουμπή και Sallie M. Hicks, εκδόσεις «ΠΑΠΑΖΗΣΗ», σελ. 32-33
22 Ν. Ψυρούκη: «Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδας», Εκδόσεις «ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ», τόμος Α`, σελ. 293
23 Λ. Γουίτνερ: «Η Αμερικανική Επέμβαση στην Ελλάδα 1943-1949», εκδόσεις «Βάνιας», Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 85 και 88.
24 Κόραλ Μπελ: «Το Δόγμα Τρούμαν: Η κήρυξη του ψυχρού πολέμου», στο ΠΑΡΝΕΛ: «Ιστορία του 20ού Αιώνος», εκδόσεις ΧΡΥΣΟΣ ΤΥΠΟΣ, τόμος 5ος, σελ. 2.148

Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Αντίβαρα για το κεφάλαιο...

Με τις αδιαμεσολάβητες, απευθείας συνεννοήσεις του ΣΕΒ με την πλευρά του κουαρτέτου, εξελίσσονται τα αντιλαϊκά παζάρια γύρω από τον κύκλο της δεύτερης «αξιολόγησης», με ειδικό βάρος στα λεγόμενα «αναπτυξιακά αντίβαρα», δηλαδή τις παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην τόνωση της ανταγωνιστικότητας του εγχώριου κεφαλαίου. Σε αυτό το πλαίσιο, πέφτουν και οι τελευταίες μάσκες των λεγόμενων «αντίμετρων» και του υποτιθέμενου «ουδέτερου» δημοσιονομικά πακέτου. Ουσιαστικά οι προτάσεις του ΣΕΒ ταυτίζονται με αυτές των Ευρωπαίων βιομηχάνων και εργοδοτών της «Business Europe», ενώ το συγκεκριμένο πακέτο έρχεται να «δέσει» με τις σχετικές προτάσεις της συγκυβέρνησης, που έγιναν γνωστές τις προάλλες από την εφημερίδα «Αυγή».
Την ίδια ώρα, η «μεγάλη εικόνα» φωτίζεται και από την πλευρά της ενδοαστικής διαπάλης και των ανταγωνισμών γύρω από το μέλλον της ΕΕ και των διαφόρων σεναρίων σχετικά με την εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης στην Ευρωζώνη. Οι παρεμβάσεις που προτείνονται από το Σύνδεσμο των Ευρωπαίων βιομηχάνων έρχονται να «δέσουν» και με τα 5 «διαφορετικά» σενάρια της «Επιτροπής Γιούνκερ», στην πραγματικότητα αποτελούν τον συνεκτικό τους ιστό και τον κοινό παρονομαστή στην πορεία κλιμάκωσης της αντιλαϊκής επίθεσης και των αναδιαρθρώσεων για την «ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τις άλλες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη», όπως τονίζουν οι βιομήχανοι.
Γράφει η εφημερίδα «Αυγή» για «αναπτυξιακές προτάσεις» της κυβέρνησης, που αφορούν σε παρεμβάσεις όπως για την «εξοικονόμηση Ενέργειας σε ελληνικές επιχειρήσεις που είναι ενεργοβόρες» (δηλαδή μειώσεις φόρων επί του ενεργειακού κόστους των βιομηχάνων), για τη «στήριξη στοχευμένων περιφερειακών υποδομών», καθώς και για επιπλέον κεφάλαια μέσω του «αναπτυξιακού νόμου», δηλαδή διοχέτευση περισσότερου «ζεστού» κρατικού χρήματος και άλλων ενισχύσεων για τις επενδύσεις των επιχειρηματικών ομίλων.
Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι βιομήχανοι και ο ΣΕΒ εστιάζουν σε ζητήματα όπως μείωση ενεργειακών φόρων και απελευθέρωση αγοράς, μείωση του «μη μισθολογικού κόστους» (ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλει η εργοδοσία), επέκταση των ευρωπαϊκών υποδομών μεταφοράς και Ενέργειας, μέσω άρσης όλων των εμποδίων (ρυθμιστικών, διοικητικών, τεχνικών), «αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής» προς την κατεύθυνση μείωσης των μη παραγωγικών δαπανών και τόνωσης των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων κ.ά.
Ταυτόχρονα, η ατζέντα των Ευρωπαίων βιομηχάνων και του ΣΕΒ περιλαμβάνει τις «βέλτιστες πρακτικές» στην «αγορά εργασίας» και στο Ασφαλιστικό. Μεταξύ αυτών, η παραμονή στην εργασία για «μακρύτερο χρονικό διάστημα», ώστε να διασφαλίζεται η «βιωσιμότητα» του ασφαλιστικού συστήματος, και ο «εξορθολογισμός», όπως λένε, του «ρυθμιστικού περιβάλλοντος εργασίας», ώστε να γίνει «πιο απλό, ευέλικτο και σαφές». Σε αυτό το επίπεδο, προδιαγράφονται και τα αποτελέσματα των αντιλαϊκών παζαριών συγκυβέρνησης - κουαρτέτου σχετικά με τις επόμενες ανατροπές στα εργατικά δικαιώματα που έχουν απομείνει, όπως η αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων, οι ανατροπές στο συνδικαλιστικό νόμο κ.ο.κ.
Σε αυτό το φόντο, ανεξάρτητα από εξειδικεύσεις και προσαρμογές, τα λεγόμενα «αντισταθμιστικά μέτρα» που συζητά η συγκυβέρνηση με το κουαρτέτο, εντάσσονται στο ευρύτερο πακέτο για την ανταγωνιστικότητα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Και όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο ΣΕΒ, «ας αξιολογήσουν λοιπόν τα αναπτυξιακά μέτρα που καλούνται να λάβουν οι υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, για να τα ενσωματώσουν στο ελληνικό πρόγραμμα χωρίς δεύτερη σκέψη».
                                                                                                                     "Ρ"

ΜΑΡΙΝΟΣ ΑΝΤΥΠΑΣ

Ο μάρτυρας της αγροτιάς

«Είμαι σοσιαλιστής όνομα και πράγμα, φέρω τον τίτλον μου πιστώς και υπερηφάνως. Πιστεύω ως παντοκράτορα, ποιητήν ορατών τε και αοράτων, την ΕΡΓΑΣΙΑΝ, και ως ομοούσιον και αχώριστον τριάδα της ευτυχίας και ειρήνης την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ, ΙΣΟΤΗΤΑ και ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ».Μαρίνος Αντύπας¹
Στις 10 του Μάρτη 1907, η προσκείμενη στο Παλάτι εφημερίδα ΕΣΤΙΑ προέβαινε σε έναν άκρως ενδιαφέροντα πολιτικό υπαινιγμό, απ' αφορμή ένα γεγονός, η αναγγελία του οποίου, κατά κοινή ομολογία, συγκλόνισε τα λαϊκά στρώματα και τους κύκλους των διανοουμένων ολόκληρης της Ελλάδας. «Η είδηση περί του φόνου του δικηγόρου Μ. Αντύπα εις το κτήμα Σκιαδαρέση εν Θεσσαλία - έγραφε η εφημερίδα - προξένησεν εντύπωσιν εν Αθήναις, όπου ανεξαρτήτως των σοσιαλιστικών ιδεών του, ο Αντύπας απήλαυε συμπαθειών. Ο ατυχής δικηγόρος πίπτει θύμα ατυχώς αυτών των αρχών του, τας οποίας από έτους και πλέον εφήρμοζεν εις το μέγα κτήμα του θείου του το οποίον διηύθυνε. Τούτο αποδεικνύει, ότι ο σοσιαλισμός εν Ελλάδι μόνο εις ιδέας πρέπει να υπάρχη, και να τηρήται απόστασις από της εφαρμογής των αρχών του»². Ο υπαινιγμός ήταν σαφής κι έμοιαζε περισσότερο με απειλή: Εκείνον που θα επιχειρήσει να εφαρμόσει σοσιαλιστικές ιδέες τον περιμένει ο θάνατος!!!
Δε θα μπορούσε, ίσως, εύκολα κανείς να βρει καλύτερο παράδειγμα ανοικτής πολιτικής τρομοκρατίας.
Ας δούμε, όμως, από την αρχή το φιλμ της ιστορίας του Μαρίνου Αντύπα και τις συνθήκες θανάτου του, γεγονός που θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε βαθύτερα το δημοσίευμα της ΕΣΤΙΑΣ.

Τα πρώτα βήματα προς το σοσιαλισμό

Ο Μαρίνος Αντύπας γεννήθηκε στα Φερεντινάτα της Κεφαλονιάς το 1872. Η οικογένειά του δε φαίνεται να ήταν από τις παλιές αρχοντικές οικογένειες της περιοχής οι οποίες έφεραν το ίδιο όνομα. Ο πατέρας του, Σπύρος Αντύπας, ήταν γλύπτης και ζούσε από το επάγγελμά του. Ετσι ο Μαρίνος κατόρθωσε να τελειώσει το γυμνάσιο με πολλές στερήσεις, που έγιναν ακόμη μεγαλύτερες όταν ήρθε να ζήσει στην Αθήνα ως φοιτητής της Νομικής Σχολής, χωρίς εντέλει να αποπερατώσει τις σπουδές του και να πάρει το πτυχίο του νομικού³.

Σύμφωνα με τον Θ. Μπενάκη, ο Μ. Αντύπας ήταν μυημένος στις τεκτονικές ιδέες των φιλελεύθερων ρευμάτων κι έτσι όταν βρέθηκε στην Αθήνα δεν άργησε να προσεγγίσει τους σοσιαλιστικούς κύκλους της εποχής⁴. «Στο σοσιαλισμό - γράφει ο Χρ. Βραχνιάρης για τον Αντύπα - μυήθηκε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στη Νομική Σχολή. Ερχεται σ' επαφή με τους σοσιαλιστικούς κύκλους που επηρεάζονται από το Σταύρο Καλλέργη, γίνεται μέλος του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου και αναπτύσσει πολύπλευρη δραστηριότητα»⁵. Ο Π. Νούτσος συμπληρώνει πως όντας φοιτητής ο Μ. Αντύπας δε συνδέεται απευθείας με το «Σοσιαλιστικό Σύλλογο» αλλά «με τους σοσιαλιστικούς κύκλους των συμπατριωτών του που βρίσκονται μέσα και έξω από τον "Σοσιαλιστικό Σύλλογο" και τις μεταπλάσεις του»⁶. Η σχέση του, πάντως, με τον «Σοσιαλιστικό Σύλλογο» βεβαιώνεται και από δημοσίευμα της εφημερίδας «Σοσιαλιστής», που έβγαζε ο Καλλέργης, όπου, στο φύλλο της 1/3/1896, μεταξύ άλλων αναφέρεται: «Περί τα μέσα του 15ημέρου τούτου εν Βιτρινίτση ο σοσιαλιστής Μ. Αντύπας, φοιτητής της Νομικής, ωμίλησε ενώπιον 200 περίπου προσώπων αναπτύξας τας σοσιαλιστικάς αυτού ιδέας...»⁷.

Από την Κρητική Επανάσταση στο πλευρό των κολίγων

Οταν το 1896 ξέσπασε η επανάσταση στην Κρήτη, ο Αντύπας πήγε και πήρε μέρος ως εθελοντής μαζί με άλλους συμφοιτητές του. Υποστηρίζεται μάλιστα ότι στο εγχείρημά του αυτό ακολούθησε τον Στ. Καλλέργη⁸. Εν πάση περιπτώσει, όπως και να 'χει το θέμα, το 1897 τραυματίστηκε στο στήθος και επέστρεψε στην Αθήνα ενώ η ήττα της Κρητικής Επανάστασης, όπως κι εκείνη στον ελληνοτουρκικό πόλεμο, που διεξήχθη τον ίδιο χρόνο στη Θεσσαλία, τον επηρέασαν βαθιά. Απ' αφορμή αυτά τα τραγικά γεγονότα καταφέρνει να συνειδητοποιήσει βαθύτερα τον αντιλαϊκό ρόλο της μοναρχίας και τη δράση των μεγάλων δυνάμεων, που για την εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων είχαν σύρει σε μια ακόμα εθνική τραγωδία τον ελληνικό λαό. Ετσι, πρωταγωνίστησε στο μεγάλο συλλαλητήριο που οργανώθηκε στις 14 του Σεπτέμβρη 1897 στην πλατεία Ομονοίας. Και ως κύριος ομιλητής καταφέρθηκε με σφοδρότητα κατά των μεγάλων δυνάμεων και του Παλατιού, γεγονός που προκάλεσε τη σύλληψή του και την προσαγωγή του σε δίκη, που έγινε στις 8/1/1898, έχοντας ως αποτέλεσμα την καταδίκη του σε φυλάκιση ενός έτους⁹.

Οι αγρότες της Θεσσαλίας στις αρχές του αιώνα. Ξυλογραφία της εποχής

Μετά την αποφυλάκισή του, φαίνεται ότι εγκαταλείπει οριστικά τις σπουδές του και επιστρέφει στην ιδιαίτερη πατρίδα του¹⁰.Στην Κεφαλονιά ο Μ. Αντύπας επιχείρησε να βγάλει εφημερίδα προς διάδοση των ιδεών. Την ονόμασε «ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ» και εξέδωσε το πρώτο της φύλλο στις 29/7/1900, αλλά λόγω των αντιδράσεων και των διώξεων που ακολούθησαν η έκδοσή της διακόπηκε και δε βγήκε άλλο φύλλο μέχρι τις 3/7/1904¹¹. Βέβαια, το γεγονός αυτό καθόλου δεν πτόησε τον Μ. Αντύπα, ο οποίος συνέχισε να έχει τις πολιτικές του επαφές στο νησί, διαδίδοντας όσο μπορούσε περισσότερο τις ιδέες του.
Η δράση του Μ. Αντύπα δεν περιορίζεται στην Κεφαλονιά, όπου στις εκλογές του 1906 παραλίγο να εκλεγεί βουλευτής, αλλά επεκτείνεται στην Αθήνα και στον Πειραιά, όπου έκανε διαλέξεις και εκφωνούσε λόγους. Στον Πειραιά, μάλιστα, είχε σχέσεις με τον πρόεδρο των εργατικών σωματείων, Ανάργυρο Φαρδούλη¹².
Το 1903, λόγω των καταδιώξεων εναντίον του, ο Αντύπας έκανε ένα, καθοριστικό για τη ζωή του, ταξίδι στον θείο του Γεώργιο Σκιαδαρέση, που διέμενε στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας και ύστερα από πολλές συζητήσεις τον έπεισε να επενδύσει αγοράζοντας γη στο θεσσαλικό κάμπο. Πράγματι ο Γ. Σκιαδαρέσης, μαζί μ' έναν άλλο συμπατριώτη του, τον Αρ. Μεταξά, αγόρασε στην περιοχή των Τεμπών ένα μεγάλο κτήμα 300.000 στρεμμάτων¹³. Στο κτήμα αυτό θα πήγαινε μερικά χρόνια αργότερα ο Μ. Αντύπας για να εργαστεί ως διευθυντής, να διαδώσει τις ιδέες του υπέρ των κολίγων κι εντέλει να συναντήσει το θάνατο. Προηγουμένως, όμως, στα 1904, επέστρεψε στην Κεφαλονιά, ξαναεξέδωσε την εφημερίδα του «ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ» και ίδρυσε μια πολιτικο- εκπαιδευτική λέσχη με τον τίτλο Λαϊκό Αναγνωστήριο «Η ισότης»¹⁴.

Πορεία προς το θάνατο

Το φύλλο του «Ριζοσπάστη» της 5ης του Μάρτη 1910, παραμονή της αγροτικής εξέγερσης στο Κιλελέρ

Ο Αντύπας ανέλαβε τη διεύθυνση των κτημάτων του θειου του τον Ιούνη του 1906. Εκεί συνάντησε μια κατάσταση που δεν μπορούσε να μην τον αφήσει ανεπηρέαστο. Οι σχέσεις ιδιοκτησίας πάνω στη γη είχαν μείνει όπως ήταν επί Τουρκοκρατίας. Το ίδιο συνέβαινε και με τις συνθήκες εργασίας των χωρικών στα χτήματα των τσιφλικάδων. Ετσι ο νεαρός σοσιαλιστής επεξεργάζεται ένα πολιτικό πρόγραμμα για την απελευθέρωση των κολίγων, το οποίο και προπαγανδίζει ανοιχτά, προκαλώντας την οργή της κρατικής εξουσίας και των μεγαλοκτηματιών. «Δεν ήτο - διαβάζουμε για τον Αντύπα αυτής της περιόδου στο λεξικό του Ανεξάρτητου¹⁵ - ο επιστάτης, το όργανον δηλαδή ενός φεουδάρχου, αλλά ο παλαιός Αντύπας. Καθημερινώς επροπαγάνδιζε την χειραφέτησιν των σκλάβων αγροτών. Εκαμε διαλέξεις, περιοδείας εις τα γύρω χωριά (περιφερείας Πυργετού) και με μίαν λέξιν ύψωσε την σημαίαν του Αγροτισμού. Βεβαίως δεν επροπαγάνδιζε την χωρίς καμμίαν αποζημίωσιν απαλλοτρίωσιν των τσιφλικίων, αλλά "την παραχώρησιν τούτων εις τους γεωργούς κατόπιν δικαίας και λογικής αποζημιώσεως των τσιφλικιούχων". Διά την εποχήν εκείνην όμως η προπαγάνδα αυτή ήτο μία επαναστατική προπαγάνδα».Αρχικά η αντίδραση επιχείρησε να φοβίσει τον Αντύπα. Μέσω της Νομαρχίας τού έγιναν συστάσεις να σταματήσει την προπαγάνδα στους αγρότες, ενώ η Χωροφυλακή τού απηύθυνε παρατηρήσεις. Ομως, αυτός δεν ήταν από εκείνους που τρομοκρατούνταν εύκολα και γι' αυτό συνέχισε το έργο του. Ετσι αποφάσισαν να τον βγάλουν από τη μέση¹⁶. Η βρώμικη δουλιά ανατέθηκε στον Ιωάννη Κυριακού, επιστάτη στα κτήματα του συνεταίρου του θείου του, Αρ. Μεταξά. Ο Κυριακού, που συμπεριφερόταν βάναυσα στους κολίγους, μισούσε θανάσιμα τον Αντύπα για τη φιλοαγροτική του συμπεριφορά. Επίσης, είχε τη δυνατότητα να βρίσκεται κοντά του, λόγω του κοινού χώρου εργασίας και διαμονής τους και μπορούσε να τον δολοφονήσει με τρόπο που το έγκλημα είτε να μοιάζει με αυτοάμυνα είτε ως εκκαθάριση προσωπικών λογαριασμών. Ετσι και έγινε.
Τη νύχτα της 8ης του Μάρτη 1907 επιστρέφοντας από μια δίκη του στη Λάρισα με τον νομάρχη Νιώτη, ο Μαρίνος Αντύπας δολοφονήθηκε άνανδρα από τον Κυριακού, δεχόμενος σφαίρα από δίκαννο «εκ των όπισθεν και εις την οσφυακήν χώραν».
Στην κατάθεσή του ο ξάδελφος του Αντύπα Παναγιώτης Σκιαδαρέσης περιγράφει ως εξής τις συνθήκες του φόνου:
«Εκαθήμεθα εις το κάτω πάτωμα της οικίας μας και ετρώγαμεν, ότε περί την 11ην ο Αντύπας εγερθείς μετέβη όπως παραλάβη εκ του δωματίου του επιστολή τινά πλην εύρε την θύραν του διαδρόμου κλειστή και έκρουσεν όπως του ανοίξουν. Ο εντός κοιμώμενος Ιωάννης Κυριακού εγερθείς του ύπνου ηρνήθη ν' ανοίξη. Επειτα όμως ανοίξας είπε εις τον Αντύπα, ότι ουδέν δικαίωμα έχει να εισέλθη εις την οικίαν του. Εκ τούτου προκλήθη φιλονικία και αντηλλάγησαν βαρείαι φράσεις μετά τας οποίας ο Κυριακού λαμβάνει το όπλον διά του οποίου πυροβολεί και χτυπά τον Αντύπα ελαφρώς εις την κεφαλήν. Οτε όμως ούτος έφευγεν εδέχθη δεύτερον πυροβολισμόν διά δικάννου όπλου εις την οσφυακήν χώραν και πίπτει εις τας αγκάλας μου. Μετά μία ώρα εξέπνευσε λέγων "Ισότης, Αδελφότης, Ελευθερία". Ο φονεύς αμέσως εκλείσθη εις το δωμάτιό του, άλλως θα εφονεύετο υπό των χωρικών, οίτινες ελάτρευαν τον Αντύπα. Μετ' ολίγον ο φονεύς παρεδόθη εις τον καταφθάσαντα αστυνόμον». Βέβαια, ο αστυνόμος, κάθε άλλο παρά είχε πρόθεση να δώσει την ορθή διάσταση των πραγμάτων και να βοηθήσει στην παραδειγματική τιμωρία του δολοφόνου. Ετσι τηλεγράφησε στο υπουργείο Εσωτερικών ότι «Αντύπας ραπίσας Κυριακού εφονεύθη αμυνομένου»¹⁷. Λίγο καιρό αργότερα ο Κυριακού θα αθωωνόταν πανηγυρικά από το δικαστήριο.

Η ιδεολογία του Αντύπα

Ο Μαρίνος Αντύπας ανήκει στην ομάδα των επιφανών Ελλήνων ουτοπικών σοσιαλιστών αν και ο Μ. Δημητρίου τον χαρακτηρίζει «σημαιοφόρο του λαϊκιστικού αγροτισμού», χωρίς όμως να επιχειρήσει να δικαιολογήσει έναν τέτοιο χαρακτηρισμό, που δε φαίνεται να ευσταθεί¹⁸. Σε τι όμως συνίστατο ο σοσιαλισμός του Αντύπα; Ο ίδιος, όπως γράφει ο Κορδάτος, «ούτε ξένες γλώσσες ξέρει, ούτε μόρφωση σοσιαλιστική έχει. Τα μεταφρασμένα στα ελληνικά βιβλία του Τολστόι, του Κροπότκιν, του Μπέμπελ, του Ζολά κ.ά. τον επηρεάζουν πολύ. Θα είχε διαβάσει επίσης την ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης καθώς και τις αναρχικές μπροσούρες που είχαν κυκλοφορήσει... στην Πάτρα, στον Πύργο και αλλού. Το δίχως άλλο κι απ' τα φυλλάδια του Καλλέργη και του Δρακούλη κάτι θα πήρε. Στο μυαλό του, όμως, δεν ξεχώριζε τον Τολστόι από τον Μπέμπελ, το Ζολά από τον Κροπότκιν. Ολους τους έπαιρνε για σοσιαλιστές της ίδιας μάρκας»¹⁹. Πέραν αυτών, πρέπει, επίσης, να σημειωθεί πως ο Αντύπας αγνοούσε εντελώς τον Μαρξ και τον Ενγκελς και φυσικά δεν είχε την παραμικρή υποψία γύρω από τα ζητήματα του επιστημονικού σοσιαλισμού. Ακριβώς γι' αυτό το λόγο, όπως σημειώνει μια παλιά μελέτη του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας (ΑΚΕ), ο Αντύπας δεν μπόρεσε να συλλάβει το αγροτικό πρόβλημα στο σύνολό του, να δει δηλαδή «ότι η αστική τάξη συμβιβάστηκε με τους τσιφλικάδες και δεν ήθελε και δεν μπορούσε να λύσει το αγροτικό πρόβλημα»²⁰. Επρόκειτο βεβαίως για μια αντικειμενική αδυναμία του Μ. Αντύπα που σε τίποτα δεν επηρεάζει το γεγονός ότι είναι αυτός κυρίως που άναψε τη φωτιά της εξέγερσης στις αγροτικές μάζες της Θεσσαλίας, ώστε δικαίως τόσο με τη δράση του όσο και με τη θυσία του να θεωρείται ο προάγγελος του Κιλελέρ και όλων των αγροτικών αγώνων που ακολούθησαν ώστε να απαλλαγούν οι κολίγοι από τα δεσμά του τσιφλικαδισμού.
1 Μαρίνος Αντύπας: «Τι είμαι», εφημερίδα «ΠΑΝΘΕΣΣΑΛΙΚΗ», 26-27/2/1907 και «ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ», 24/3/1907. Βλέπε: Μαρίνος Αντύπας: «Προς τον λαόν και άλλα κείμενα», εκδόσεις «Κούριερ εκδοτική», σελ. 55
2 Γιάννη Δ. Καψάλη: «Μαρίνος Αντύπας», εκδόσεις Γ. ΗΒΟΣ, σελ. 270
3 «Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν του "Ανεξάρτητου"», τόμος 2ος, Φλεβάρης 1934, σελ. 278
4 Μαρίνος Αντύπας: «Προς τον λαόν και άλλα κείμενα», εκδόσεις «Κούριερ εκδοτική», εισαγωγή Θ. Μπενάκη, σελ. 10
5 Χρήστου Βραχνιάρη: «Ανάμεσα σε δύο εξεγέρσεις: Κιλελέρ 1910-Τρίκαλα 1925», εκδόσεις «Αλφειός», σελ. 40
6 «Η Σοσιαλιστική Σκέψη στην Ελλάδα», εισαγωγή, επιλογή κειμένων, υπομνηματισμός Παναγιώτης Νούτσος, εκδόσεις ΓΝΩΣΗ, τόμος Α΄, σελ. 300
7 Γ. Κορδάτου: «Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος», εκδόσεις «Μπουκουμάνη», σελ. 99
8 Γιάννη Καψάλη, στο ίδιο σελ. 11-12
9 Μιχάλης Δημητρίου: «Το Ελληνικό Σοσιαλιστικό Κίνημα», εκδόσεις ΠΛΕΘΡΟΝ, σελ. 218
10 Χρήστου Βραχνιάρη, στο ίδιο, σελ. 41.
11 «Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν του "Ανεξάρτητου"», τόμος 2ος, Φλεβάρης 1934, σελ. 279-280
12 στο ίδιο, σελ. 281
13 Χρήστου Βραχνιάρη, στο ίδιο, σελ. 42
14 Π. Νούτσος, στο ίδιο, σελ. 300
15 «Κοινωνιολογικόν και Πολιτικόν Λεξικόν του "Ανεξάρτητου"», σελ. 282
16 Γ. Κορδάτου: «Ιστορία του Ελληνικού Εργατικού Κινήματος» εκδόσεις «Μπουκουμάνη», σελ. 104
17 Γιάννη Καψάλη, στο ίδιο σελ. 269, 274, 279
18 Μ. Δημητρίου, στο ίδιο, σελ. 281
19 Γ. Κορδάτου, στο ίδιο, σελ. 99
20 «Η Εξέγερση του Κιλελέρ», έκδοση της ΚΕ του ΑΚΕ, σελ. 10

Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

8 Μάρτη , ημέρα της γυναίκας

Στίς γυναίκες που τιμάμε

στις γυναίκες που αγαπάμε

χωρίς άλλα λόγια

Αποφάσεις Συνεδρίασης ΔΣ Σωματείου, 6 Μάρτη- Οργανώνουμε Απεργιακή Απάντηση σε Παλιά και Νέα Μέτρα

Σύνδεσμος Ιδιωτικών Υπαλλήλων ΑΕ και Γραφείων Αθήνας 

 

Αποφάσεις Συνεδρίασης ΔΣ Σωματείου, 6 Μάρτη- Οργανώνουμε Απεργιακή Απάντηση σε Παλιά και Νέα Μέτρα

 

Όλοι Στη Γενική Συνέλευση του Σωματείου, την Τετάρτη, 22 Μάρτη, στις 18:30

Την Δευτέρα, 6 Μάρτη, πραγματοποιήθηκε Συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Ιδιωτικών Υπαλλήλων Αθήνας για την εκτίμηση της δράσης του Σωματείου το τελευταίο διάστημα, τις εξελίξεις στους χώρους δουλειάς καθώς και την ανάγκη οργάνωσης της πάλης ενάντια στα νέα μέτρα που ετοιμάζει η Κυβέρνηση μαζί με Ευρωπαϊκή Ένωση-ΔΝΤ-ΕΚΤ.

Από τη συζήτηση, όπου συμμετείχαν εργαζόμενοι από πολλούς χώρους, αναδείχτηκε η ανάγκη να δυναμώσει η παρέμβαση και η συζήτηση μέσα στους χώρους δουλειάς. Η Διοίκηση ενημέρωσε για μέτρα που παίρνει για τη βελτίωση των δυνατοτήτων της για ενημέρωση των συναδέλφων (σταθερή λειτουργία γραφείων του Σωματείου, του σάιτ, τακτική ενημέρωση μελών με μέηλ, κ.α.). Ταυτόχρονα αποφασίστηκαν κεντρικές παρεμβάσεις και εξορμήσεις του Σωματείου σε όλους τους μεγάλους χώρους, καθώς και προγραμματισμός συγκεκριμένων Συσκέψεων για καλύτερη ενημέρωση των εργαζομένων για τις εξελίξεις και την ανάγκη οργάνωσης και αγώνα και κλιμάκωση με Απεργία.

Για την επιτυχία Μαζικής Απεργιακής Απάντησης σε νέα και παλιά αντεργατικά μέτρα, το ΔΣ αποφάσισε να Καλέσει Γενική Συνέλευση του Σωματείου, την Τετάρτη, 22 Μάρτη στις 18:30. Στο Εργατικό Κέντρο Αθήνας, 3ης Σεπτεμβρίου 48β

  

«Εστια»-σμένοι στη διαστρέβλωση της Ιστορίας και των τοποθετήσεων του ΚΚΕ

Η εφημερίδα ΕΣΤΙΑ διαμόρφωσε χτες ρεπορτάζ με τίτλο «Το ΚΚΕ δικαιώνει τον Κ. Μητσοτάκη»! Αναφερόταν στην Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ για τα πενήντα χρόνια από το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21 Απριλίου 1967, που δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη της Κυριακής». Αφού διαστρέβλωσε ένα βασικό σημείο της Ανακοίνωσης, επιχείρησε να την εντάξει στον γνωστό παμπάλαιο κορσέ των ενδοαστικών αντιθέσεων. Διάλεξε 2 - 3 μικρά σημεία της Ανακοίνωσης, τα απόσπασε από το σύνολο και πήγε να κάνει τη δουλειά της, γράφοντας ότι στον Μητσοτάκη «ο Ανδρέας Παπανδρέου επιχείρησε να φορτώσει τις ευθύνες για τη δικτατορία», γεγονός που ανατρέπει το ΚΚΕ με την Ανακοίνωσή του! («Ξέχασε» η ΕΣΤΙΑ ότι και ο Κων. Μητσοτάκης έχει αποδώσει και στον Α. Παπανδρέου ευθύνες για τα «Ιουλιανά» και κατ' επέκταση για τη δικτατορία, στο πλαίσιο της ενδοαστικής πολιτικής κοκορομαχίας).
1. Διαστρεβλώνοντας την τοποθέτηση του ΚΚΕ, η ΕΣΤΙΑ έγραψε ότι η Ανακοίνωση «προχωρεί σε λελογισμένη αυτοκριτική για την παθητικότητα με την οποία συμπεριεφέρθη ο λαός και το ίδιο το ΚΚΕ (αρχικώς) κατά το ξέσπασμα της δικτατορίας».
Πουθενά δεν αναφέρεται στην Ανακοίνωση ότι το ΚΚΕ επέδειξε παθητικότητα. Τονίζεται ότι από το ΚΚΕ και την ΕΔΑ «δεν υπήρξε καμιά ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική προετοιμασία του εργατικού λαϊκού κινήματος». Αυτή η επισήμανση δεν είναι καινούργια. Την έχει κάνει το ΚΚΕ από το 1973 (9ο Συνέδριο), επισημαίνοντας ως μια από τις αιτίες ότι το ίδιο είχε διαλύσει τις Κομματικές του Οργανώσεις από το 1958. Ταυτόχρονα, χιλιάδες μέλη και στελέχη του είχαν συλληφθεί από τις πρώτες ώρες του πραξικοπήματος, γεγονός που αποκεφάλισε το λαϊκό κίνημα. Ομως, η Ανακοίνωση της ΚΕ περιέχει και τα εξής, που επίσης σκοπίμως η ΕΣΤΙΑ παρέβλεψε:
«Παρ' όλα αυτά το ΚΚΕ αντέδρασε από τη πρώτη στιγμή (...) κάλεσε σε δράση για την ανατροπή της δικτατορίας. Ξεκίνησε την προσπάθεια δημιουργίας των πρώτων αντιδικτατορικών οργανώσεων». Και άλλα.
2. Το γνωστό αστικό δίλημμα «Δεξιά ή Αντιδεξιά», με το οποίο χρόνια τώρα η άρχουσα τάξη και τα κόμματά της παίζουν στην πλάτη του λαού τον συνήθη αντιλαϊκό τους χαβά, επανέρχεται από την ΕΣΤΙΑ, η οποία ανασύρει την αντιπαράθεση Α. Παπανδρέου - Κων. Μητσοτάκη, δηλαδή «ΠΑΣΟΚ και ΝΔ», προκειμένου να «ερμηνεύσει» την Ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ.
Καμία έκπληξη. Το ίδιο έργο, που θα το δούμε σε κατά κόρον επαναλήψεις και από πολλές πλευρές όσο πλησιάζουμε προς την 21η Απριλίου, έχει σαφείς στόχους:
Πρώτον, να αποκρύψει ότι η δικτατορία του 1967 - 1974 επιβλήθηκε για να υπερασπίσει τα συμφέροντα του κεφαλαίου, που επίσης τα υπεράσπισαν με συνέπεια τόσο ο Α. Παπανδρέου (όπως και ο Γ. Παπανδρέου) όσο και ο Κων. Μητσοτάκης, στο πλαίσιο άλλης μορφής άσκησης της δικτατορίας του κεφαλαίου (της κοινοβουλευτικής), σε αντίθεση με τη χούντα που έκανε τα ίδια, καταργώντας την κοινοβουλευτική δημοκρατία.
Δεύτερον, η επαναφορά της αστικής αντίθεσης «Δεξιά - Αντιδεξιά», στην οποία εγκλωβίστηκαν και τα μεγάλα τμήματα των λαϊκών μαζών, στοχεύει στο να κρύψει το αντικομμουνιστικό θεσμικό πλαίσιο που ίσχυσε στην Ελλάδα από το 1946 έως το 1974, το οποίο αποτέλεσε το θερμοκήπιο της χούντας, αλλά και που το διατήρησαν άθικτο όλες οι προχουντικές κυβερνήσεις της ΕΡΕ του Κ. Καραμανλή, της ΕΚ του Γ. Παπανδρέου και των «αποστατών» των Κων. Μητσοτάκη και λοιπών. (Βέβαια, για να είμαστε αντικειμενικοί, πρέπει να θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου δεν απελευθέρωσε 77 κομμουνιστές πολιτικούς κρατούμενους που είχαν καταδικαστεί από την ΕΡΕ για «κατασκοπία». Τους απελευθέρωσε η κυβέρνηση του «αποστάτη» Στέφ. Στεφανόπουλου το 1966).
3. Η δικτατορία του 1967 - 1974 βγήκε από τα σπλάχνα των ενδοαστικών συγκρούσεων ανάμεσα στο Παλάτι και τα αστικά κόμματα, τα οποία ταυτόχρονα συνεργάζονταν με το Παλάτι, καθένα χωριστά εναντίον του άλλου. Το Παλάτι συμμαχούσε πότε με την ΕΡΕ εναντίον του «Κέντρου», πότε με το «Κέντρο» εναντίον της ΕΡΕ, πότε με τμήματα του «Κέντρου» («Ιουλιανά») μαζί με την ΕΡΕ εναντίον του υπόλοιπου «Κέντρου», πότε εμφανιζόταν ως ενωτικό, συμμαχώντας και με την ΕΡΕ και με το «Κέντρο» (Μνημόνιο - Συμφωνία Π. Κανελλόπουλου - Γ. Παπανδρέου το 1966).
Εξάλλου, όπως ο Κων. Μητσοτάκης ηγήθηκε μαζί με άλλους «Κεντρώους» για την ανατροπή της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου («Ιουλιανά» 1965), έτσι και η ηγεσία της «Ενωσης Κέντρου» (στην οποία συμμετείχε και ο Κων. Μητσοτάκης) ζητούσε προηγουμένως (1963) από τον βασιλιά να ανατρέψει την κυβέρνηση της ΕΡΕ με κοινοβουλευτικό πραξικόπημα. Ο Γ. Παπανδρέου είχε στείλει επιστολή στον βασιλιά Παύλο, στην οποία έγραψε ανάμεσα σε άλλα:
«Δικαιούται επομένως ο βασιλεύς, εκτός της διαλύσεως της Βουλής, πρώτον, να συμβουλεύη τους συμβούλους του. Και αν αι συμβουλαί δεν εισακουσθούν και κρίνη ότι το γενικώτερον συμφέρον της χώρας το υπαγορεύει, δικαιούται να σχηματίση νέαν Κυβέρνησιν και να απευθυνθή προς την Βουλήν, από την οποίαν η Κυβέρνησις να ζητήση εμπιστοσύνην».¹
Ολα τα παραπάνω τα έκρυψε επιμελώς η αστική ιστοριογραφία, όπως και η προπαγάνδα του ΠΑΣΟΚ υπό τον Α. Παπανδρέου μαζί με τον φιλικό τους Τύπο, φυσικά και η αντιπαπανδρεϊκή ΕΣΤΙΑ.
4. Το γεγονός ότι η χούντα διαφοροποιήθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις από τις αξιώσεις των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ, δεν ήταν πρωτοφανές γεγονός μέχρι τότε για το αστικό πολιτικό σύστημα, ούτε συνιστά «αντιιμπεριαλιστικές χουντικές διαθέσεις». Στο παρελθόν ο Κ. Τσαλδάρης είχε εκφράσει επιφυλάξεις για την ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, ο Σοφ. Βενιζέλος έθεσε εν αμφιβόλω την παρουσία των πυραυλικών βάσεων των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ενώ το 1974 ο Κ. Καραμανλής προχώρησε στην έξοδο της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Το ίδιο είχε κάνει ο Ντε Γκολ όσον αφορά στη Γαλλία. Οι αντιθέσεις των αστών δεν σημαίνουν και επιλογή φιλολαϊκής στρατηγικής. Η επιλογή, π.χ., της Μ. Βρετανίας να βγει από την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν την καθιστά φιλολαϊκή, όπως δεν σημαίνει ότι είναι υπέρ των λαϊκών συμφερόντων η σημερινή της κυβέρνηση. Η ενδοϊμπεριαλιστική διαπάλη εμπεριέχει και τέτοια φαινόμενα, αφού πρόκειται για λυκοσυμμαχίες. Η χούντα ήταν φιλοΝΑΤΟική και σ' αυτό το πλαίσιο έκανε και κάποιους ελιγμούς.
5. Στην ΕΣΤΙΑ προκάλεσαν αίσθηση οι αναφορές της Ανακοίνωσης για την επιδίωξη της χούντας να προσεταιριστεί εργατικές - λαϊκές δυνάμεις με στεγαστικά δάνεια κ.ά. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι γνωρίζει καλά πως όλες οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου χρησιμοποιούν και το «καρότο» μαζί με το «μαστίγιο». Αυτό γινόταν και στη δικτατορία και προηγουμένως και μετά από αυτήν έως τις μέρες μας, με στόχο να ενσωματώνονται οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις στο σύστημα και να επιλέγουν κάθε φορά το «μικρότερο κακό», αντί να επιλέξουν αυτό που τις συμφέρει και που είναι η ανατροπή της αστικής πολιτικής και της εξουσίας του κεφαλαίου, με όποια μορφή κι αν παρουσιάζεται.
Παραπομπή:
1. Κωνσταντίνος Καραμανλής, αρχείο, Γεγονότα και Κείμενα, τ. 5Β΄, σελ. 593, εκδ. «Η Καθημερινή», Αθήνα, 2005.

Του
Μάκη ΜΑΪΛΗ *
*Ο Μ. Μαΐλης είναι μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ

Ποιοι ελπίζουν;

 

Πριν από μερικές βδομάδες, ο υφυπουργός Εργασίας έλεγε ότι οι εμποροβιοτέχνες της Αθήνας σχεδόν πανηγυρίζουν για τις αντιασφαλιστικές ρυθμίσεις της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, με τις οποίες οι ασφαλιστικές τους εισφορές συνδέονται πλέον με το εισόδημα και, μαζί με την εξοντωτική φορολογία, στερούν από πολύ περισσότερους ακόμα και τα στοιχειώδη για την επιβίωση.
Η δήλωση εκείνη, όσο κι αν δείχνει αστεία, δεν ήταν τυχαία. Μπροστά στον ορυμαγδό των νέων μέτρων που φέρνει, η κυβέρνηση προσπαθεί να ενισχύσει την εικόνα ότι η πολιτική της έχει την έγκριση του λαού και ότι την ενθαρρύνεται μάλιστα να την επιταχύνει. «Η κοινωνία αναγνωρίζει ότι προσπαθούμε, ζητά, θέλει και απαιτεί να προχωρήσουμε ταχύτερα, αποτελεσματικότερα και πιο αποφασιστικά (...) Διαμαρτύρονται αλλά και ελπίζουν», έλεγε πιο παραστατικά στέλεχος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ σε συνέντευξη στον κυριακάτικο Τύπο.
Η κυβέρνηση ενισχύει το κλίμα των μειωμένων απαιτήσεων και της απογοήτευσης που η ίδια, άλλωστε, καλλιέργησε σε πλατιά λαϊκά στρώματα, για να εμφανίσει αυθαίρετα τη στάση αυτή ως συμφωνία με την αντιλαϊκή της πολιτική. Τεστάρει και μ' αυτόν τον τρόπο τις δυνάμεις της στη συγκράτηση της λαϊκής αγανάκτησης, προβάλλοντας την πολιτική της ως το «μικρότερο κακό» στις δοσμένες συνθήκες της οικονομικής αβεβαιότητας σε Ελλάδα και ΕΕ.
Ταυτόχρονα, καλλιεργεί αυταπάτες ότι κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο, έστω κι αν χρειαστούν ορισμένοι ακόμα γύροι αντιλαϊκών μέτρων, και προβάλλει τα λεγόμενα «αντισταθμιστικά μέτρα» για τη διαχείριση της ακραίας φτώχειας ως το απαύγασμα της κοινωνικής - προνοιακής πολιτικής στις σύγχρονες συνθήκες.
Στη βάση αυτή κοκορομαχεί με τη ΝΔ για την πρωτοκαθεδρία στην αστική διαχείριση, χωρίς να υπάρχει κάποια ουσιώδης διαφορά στην πολιτική τους: Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ συνεχίζει από εκεί που σταμάτησαν οι προηγούμενοι και η ΝΔ ετοιμάζεται τώρα να αναλάβει τη σκυτάλη στην ίδια διαδρομή.
Αν κάποιος ομολογεί αβίαστα το θαυμασμό του στην κυβέρνηση και της ζητά να επιταχύνει το έργο της, αυτός δεν είναι βέβαια ο λαός που στενάζει, αλλά το κεφάλαιο και το πολιτικό του προσωπικό, μέσα κι έξω από την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του υφυπουργού Οικονομικών της Γερμανίας, ότι «πρέπει να αναγνωρίσει κανείς πως η σημερινή κυβέρνηση έκανε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις μαζί».
Είναι αυτά τα συχαρίκια που κάνουν την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ να φουσκώνει σαν παγόνι και τον γραμματέα της να αναφωνεί ότι «δώσαμε και κερδίσαμε μάχες γιατί λειτουργήσαμε ως συλλογικότητα και όχι ως άθροισμα λοχαγών. Ετσι θα τα καταφέρουμε και από εδώ και πέρα», αναφερόμενος στα δεκάδες αντιλαϊκά νομοσχέδια που ψήφισε σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα και τα επόμενα που ετοιμάζεται τώρα να εγκρίνει στη Βουλή.
Όσο αναγκαίο είναι να απαντηθούν παλιά και νέα μέτρα με σκληρό ταξικό αγώνα, άλλη τόση αξία έχει να τσαλακώσει ο λαός με την πάλη του την εικόνα στήριξης ή ανοχής στην πολιτική της, που καλλιεργεί η κυβέρνηση. Αλλά για να βρει το «βόλι» στόχο, δεν μπορεί η λαϊκή αγανάκτηση να σκορπίζεται σε αυταπάτες, να «μεταγγίζεται» σαν στήριξη σε ανταγωνιστικά κόμματα της αστικής διαχείρισης, να μεταφράζεται σε ψευδαισθήσεις για την κυβερνητική εναλλαγή.
Αντίθετα, χρειάζεται να γίνεται η πείρα δύναμη απεγκλωβισμού από ψευτοδιλήμματα και αυταπάτες, συμπόρευσης με το ΚΚΕ. Να κινητοποιεί νέες δυνάμεις στην προσπάθεια για την ανασύνταξη του κινήματος, ώστε να δυναμώνει το ρεύμα στο κίνημα που παλεύει σε σύγκρουση με το κεφάλαιο και την πολιτική του για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών.
                                                                                                                         "Ρ"