Τα ιστορικά γεγονότα της 9ης Μάη 1936 στη Θεσσαλονίκη
Μέρος 2ο
Υπενθυμίζουμε ότι η απεργία αποφασίστηκε στις 29 Απρίλη στη Θεσσαλονίκη σε μια μαζικότατη συνέλευση του σωματείου και για την οργάνωσή της εκλέχτηκε Κεντρική Απεργιακή Επιτροπή. Τα βασικά της αιτήματα ήταν η αύξηση του μεροκάματου και εφαρμογή της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Την ίδια μέρα, ξεκίνησε απεργία στον Λαγκάδα, στις Σέρρες, στο Βόλο. Τις επόμενες μέρες, η απεργία επεκτείνεται στην Ξάνθη, στη Λαμία, στον Αλμυρό Βόλου, στην Κομοτηνή, στο Κιλκίς, στην Καρδίτσα, στη Σάμο. Η απεργία παντού είναι καθολική, οργανωμένη, μαχητική, περιφρουρημένη.
Καπνέμποροι, κυβέρνηση και κράτος χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να σπάσουν την απεργία. Τρομοκρατούν τους καπνεργάτες, πάνε να δημιουργήσουν απεργοσπαστικό μηχανισμό, προπαγανδίζουν ότι η απεργία θα ζημιώσει τους καπνοπαραγωγούς για να στρέψουν τους αγρότες ενάντια στους απεργούς εργάτες, ενώ προπαγανδίζουν μαζί με την κυβέρνηση ότι η απεργία καταστρέφει το «εθνικό προϊόν» και την «εθνική οικονομία».
Η απεργία, όμως, συνεχίζεται και εξαπλώνεται. Η κυβέρνηση βάζει μπροστά τον κρατικό κατασταλτικό μηχανισμό. Η χωροφυλακή αρχίζει τις επιδρομές στα καπνομάγαζα, για να χτυπήσει τις απεργιακές φρουρές. Αλλά οι απεργοί συνεχίζουν σ' αυτήν τη μεγάλη ταξική μάχη. Ετσι, αποφασίζουν να τη χτυπήσουν με τα όπλα. Κατεβάζουν στρατό και χωροφυλακή στη Θεσσαλονίκη. Ο στρατός αρνείται να χτυπήσει. Γίνεται συναδέλφωση με τους εργάτες. Χτυπά όμως στο ψαχνό η χωροφυλακή στις 9 Μάη και η απεργία βάφεται με αίμα, έχει νεκρούς. Αλλά ούτε το χτύπημα με τα όπλα σταματά τους απεργούς που συνεχίζουν μέχρι τη νίκη. Και την κατακτούν στις 11 Μάη.
***
«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΜΑΗ 1936
Η ΧΤΕΣΙΝΗ ΑΓΡΙΑ ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - 30 ΣΚΟΤΩΜΕΝΟΙ - ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΗΜΕΣ ΓΙΑ 100
ΚΑΤΩ Η ΜΟΝΑΡΧΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ ΜΕΤΑΞΑ
ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Στη
Θεσσαλονίκη δολοφονήθηκαν δεκάδες απεργοί και σ' όλα τα καπνεργατικά
κέντρα, όπου άναψε η δίκαιη και ηρωική απεργία, χύνεται αίμα, ξεφαντώνει
η τρομοκρατία. Για μια ακόμα φορά η εργατιά, πολλές δεκάδες χιλιάδες
απόκληροι, μονάχα στη δύναμή τους και στους σκληρούς αγώνες βλέπουν την
τελευταία ελπίδα τους. Και, για μια ακόμα φορά, το πλουτοκρατικό κράτος
αμολά το καφτό μολύβι στα στήθια των απεργών.Οι πιο αιμοβόρες ύαινες της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας, οι καπνέμποροι άρπαξαν και έκλεψαν τα τελευταία χρόνια εκατοσταριές πολλές από εκατομμύρια, δισεκατομμύρια! Το κράτος τους με την απέραντη λοβιτούρα του Ελληνογερμανικού κλήριγκ τους άφησε λέφτερους να θησαυρίζουν στην πλάτη του λαού, πρώτα απ' όλα ρουφώντας το αίμα των καπνεργατών και καπνοπαραγωγών.
Και όταν οι καπνεργάτες άνεργοι τους έξι και περισσότερους μήνες το χρόνο, νηστικοί, με επιδόματα πείνας, σακατεμένοι απ' το χτικιό ζητάν ένα μέρος απ' τον κόπο τους, απ' το δίκιο τους, δέχονται σφαίρες, κυλιόνται στο αίμα, δολοφονιένται. Για να «σωθούν» οι καπνέμποροι!
Για μια ακόμα φορά το πλουτοκρατικό χτήνος ξεσκεπάζει όλο τον αποτρόπαιο σαδισμό του. Ξεγυμνώνεται απ' την απάτη και την ψευτιά και τη δημαγωγία που ο αυλόδουλος Μεταξάς διακήρυξε προχτές απ' τη Θεσσαλονίκη: Για ν' απεργούν οι εργάτες θα πει πως έχουν δίκιο! Μα αυτό ήταν το δηλητήριο, το ναρκωτικό. Γιατί ύστερα από 24 ώρες ξαπόλυσε το χάρο. Και μόνο στη Θεσσαλονίκη μέσα σε λίγες ώρες είχαμε τρακόσιους λαβωμένους απεργούς.
Οταν το πλουτοκρατικό τέρας βλέπει ότι οι εργάτες και οι άλλοι εργαζόμενοι ζητάν ψωμί, ζητάν ένα μικρό κομμάτι απ' το δίκιο τους, απ' τη ζωή που αυτοί δημιουργούν, και υπάρχει πιθανότητα να λιγοστέψει το χρυσάφι του της κλεψιάς ξαπολά ενάντια στους άοπλους απεργούς τον εμφύλιο πόλεμο: Στρατιωτικό νόμο, επιστράτευση, επελάσεις, ομαδικές δολοφονίες, συλλήψεις, φυλακή, εξόντωση με όλα τα μέσα της βίας και της τρομοκρατίας!
Αυτό είναι το σημερινό μοναρχοπλουτοκρατικό κράτος. Αυτή η κυβέρνηση των εκμεταλλευτών του Λαού. Και όσο υπάρχουν τέτοιο κράτος και τέτοια κυβέρνηση στον τόπο αυτόν όλα πρέπει να προσκυνάν τα παράσιτα, τις βδέλλες, την πλουτοκρατία. Γι' αυτήν τίποτε άλλο δεν υπάρχει παρά το χρήμα, το κέρδος, το ξέγδαρμα του Λαού. Για να φυλαχθεί το «εθνικό» προϊόν - πλουτοκρατικό κέρδος ας χαθούν, ας εξοντωθούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, ολόκληρος ο Λαός, όλος ο τόπος. Αυτός είναι ο υπέρτατος, ο απαραβίαστος και ιερός νόμος της μοναρχοπλουτοκρατικής Ελλάδας!
Τις μέρες αυτές όλος ο εργαζόμενος Λαός παίρνει στο πρόσωπο των καπνεργατών και των άλλων απεργών σκληρά μα διδαχτικά μαθήματα.
Καινούργια στρώματα εργαζομένων μαθαίνουν τι είναι το μοναρχοπλουτοκρατικό κράτος και πως πρέπει να λογαριάζονται μαζί του. Οι σημερινές απεργίες, ο ηρωικός αγώνας των καπνεργατών, τα αγροτικά ξεσηκώματα, οι παλλαϊκές απεργίες αλληλεγγύης, όλο αυτό το λαϊκό φούντωμα δεν αποτελεί παρά έναν κρίκο στην αλυσίδα των απελευθερωτικών αγώνων του εργαζόμενου Λαού.
Ησυχία και τάξη η Ελλάδα δεν μπορεί να γνωρίσει όσο για έμβλημα θα 'χει: Πάνω απ' όλα το πλουτοκρατικό κέρδος. «Εθνικό προϊόν» είναι το χρήμα των εκμεταλλευτών!
Ο αγώνας των καπνεργατών είναι παλλαϊκός και άγιος γιατί περικλείει και βροντοφωνά τούτο το βαθύ και αληθινό σύνθημα:
Πρωταρχικό, ανώτατο, μοναδικό εθνικό προϊόν και κεφάλαιο, είναι ο εργαζόμενος Λαός που παράγει και δημιουργεί το παν!
Μόνο κάτω απ' αυτή τη σημαία η Ελλάδα μπορεί να ευημερήσει, να προοδεύσει, να ευτυχήσει!
Αυτό το σύνθημα φέρουν όλοι οι λαϊκοί αγώνες: το σύνθημα της παλλαϊκής νεοελληνικής αναδημιουργίας!
Πρωτοπόροι στον αγώνα αυτόν στέκονται σήμερα οι καπνεργάτες. Γι' αυτό και η απεργία τους είναι υπόθεση όλου του Λαού, γι' αυτό συγκινεί και κινητοποιεί σε ένα πλατύ κύμα αλληλεγγύης μεγάλα λαϊκά στρώματα.
Γι' αυτό το λόγο, επειδή εκφράζει τον παλλαϊκό πόθο και συμφέρο, η απεργία πρέπει να νικήσει. Και θα νικήσει ενάντια σε κάθε βία, φασιστική τρομοκρατία, δολοφονία!
Ολόκληρη η εργατιά και όλος ο εργαζόμενος Λαός πρέπει να σηκωθούν στο πόδι και με τη δύναμή τους, την παλλαϊκή απεργία να επιβάλουν:
- Να σηκωθεί ο στρατιωτικός νόμος. Να σταματήσουν τα φασιστικά μέτρα και η τρομοκρατία. Να ελευθερωθούν αυτοί που πιάστηκαν. Να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι!
- Να ικανοποιηθούν αμέσως όλα τα αιτήματα των καπνεργατών και των άλλων απεργών!
- Να παραιτηθεί αμέσως η κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά.
- Να συγκληθεί αμέσως η Βουλή.
Το παλλαϊκό ξεσήκωμα πρέπει να σαρώσει την αντιλαϊκή μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά, που εχτελεί τους απεργούς και προστατεύει τους έκφυλους κηφήνες εκμεταλλευτές!
- Ζήτω η απεργία των καπνεργατών!
- Ζήτω η παλλαϊκή αλληλεγγύη!
- ΖΗΤΩ Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ!
Αυτή η κραυγή σήμερα κυριαρχεί σ' όλη τη χώρα.
Υστερα απ' τη Δράμα, Ξάνθη, Σέρρες, Καβάλα και η Θεσσαλονίκη της δουλειάς και του πόνου σαν ένας άνθρωπος κατέβηκε σε γενική απεργία, ξεχύθηκε στους δρόμους, στο πλευρό των καπνεργατών, υφαντουργών και των άλλων απεργών. Το τίμιο εργατικό αίμα ξανάβαψε τα πεζοδρόμιά της.
Ολη η εργαζόμενη Ελλάδα, η Αθήνα και ο Πειραιάς πρέπει να την ακολουθήσουν!
Η κυβερνητική εγκληματικότητα και η πλουτοκρατική χτηνώδικη αχορτασιά ξαναματοκυλάν την εργαζόμενη Ελλάδα. Η μοναρχία απ' την πρώτη πραγματική λαϊκή δοκιμασία βγαίνει βαμμένη με αθώο λαϊκό αίμα. Τα πράγματα εξελίσσονται σοβαρά. Και προς το συμφέρον του Λαού μπορούν να κατευθυνθούν μόνο απ' τη Γενική Παλλαϊκή Πανελλαδική Απεργία. Ετσι μόνον ο εργαζόμενος Λαός θα βρει το δίκιο του.
Οι δυο Συνομοσπονδίες, Ενωτική και Γενική, το ανώτατο συνδικαλιστικό εργατικό επιτελείο της χώρας, ένα πράγμα μένει ν' αποφασίσουν! Να καλέσουν σε γενικό συναγερμό και να ρίξουν στη μάχη, στη γενική απεργία, όλη την εργατιά της χώρας, όλον τον εργαζόμενο Λαό.
Η πλουτοκρατική έχιδνα και η αυλόδουλη κυβέρνησή της πρέπει να υποχωρήσει! Σήμερα η λαοκρατική - δημοκρατική Ελλάδα δίνει μια απ' τις πιο γερές μέχρι τώρα μάχες της ενάντια στο πλουτοκρατικό τέρας, τη μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση, το φασισμό!
Στη μάχη όλος ο Λαός!
Ζήτω η νίκη!
Κάτω οι εκμεταλλευτές!
Κάτω η κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά!
Κάτω ο φασισμός!
Να συνέλθει αμέσως η Βουλή και να καθαιρέσει και τιμωρήσει τον δολοφόνο πρωθυπουργό και τους υπουργούς της Μοναρχίας.
ΤΟ ΧΤΕΣΙΝΟΒΡΑΔΥΝΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ,
9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας. Ωρα 12 τα μεσάνυχτα). - Καθ' όλη τη
διάρκεια των συγκρούσεων, ο στρατός κράτησε μια υπέροχη στάση. Ούτε ένας
φαντάρος δεν πυροβόλησε. Ο κόσμος ζητωκραύγαζε υπέρ των στρατιωτών. Οι
χαφιέδες για να εξαγριώσουν το στρατό κατά του πλήθους και να τον
στρέψουν εναντίον του, έρριχναν επίτηδες πέτρες κατά των φαντάρων για να
τους ερεθίσουν. Υπάρχει η πληροφορία ότι από τους πυροβολισμούς που
έρριχναν οι χαφιέδες από τα μέγαρα σκοτώθηκαν πέντε φαντάροι. Επίσης
υπάρχει η πληροφορία ότι κατά τη διάρκεια των συμπλοκών, όταν ο Ντάκος
διέταξε έναν υπίλαρχο να δώσει το σύνθημα του πυρός, αυτός αρνήθηκε,
λέγοντας ότι δεν μπορεί να πυροβολήσει το λαό. Λέγεται ότι ο υπίλαρχος
συνελήφθηκε και θα περάσει από Στρατοδικείο.Μετά τα γεγονότα απεργήσανε όλοι οι κλάδοι και κλείσανε όλα ανεξαιρέτως τα μαγαζιά. Στο εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού δουλεύουν μόνο ο μηχανικός μαζί με ορισμένους άλλους μηχανικούς. Ο φωτισμός στους δρόμους είναι ατελής.
Την ώρα που περνούσε στην πλατεία Ελευθερίας μέσα απ' το πλήθος ο Γερμανός πρόξενος με το αυτοκίνητό του, το πλήθος τον αποδοκίμασε.
Στις 3 μ.μ. το Γ' Σώμα Στρατού τοιχοκόλλησε την εξής ανακοίνωση:
«Ημείς, ο στρατηγός του Γ' Σώματος Στρατού, αναλαβόντες, κατόπιν διαταγής του υπουργείου Στρατιωτικών την τήρησιν της τάξεως εν τη πόλει της Θεσσαλονίκης και εν τη περιοχή, διατάσσομεν:
1) Απαγορεύομεν πάσαν συγκέντρωσιν και ολίγων ακόμα προσώπων εις κλειστόν και ανοικτόν χώρον.
2) Το κλείσιμον πάντων των καταστημάτων εν τη πόλει Θεσσαλονίκης μέχρι νεωτέρας διαταγής.
Θεσσαλονίκη 9 Μαΐου 1936
Ο διοικητής του Γ' Σ. Στρατού
Ν. ΖΕΠΠΟΣ
Αντιστράτηγος».
Αλλά παρά την απαγόρευση, τα εξαγριωμένα πλήθη εξεγείρονται και συγκροτούν τεράστια διαδήλωση σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες.
Η ΧΤΕΣΙΝΟΒΡΑΔΙΝΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ
Η
διαδήλωση προχωρώντας συναντά δύναμη χωροφυλάκων στην οδό Εγνατίας και
απαιτεί απ' αυτούς να φύγουν. Ο κόσμος αρχίζει να διώχνει τους
χωροφύλακες που αναγκάστηκαν τελικά ν' αποσυρθούνε, ενώ η λαϊκή μάζα
γίνεται κυρίαρχος του δρόμου. Μ' ένα στόμα, όλοι μαζί, φωνάζουνε: «Κάτω
οι δολοφόνοι, κάτω ο Μεταξάς». Ολοι μαζί τραβάν για το ταχυδρομείο.
Μπροστά στη Λέσχη των Ελευθεροφρόνων σταμάτησαν κι αφού αποδοκιμάσανε
τον Μεταξά, σπάσανε τα τζάμια. Στο τηλεγραφείο δώσανε το παρακάτω
τηλεγράφημα:«Παλλαϊκή συγκέντρωσις Θεσσαλονίκης απαιτεί σύλληψιν Ντάκου, αντικατάστασιν Πάλλη, απελευθέρωσιν συλληφθέντων, επίλυσιν αιτημάτων και να επιτραπή δι' αύριον παλλαϊκόν μνημόσυνον.
Προϊστάμενος Τσίκας».
Στην πλατεία Ελευθερίας συγκεντρώθηκε κι άλλος κόσμος και παντού ακούγεται μια φωνή, η επιθυμία κάθε πολίτη: «Κάτω ο Μεταξάς, Εκδίκηση!».
Πάνω σ' ένα ψηλό κοντάρι κυματίζει ένα μαύρο πανί. Στο θέαμά του οι διαδηλωτές τραγουδάνε το πένθιμο εμβατήριο με ψηλά τις σφιγμένες γροθιές τους. Ο κόσμος που βρίσκεται στα μπαλκόνια με χειρονομίες εκφράζει την αλληλεγγύη του.
«ΕΚΔΙΚΗΣΗ! ΕΚΔΙΚΗΣΗ!»
Οταν
οι διαδηλωτές στρίψανε την οδό Αγίας Σοφίας ενώθηκαν με άλλη μεγάλη
διαδήλωση, Είναι απερίγραπτες οι σκηνές της έκφρασης της συναδέλφωσης
των απεργών. Παντού κυριαρχούν τα συνθήματα: «Εκδίκηση, ζήτω η
απεργία!». Μόλις ενώθηκαν τράβηξαν για την οδό Εγνατίας. Από τα παράθυρα
της λέσχης τους οι τραπεζιτικοί υπάλληλοι τους χαιρετούν και παίρνουν
το λόγο διάφοροι και μιλούν από τα παράθυρα. Ενας του Ενωτικού μιλά για
την ενοποίηση και το ενωτικό συνέδριο. Από τα στόματα όλων ακούγεται:
«Ζήτω η ενότητα!». Στο αντίκρυσμα έφιππης περιπόλου οι διαδηλωτές
φωνάζουνε: «Ζήτω οι φαντάροι». Οι φαντάροι συναδελφώνονται με τους
διαδηλωτές και περνούν ήσυχα. Μιαν άλλη περίπολο που συναντήσανε
παρακάτω τη διασπούν και προχωρούν με πολλές ζωηρές εκδηλώσεις.Κάτω από τα γραφεία της εφημερίδας «Φως» ένας διαδηλωτής φωνάζει: «να μη βγει καμιά εφημερίδα!». Η μάζα το απαιτεί. Ενας παλαιός πολεμιστής ανεβασμένος πάνω σ' ένα αυτοκίνητο δείχνει ένα μετάλλιο και λέγει: «μ' αυτό προσπαθούνε να μας ξεγελούνε και μ' αυτό θένε να θρέφουμε τα παιδιά μας!».
Το πλήθος του φωνάζει να το πετάξει. Μέσα σε θύελλα χειροκροτημάτων ανεβαίνει μια καπνεργάτρια και καλεί το λαό να εκδικηθεί τα θύματα. Με τον ίδιο ενθουσιασμό οι διαδηλωτές υποδέχονται και έναν φοιτητή που τονίζει πως ο φοιτητικός κόσμος της Θεσσαλονίκης κατέβηκε στην απεργία για να παλέψουνε στο πλευρό των αδελφών τους απεργών.
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗ
Η
διαδήλωση όλο και ογκώνεται και τραβάει για την οδό Αγίου Δημητρίου.
Απ' όπου κι αν περνούν οι διαδηλωτές, ο κόσμος τους επιδοκιμάζει και
ενώνεται με αυτούς.Μπροστά στον Αγιο Δημήτρη η διαδήλωση σταματά για λίγο. Οι καμπάνες χτυπάνε πένθιμα και σιγά τραγουδιέται απ' όλους το πένθιμο εμβατήριο.
ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ
Οταν
οι πρώτοι διαδηλωτές πλησιάζανε τη Γενική Διοίκηση, οι τελευταίοι
βρίσκονταν στην οδό Αγίας Σοφίας. Στη Γενική Διοίκηση απ' όξω διασπάσανε
τη ζώνη της έφιππης χωροφυλακής και με πέτρες και ξύλα αναγκάσανε τους
πεζούς χωροφύλακες να μπούνε μέσα.
ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ
Αυτή
τη στιγμή οι διαδηλωτές φτάνουν τις 20 χιλιάδες και προχωρούν προς την
οδό Βασ. Κωνσταντίνου. Οταν φτάσανε πάλι στην οδό Εγνατία ένας ομιλητής
ανεβαίνει στο ματοβαμμένο περίπτερο και τονίζει τη σημασία της παλλαϊκής
συγκέντρωσης και καλεί τους επαγγελματίες να κατεβούνε στο πλευρό του
αγωνιζόμενου λαού.
ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ
Συνεχίζοντας ο ίδιος ομιλητής διαβάζει το ακόλουθο ψήφισμα:«Απας ο λαός της Θεσσαλονίκης συγκεντρωθείς εις παλλαϊκήν συγκέντρωσιν και ακούσας των ρητόρων αποφασίζει:
1) Εκφράζει τον αποτροπιασμόν και την αγανάκτησίν του διά τας δολοφονίας.
2) Διαδηλώνει την συμπάθειάν του προς τους αγωνιζομένους απεργούς.
και ζητεί
1) Παραίτησιν της κυβερνήσεως.
2) Αμεσον σύλληψιν του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου και την αντικατάστασιν του Γενικού Διοικητού Πάλλη.
3) Επίλυσιν όλων των αιτημάτων των απεργών και ακύρωσιν της αποβολής του φοιτητού Καββαδία.
4) Απελευθέρωσιν όλων των συλληφθέντων.
5) Απόδοσιν των θυμάτων εις τα εργατικά σωματεία προς κήδευσιν.
και 6) να επιτραπή αύριο η τέλεσις παλλαϊκού μνημοσύνου.
Δηλώνει:
ότι θα συνεχίσει την απεργίαν μέχρι της πλήρους επιλύσεως όλων των αιτημάτων και αναθέτει εις τον διοικητήν του Γ' Σώματος Στρατού την διαβίβασιν του παρόντος ψηφίσματος εις την κυβέρνησιν».
(σελίδα 6)
ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» ΩΡΑ 11.30 π.μ.
ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΕΠΕΤΡΑΠΗΚΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΑΠ' ΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ
ΟΛΟΣ Ο ΛΑΟΣ ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΑΔΕΛΦΩΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣΜΙΑ ΦΩΝΗ ΑΚΟΥΕΤΑΙ: ΚΑΤΩ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΕΤΑΞΑ, ΝΑ ΣΥΛΛΗΦΘΕΙ Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ ΝΤΑΚΟΣ!
ΠΑΛΛΑΪΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ Σ' ΟΛΗ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10 Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --
Οι απεργιακές επιτροπές όλων των εργατικών κλάδων που παρουσιάστηκαν στον διοικητή του Γ' Σώματος Στρατού και ζήτησαν να επιτραπεί ελεύθερα η κηδεία των δολοφονηθέντων εργατών συζήτησαν μαζί του ως τις 3 μετά τα μεσάνυχτα. Τελικά ο διοικητής δέχθηκε να γίνει η κηδεία όλων των θυμάτων στην εκκλησία της Ευαγγελίστριας επίσημα από μέρους των εργατικών σωματείων. Θα πάρει μέρος όλος ο λαός συνταγμένος κατά τετράδες και με επικεφαλής τα σωματεία του.
ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
Εξάλλου στις 12 1/2 η ώρα στη μεγάλη πλατεία της Ελευθερίας θα συγκροτηθεί Παλλαϊκό συλλαλητήριο.Ο διοικητής δήλωσε ότι θα αφεθούν ελεύθεροι όλοι οι συλληφθέντες το μεσημέρι. Οι γυναίκες απολύθηκαν απ' τη νύχτα.
ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ
Από
πολύ πρωί σήμερα όλος ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους με μαύρες σημαίες
και κατά ομάδες. Από τους προλεταριακούς συνοικισμούς κατεβαίνουν όλοι,
άνδρες, γυναίκες και παιδιά, καταρώμενοι τους δολοφόνους. Ολων το
σύνθημα είναι: «Κάτω η κυβέρνηση Μεταξά», «να συλληφθεί ο Ντάκος»,
«εκδίκηση, εκδίκηση!».Τα μέρη που δολοφονήθηκαν οι εργάτες στρώθηκαν από καινούργια λουλούδια που τα πηγαίνουν οι γυναίκες του λαού με σπαρακτικές κραυγές.
Σήμερα στις 8 1/2 η ώρα στη γωνία των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου έγινε συγκέντρωση με πάνω από 5 χιλιάδες λαό. Πάνω απ' το ματοβαμμένο περίπτερο μίλησαν ομιλητές της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας μέσα σ' ακράτητο ενθουσιασμό. Οι ομιλητές σύστησαν στους συγκεντρωμένους να συνεχίσουν την πάλη για την πλήρη ικανοποίηση των αιτημάτων τους και τους κάλεσαν να πάρουν μέρος στην κηδεία και στο Παλλαϊκό συλλαλητήριο.
ΧΤΥΠΑΝ ΠΕΝΘΙΜΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10.9.36. (Ωρα 11 π.μ.). --Ολες οι καμπάνες των εκκλησιών της πόλης χτυπάν πένθιμα. Οι δρόμοι πάλι σήμερα ανήκουν στο λαό. Σφίγγεται η καρδιά του ανθρώπου απ' το κλάμα των χιλιάδων γυναικόπαιδων για το μεγάλο έγκλημα της κυβέρνησης ενάντια στο λαό. Παράλληλα υψώνουνται οι γροθιές του λαού ανεξαρτήτως φρονήματος που ορκίζεται ΕΚΔΙΚΗΣΗ. Ολος ο κόσμος βρίσκεται πια στους κεντρικούς δρόμους κι αναθεματίζει τους δολοφόνους.
Στους τοίχους κολλιούνται μεγάλα αφφίς από άπειρα συνεργεία εργαζομένων με τα οποία καλείται ο λαός να πάρει όλος μέρος στο συλλαλητήριο και την κηδεία και να ορκιστεί πως θα εκδικηθεί το αίμα τους και θα συνεχίσει το ηρωικό τους παράδειγμα.
ΑΠΟΣΥΡΘΗΚΕ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ
Οι αστυνομικές δυνάμεις αποσύρθηκαν τελείως από τους δρόμους ύστερα από την απερίγραπτη αγανάχτηση του λαού.Οπου παρουσιάζεται κανένας χωροφύλακας ο κόσμος εξαγριώνεται. Χάνεται κάτω απ' τους γιουχαϊσμούς και τον κίνδυνο να λυντσαριστεί.
ΟΙ ΦΑΝΤΑΡΟΙ ΜΕ ΤΟ ΛΑΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10.5.36 (Του ανταποκριτή μας). --Στους δρόμους γυρίζουν μόνο αραιές περιπολίες φαντάρων. Ολος ο κόσμος στην εμφάνισή τους τούς χειροκροτεί και φωνάζει: «Ζήτω οι φαντάροι», «ζήτω τ' αδέρφια μας!». Και οι φαντάροι με τη στάση που τηρούν έναντι των εκδηλώσεων δείχνουν πως πονάν οι ίδιοι και πως είναι επίσης παιδιά του λαού.
ΑΝΟΙΞΑΝ ΤΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ
Η διοίκηση
του Σώματος, ύστερα από απαίτηση παλλαϊκών επιτροπών αναγκάστηκε να
επιτρέψει το άνοιγμα των Εργατικών Κέντρων και των σωματείων, τα οποία
κατακλείστηκαν από εργάτες.
ΠΑΛΛΑΪΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --Σημερινές πληροφορίες από τις Σέρρες, Δράμα και Καβάλα αναγγέλνουν, ότι οι σκοτωμοί προκάλεσαν βαθιά αγανάχτηση σ' όλα τα στρώματα του πληθυσμού. Οι απεργίες σ' όλες τις μακεδονοθρακικές πόλεις συνεχίζονται.
Επίσης σήμερα σύμφωνα με τις πληροφορίες σ' όλες τις πόλεις της Μακεδονίας - Θράκης θα γίνουν παλλαϊκά συλλαλητήρια διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες και αλληλεγγύης προς τους αγωνιζομένους καπνεργάτες.
ΔΕΝ ΒΓΗΚΑΝ ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --Σήμερα δεν βγήκαν οι εφημερίδες γιατί κατέβηκαν σε απεργία και οι τυπογράφοι.
ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ
Αυτή
τη στιγμή που βγαίνουμε άρχισε η σύσκεψη των δυο Εργατικών
Συνομοσπονδιών (Ενωτικής και Γενικής) για να παρθούν αποφάσεις πάνω στα
γεγονότα Θεσσαλονίκης και για την 24ωρη Πανελλαδική πανεργατική απεργία.
Η ΕΝΩΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΛΕΙ ΣΕ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ
ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΧΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΕΝΩΤΙΚΗΣΧθες, στη Θεσσαλονίκη έγινε ένα μακελειό χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του εργατικού κινήματος. Δεκάδες εργάτες και εργάτριες δολοφονήθηκαν και εκατοντάδες τραυματίσθηκαν από τα όργανα της κυβέρνησης Μεταξά, κι εκατοντάδες τραυματίσθηκαν βαριά. Τα μπουντρούμια γεμίσανε από τους συλληθφέντες. Στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας κηρύχθηκε ουσιαστικά ο στρατιωτικός νόμος και κυριαρχεί το κράτος του τρόμου και του αίματος.
Η μοναρχική κυβέρνηση του στρατοκράτη δήμιου Μεταξά αντί να λύσει τα δίκαια και ζωτικότατα καπνεργατικά αιτήματα, όπως ζητούσε, εκτός των καπνεργατών, και ολόκληρος ο Μακεδονικός και Θρακικός λαός, που κατέβηκε σε παλλαϊκές απεργίες αλληλεγγύης μ' αυτούς, αντί να ικανοποιήσει χωρίς χρονοτριβή τις αξιώσεις των απεργών υφαντουργών κι όλων των αγωνιζομένων εργατών, ΔΙΕΤΑΞΕ ΠΥΡΑ ΟΜΑΔΟΝ, ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΕ ΤΟΥΣ ΤΡΟΧΙΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΞΑΠΟΛΥΣΕ ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΦΑΝΗ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Σ' ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ.
ΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΑΚΟΥΣΤΕΣ ΣΦΑΓΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ. Η προσπάθειά της να επιρρίψει τις ευθύνες στα αθώα θύματά της δεν πρόκειται να εξαπατήσει κανένα. Ο ελληνικός λαός ξέρει και βλέπει ότι η κυβέρνηση αυτή τάχθηκε στο πλευρό και στην υπηρεσία των καπνεμπόρων και δεν ενδιαφέρεται παρά για την προστασία των εκατομμυρίων τους. Οι άνανδρες δολοφονίες της Θεσσαλονίκης αποδείχνουν ξεκάθαρα τον αντιδραστικό και φιλοφασιστικό χαραχτήρα της κυβέρνησης και αποτελούν μια χωρίς προηγούμενο πρόκληση κατά της εργατικής τάξης και του συνόλου του ελληνικού λαού.
Εργάτες, εργάτριες, ελληνικέ λαέ. Στην πρόκληση των δολοφόνων μια απάντηση πρέπει να δοθεί: Η ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ.
Η άμεση και μαχητική εκδήλωση της θέλησής σας να προστατέψετε τη ζωή σας, τις ελευθερίες σας, το ψωμί σας και η απαλλαγή της Ελλάδας από τους δημίους του λαού της.
Αδελφωμένοι και σε κοινό μέτωπο, εργάτες, αγρότες, επαγγελματίες και διανοούμενοι, όλος ο κόσμος της δουλειάς, ας δώσει ένα ισχυρό και συντριφτικό μάθημα στο φασισμό και στους δολοφόνους κυβερνήτες. Ρεφορμιστές και ενωτικοί εργάτες, χέρι με χέρι είναι έτοιμοι ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΚΑΤΕΒΟΥΝ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ.
Διαφυλάξετε το ενιαίο μέτωπο από κάθε εχθρική επίθεση και βαδίστε με σιδερένιες τις γραμμές σας στη γενική απεργία.
-- Για την άμεση παραίτηση της κυβέρνησης Μεταξά.
-- Για την αντικατάσταση του Γενικού διοικητή Μακεδονίας και του αστυνομικού διευθυντή Θεσσαλονίκης.
-- Για την αυστηρά τιμωρία των δολοφόνων.
-- Για την άμεσο απελευθέρωση όλων των συλληφθέντων εργατών. Για την ικανοποίηση των αιτημάτων των καπνεργατών κι όλων των απεργών εργατών και επαγγελματιών.
-- Για την αύξηση των μεροκάματων.
- Για την εφαρμογή των Κοινωνικών Ασφαλίσεων και την προστασία των ανέργων.
- Για την επίλυση των ζητημάτων των αγροτών και όλων των εργαζομένων.
- Για τις συνδικαλιστικές και πολιτικές ελευθερίες.
ΕΜΠΡΟΣ, ΣΑΝ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ.
Η Εκτελεστική Επιτροπή της Ενωτικής Γεν. Συνομοσπονδίας.
ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ
Η
δολοφονική ενέδρα των οργάνων της κρατικής βίας κατά των τίμιων απεργών
καπνεργατών, αυτοκινητιστών κλπ., η ομαδική σφαγή ηρωικών αγωνιστών της
Μακεδονικής πρωτεύουσας ξεσήκωσε την αγανάκτηση όλων των εργαζομένων
και δεν άφησε ασυγκίνητο κάθε τίμιο άνθρωπο σ' οποιαδήποτε τάξη και αν
ανήκει. Ο ηρωισμός των απεργών ενθουσίασε όλους τους εργαζομένους που
είναι έτοιμοι στο πρώτο σύνθημα των ανώτερων οργανισμών τους να
ξεχυθούνε στους δρόμους για την υπεράσπιση των ελευθεριών τους και του
ψωμιού τους.Οι προλετάριοι της Αθήνας κινητοποιούν τας φάλαγγάς τους για να δώσουνε ένα συντριπτικότερο μάθημα στους στρατοκράτες, τους μεγαλοκαρχαρίες και την εγκληματική τους Κυβέρνηση.
Το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο καλεί όλες τις εργατικές οργανώσεις σε συναγερμό για τη γενική απεργία.
Καλεί τις διοικήσεις των δυο ρεφορμιστικών κέντρων στην αδερφική κοινή προετοιμασία των ενιαίων εργατικών δυνάμεων.
Δεν υπάρχει καιρός για συζητήσεις. Το αίμα των αδερφών μας έβαψε και εξακολουθεί να βάφει τα λιθόστρωτα της Μακεδονικής πρωτεύουσας.
Βοήθεια φωνάζουνε οι ηρωικοί απεργοί πίσω απ' τα οδοφράγματά τους. Αυτός που θα μείνει ασυγκίνητος στο ταξικό προσκλητήριο θα πέσει στην αιώνια περιφρόνηση των εργαζομένων.
Οι διοικήσεις των σωματείων πρέπει άμεσα να προετοιμαστούν για να κατορθωθεί η πλατύτερη συμμετοχή των εργαζομένων της Αθήνας στην απεργία.
Με τηλεγράφημα και διαμαρτυρίες ας στιγματίσουν την Κυβέρνηση που ματοκύλισε τους τίμιους απεργούς της Θεσσαλονίκης, απαιτώντας την αποδοχή των αιτημάτων τους.
Η Εκτελεστική του Ενωτικού Εργατικού Κέντρου της Αθήνας
ΤΟ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
Το
Πανεργατικό Κέντρο Πειραιά διαμαρτύρεται για τις δολοφονίες των αδερφών
μας εργατών Θεσσαλονίκης και τις δηλώσεις του Μεταξά. Το Πανεργατικό
Κέντρο ζήτησε άδεια συγκέντρωσης στον Πειραιά μα η αστυνομία αρνήθηκε να
δώσει. Ο συνάδελφος Τσαπής περιμένει για τον κοινό αγώνα την εντολή του
συν. Καλομοίρη. Νομίζουμε ότι δεν μας περιμένουν οι ώρες. Το αίμα των
αδερφών μας μας καλεί. Καλούμε όλα τα ανεξάρτητα σωματεία καθώς κι όλους
τους εργάτες να είναι σε επιφυλακή για την κάθοδο σε πανεργατική
απεργία. Ολοι οι εργάτες πρέπει αμέσως μόλις δοθεί το σύνθημα να
κατέβουνε στους δρόμους και να απαιτήσουν: Τη σύλληψη του Πάλλη, του
Ντάκου κι όλων των υπευθύνων. Να λυθούν τα αιτήματα των εργατών, να
αποζημιωθούν τα θύματα και να αποκατασταθούν οι ελευθερίες του λαού.Το Πανεργατικό Κέντρο Πειραιά.
* * *
ΑΓΡΙΝΙΟ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --Χτες το βράδυ η επιτροπή αγώνος των καπνεργατών κάλεσε τα διοικητικά συμβούλια όλων των εργατικών οργανώσεων σε σύσκεψη. Αποφασίστηκε η κάθοδος σε 24ωρη πανεργατική απεργία τη Δευτέρα.
Η σύσκεψη αποτάνθηκε στα διοικητικά συμβούλια του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου, του Εμπορικού Επιμελητηρίου και του Δικηγορικού Συλλόγου και ζήτησε την ενίσχυσή τους στην απεργία. Τα διοικητικά συμβούλια επιφυλάχτηκαν να απαντήσουν αύριο.
Το ηθικό των απεργών καπνεργατών είναι ακμαιότατο. Οι λίγοι απεργοσπάστες προσχώρησαν στην απεργία.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΗΣ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ
Η αντιπροσωπεία της Π.Κ.Ο. προέβη εις τας τελευταίας δυνατάς υποχωρήσεις επί των αιτημάτων των καπνεργατών. Ούτω:Αντίς των 105 δρχ. κατώτατον και 135 ανώτερον ημερομίσθιον που ήτο το αρχικόν αίτημα, εδέχθη να καθοριστεί το ημερομίσθιον σε τρία κλιμάκια ανάλογα με τις ικανότητες ενός εκάστου εργάτου, ήτοι 90, 100 και 110 δραχμές.
Εδέχθη ακόμα να καθοριστούν δυο κλιμάκια εις την τόγκαν, 75 και 85 δραχμές.
Εδέχθη για τας γυναίκας δυο κλιμάκια 45 και 50 δραχ.
Υπεχώρησεν ακόμα στο να καθοριστεί κατά 5% ολιγότερον το ημερομίσθιον εις την Ξάνθην και Παλ. Ελλάδα. Οσον αφορά τα αιτήματα για το Τ.Α.Κ. και την τόγκα εζητήσαμεν κατηγορηματική υπόσχεση της Κυβερνήσεως ότι θα τα λύσει ικανοποιητικά για τους εργάτας.
Εν τούτοις η Κυβέρνησις δεν ηθέλησε να υιοθετήσει και να επιβάλει εις τους καπνεμπόρους την λύσιν αυτήν. Αντίθετα υιοθέτησε τας προτάσεις των καπνεμπόρων οι οποίοι δεν θέλουν τον καθορισμόν των κλιμακίων και επιμένουν εις τον αφηρημένον όρον του «μέσου όρου» για να μπορούν να πληρώνουν ό,τι τους αφήνει η ψυχή τους, αφού κανείς καπνεργάτης δεν θα 'ναι σε θέση να ελέγξει τα βιβλία των εργοδοτών για να εξακριβώσει τον μέσον όρον των πληρωνομένων ημερομισθίων.
Επί πλέον οι καπνέμποροι διά πρώτην φοράν προβάλλουν την εξωφρενικήν αξίωσιν να καθοριστεί χαμηλότερον ακόμα μεροκάματο για τα ρεφούζια, ενώ είναι καθιερωμένον ανέκαθεν τα ρεφούζια να δουλεύονται απ' τους ίδιους εργάτας και με το ίδιο μεροκάματο και ενώ τα ρεφούζια είναι πιο επικίνδυνα για την υγεία του εργάτου.
Αλλά και εις το κατώτερον όριον ημερομισθίου οι καπνέμποροι προβάλλουν την αξίωσιν να είναι πολύ κάτω των 90 δρχ. σ' όλες τις άλλες πόλεις εκτός της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας. Για τις εργάτριες το κατώτερο ημερομίσθιον που καθορίζουν οι καπνέμποροι, είναι κατά 6 μέχρι 10 δραχ. ολιγότερον του από μας προτεινόμενου, χωρίς επίσης να δέχονται και το ανώτερον.
Η βασική διαφωνία μας με την λύσιν της Κυβερνήσεως, και εις την οποίαν δεν υπάρχει έδαφος υποχωρήσεως εκ μέρους μας, είναι:
1ον. Οτι δεν θέλει να αποδεχτεί εκτός του κατώτερου και ανώτερου ημερομισθίου και επιμένει εις τον αφηρημένον «μέσον όρον» που δεν εξασφαλίζει, τίποτα το συγκεκριμένο εις τους εργάτας.
2ον. Εις το ζήτημα των ρεφουζιών. Η Κυβέρνησις προτιμά να σκοτώνει τους καπνεργάτας, παρά να δυσαρεστήσει τους καπνεμπόρους. Δώδεκα συνεχείς ώρας - μέχρι της στιγμής - κατά εκατοντάδες σφάζονται οι εργάται της Θεσσαλονίκης απ' το Γενικό Διοικητή Μακεδονίας και το Διοικητή Χωροφυλακής, προσφερόμενοι θύματα στο αχόρταγο για αίμα εργατών καπνεμπορικό κεφάλαιο. Η αντιπροσωπεία των καπνεργατών, αποκρούοντας την πρόταση των καπνεμπόρων και της Κυβερνήσεως, εδήλωσεν ότι οι τάφοι και το αίμα των αθώων εργατών Θεσσαλονίκης που δολοφονήθηκαν από την Κυβέρνηση δεν μπορούν να λησμονηθούν. Ανεξαρτήτως του αν θα ικανοποιηθούν ή όχι τα οικονομικά αιτήματα των καπνεργατών, η απεργία θα λυθεί μόνο εφ' όσον:
1. Αντικατασταθούν ο Γενικός Διοικητής Μακεδονίας και ο Διοικητής Χωροφυλακής.
2. Απολυθούν όλοι οι συλληφθέντες εργάται Θεσσαλονίκης, Βόλου, Ξάνθης, κλπ.
3. Εξασφαλισθή η περίθαλψις των τραυματιών.
4. Συνταξιοδοτηθούν οι οικογένειες των θυμάτων.
5. Τιμωρηθούν παραδειγματικά τα υπεύθυνα κρατικά όργανα.
Η κυβέρνησις για να καλύψη τας ευθύνας της ομιλεί περί πολιτικών υποκινήσεων της απεργίας, ενώ είναι πασίγνωστον ότι σύσσωμοι οι καπνεργάτες αγωνίζονται ανεξαιρέτως πολιτικών φρονημάτων για την ικανοποίησιν των αιτημάτων τους ενή η Κυβένρησις τους σκοτώνει.
Αν η απαίτησις των καπνεργατών ν' αφαιρεθή η εξουσία από τους δολοφόνους των εργατών Γενικού Διοικητού και Διοικητού Χωροφυλακής είναι απαίτησις πολιτική - είναι εντούτοις απαίτησις όλου του εργαζόμενου λαού και όχι μόνον των οπαδών ενός κόμματος. Και η αιτία για τη διατύπωση αυτής της απαίτησης είναι η ίδια η Κυβέρνησις που έδωσε την εντολήν να χτυπήσουν αόπλους και αθώους εργάτας.
Η αντιπροσωπεία της Π.Κ.Ο. κάνει έκκληση σ' ολόκληρον την εργατική τάξη να ενισχύσει τον τίμιον αγώνα των αδίκως δολοφονημένων εργατών Θεσσαλονίκης.
Οι ανοιχτοί τάφοι και το αίμα των αδερφών μας στη Θεσσαλονίκη μας υποχρεώνουν όλους τους εργάτες και όλους τους εργαζομένους να διεκδικήσωμεν αποφασιστικά τιμωρία των ενόχων.
Για την αντιπροσωπεία της Π.Κ.Ο.
Ο Γεν. Γραμματέας
Δ. ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» ΔΕΥΤΕΡΑ 11 ΜΑΗ
Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΚΗΔΕΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10.5.1936.--Στις 10 η ώρα ενώ χτυπάν οι καμπάνες πένθιμα απ' τις συνοικίες και τους συνοικισμούς κατεβαίνουν συνεχώς χιλιάδες κόσμου. Ολος ο κόσμος, νέοι, γέροι, παιδιά και γυναίκες κρατούν στεφάνια, ανθοδέσμες ή μαύρες σημαίες. Σ' όλους τους κεντρικούς δρόμους, όπου υπάρχουν τεράστιες μάζες λαού μιλάν διάφοροι ομιλητές. Την ίδια σχεδόν ώρα ξεκινάει απ' τα γραφεία του Ενωτικού Εργατικού Κέντρου μεγάλη διαδήλωση με πάνω από 20 χιλιάδες λαό και με επικεφαλής μαύρες σημαίες, στέφανα και πλακάτ που γράφουν: «Τιμή στα ηρωικά θύματα του τίμιου αγώνα μας», «Να παραιτηθή η Κυβέρνηση», «Αμεση σύλληψη των δολοφόνων», «πέθανε για το ψωμί του», «γενική αμνηστεία», «ισόβια σύνταξη στις οικογένειες των θυμάτων», «εκδικηθήτε το αίμα των αδερφών μας».
Οταν η διαδήλωση των τροχιοδρομικών κινούσε από το Ντεπό για να συναντηθεί με την κεντρική διαδήλωση και περνούσε κάτω από το ισπανικό προξενείο με σφιγμένες γροθιές φώναζαν «Ισπανία! Ισπανία!».
ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ
Η
διαδήλωση προχωρεί προς την οδό Εγνατίας, όπου συναντιέται με πολλάς
άλλας χιλιάδας λαού, που έρχονται από κάθε γωνιά. Στη γωνία των οδών
Εγνατίας και Αριστοτέλους, όπου το Γ' αστυνομικόν τμήμα, υπάρχει φρουρά
από στρατιώτες που προσπαθεί να εμποδίσει τη διαδήλωση. Οι διαδηλωτές
αγκαλιάζουν τους φαντάρους και προχωρούν ζητωκραυγάζοντες: «Ζήτω ο
στρατός», «ζήτω τ' αδέρφια μας». Οι φαντάροι είναι κατασυγκινημένοι και
απαντούν στις ζητωκραυγές του λαού με συναδέλφωση. Την ίδια στιγμή ο
επικεφαλής της φρουράς ταγματάρχης αγκαλιάζεται απ' το πλήθος με
ζητωκραυγές για το στρατό. Τον σηκώνουν στα χέρια και του δίνουν μια
ανθοδέσμη. Ο ταγματάρχης με καταφανή συγκίνηση και κάτω απ' τις
αδιάκοπες φωνές του λαού «είστε παιδιά μας κι αδέρφια μας», «ζήτω ο
στρατός», λέει τα εξής χαρακτηριστικά:«Ο στρατός είναι ένα κομμάτι από σας, από το λαό. Ολος ο στρατός είναι στο πλευρό σας. Νοιώθουμε κι εμείς όλο το μέγεθος του πόνου σας, πονάμε κι εμείς όπως εσείς». Η συγκίνηση του πλήθους και οι εκδηλώσεις δεν περιγράφονται. Οι διαδηλωτές, 50 χιλιάδες αυτή τη στιγμή, προχωρούν επί αρκετό διάστημα κρατώντας στα χέρια τον ταγματάρχη, ενώ συγχρόνως αποδοκιμάζουν τους δολοφόνους.
Κατόπιν σηκώνουν στα χέρια τον βουλευτή του Παλλαϊκού Μετώπου σ. Σινάκο και προχωρούν. Η διαδήλωση διαρκώς και μεγαλώνει. Από τα παράθυρα των σπιτιών που περνά πετούν άνθη, ενώ οι διαδηλωτές τραγουδάνε το πένθιμο εργατικό εμβατήριο, υψώνουν τις γροθιές τους και φωνάζουν: Παραίτηση της Κυβέρνησης, κάτω ο Μεταξάς. Οι σκηνές που διαδραματίζονται είναι απερίγραπτες. Μαυροφορεμένα κορίτσια ρίχνουν συνεχώς άνθη, οι γυναίκες κλαίνε απαρηγόρητα, γιατί πονάνε τα παιδιά τους που τ' ανάθρεψαν με ένα σωρό πίκρες για να τα δολοφονήσουν οι άτιμοι εκμεταλλευτές τους. Η διαδήλωση σταματάει πολλές φορές και ανεβαίνουν διάφοροι ρήτορες που μιλούν.
Οταν περνούν απ' το συντριβάνι, όπου το Α' αστυνομικό τμήμα και η έφιππος χωροφυλακή, σπάζουν με πέτρες τα τζάμια και αποδοκιμάζουν τους δολοφόνους.
Ενώ η διαδήλωση προχωρεί προς το νεκροταφείο καταφθάνουν νέες χιλιάδες λαού με στεφάνια. Επικεφαλής της διαδήλωσης υπάρχουν τα στεφάνια των σωματείων και του «Ριζοσπάστη» και χιλιάδες μαύρες σημαίες. Οταν η κεφαλή έφτασε στο νεκροταφείο, όλη η οδός της Εθνικής Αμύνης ήταν κατάγιομη πλήθους. Κατά τους μετριότερους υπολογισμούς το πλήθος υπερβαίνει τις 150 χιλιάδες. Ανδρες, γυναίκες, γριές, παιδιά, ανάπηροι, όλοι φωνάζουν αγαναχτισμένοι: ΕΚΔΙΚΗΣΗ, ΕΚΔΙΚΗΣΗ.
Πάνω απ' την πόρτα του νεκροταφείου μιλάν αντιπρόσωποι του Ενωτικού Κέντρου, της Εργατικής Βοήθειας, του Κομμουνιστικού Κόμματος και ο σ. Σινάκος. Μεταξύ των άλλων τόνισαν ότι θα εμμείνουν εις την αποδοχή των αιτημάτων τους οι απεργοί και πως αξίωση του λαού είναι να παραιτηθεί η Κυβέρνηση, να συλληφθούν οι δολοφόνοι και να δοθούν πλήρεις ελευθερίες. Κατόπιν μίλησε ξανά ο ταγματάρχης, ο οποίος καταθέτοντας στους νεκρούς του λαού στεφάνι, είπε μέσα σε απερίγραπτη συγκίνηση: «Ολες οι αρχές και οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και για το λαό οφείλουν να ενδιαφέρονται. Σας βεβαιώνω ότι ο στρατός ως ένα κομμάτι του λαού βρίσκεται στο πλευρό σας». Και για ένδειξη της αλληλεγγύης κατέθεσε στεφάνι εκ μέρους του στρατού.
Ολοι σηκώνουν τότες τις γροθιές και φωνάζουν: Ζήτω ο στρατός, εκδίκηση, να παραιτηθεί η Κυβέρνηση, να συλληφθούν οι δολοφόνοι.
Οταν κατεβάζουν τα φέρετρα των 9 νεκρών (τόσους παρουσίασαν οι αρχές) εκτυλίσσονται σκηνές απερίγραπτης αγωνίας. Ολοι έχουν σηκωμένες τις γροθιές τους, κλαίνε και φωνάζουν: Κατάρα στους δολοφόνους, να παραιτηθεί η κυβέρνηση.
Εν τω μεταξύ από τα γύρω χωριά κατεβαίνουν με μαύρες σημαίες νέες χιλιάδες λαού.
ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ
Υστερα
απ' το νεκροταφείο οι διαδηλωτές ξεκίνησαν διαδηλώνοντες στην οδό
Εθνικής Αμύνης. Εξω απ' το τμήμα της Γενικής Ασφάλειας οι διαδηλωτές
ξέσπασαν σε ασταμάτητες αποδοκιμασίες. Λιθοβόλησαν το μέγαρο της Γενικής
Ασφάλειας και κάνανε θρύψαλα τα τζάμια. Σ' όλη τη διάρκεια της
διαδρομής οι διαδηλωτές ψάλλουν το «Πέσατε θύματα αδέρφια εσείς σε άνισο
μάχη κι αγώνα...».Με τις γροθιές υψωμένες ο αγαναχτισμένος λαός φωνάζει: «Εκδίκηση», «Εκδίκηση»!
Εξω απ' το Φρουραρχείο οι διαδηλωτές σταματάνε και φωνάζουν «απελευθερώστε το λοχία μας!». (Οπως είναι γνωστό ο λοχίας αυτός συνελήφθη γιατί πυροβόλησε ένα δολοφόνο χωροφύλακα που πυροβολούσε πάνω στην αδερφή του).
Ολοι οι διαδηλωτές, μια πραγματική φουρτουνιασμένη ανθρωποθάλασσα κατευθύνεται προς την πλατεία Ελευθερίας. Εκεί καταφτάνουν απ' όλους τους δρόμους χιλιάδες άλλος λαός με στεφάνια και με μαύρες σημαίες.
Οταν φτάνουν στην πλατεία απ' ολονών τα στόματα αντηχεί διάτορα το τραγούδι της Διεθνούς. Οταν συγκεντρώθηκαν όλοι οι διαδηλωτές έφταναν τις 150 χιλιάδες. Στήσανε ένα πρόχειρο βήμα από βαρέλια κι από κει πάνω μίλησαν οι αρχηγοί του λαού.
Πρώτος ανεβαίνει στο βήμα ο Γραμματέας της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας Μέρκατας. Καταγγέλνει τη δολοφονική ενέδρα των αστυνομικών αρχών που πυροβόλησαν με λύσσα κατά των άοπλων εργατών. Ολοι οι διαδηλωτές ξεσπάνε σε κατάρες «κάτω οι δολοφόνοι», «κάτω οι χαφιέδες», «κρεμάλα στον αρχιδολοφόνο Ντάκο». Συνεχίζοντας λέγει, πως οι ηρωικοί απεργοί δεν θα δειλιάσουν μα θα εξακολουθήσουν τον αγώνα ως την πλήρη επίλυση των αιτημάτων τους.
Τον Μέρκατα διαδέχεται στο βήμα αντιπρόσωπος των σιδηροδρομικών. Τονίζει πως πρέπει να συνεχιστεί ο αγώνας όλων των εργαζομένων για τη διεκδίκηση όλων των ελευθεριών τους. Αλλος αντιπρόσωπος της απεργιακής επιτροπής των καπνεργατών λέγει: «Δίνουμε διορία στην κυβέρνηση ως αύριο το μεσημέρι να ικανοποιήσει τα αιτήματά μας. Αυτή δεν είναι απαίτηση μόνο των καπνεργατών μα ολόκληρου του εργαζόμενου λαού της χώρας».
ΑΦΕΘΗΚΕ Ο ΛΟΧΙΑΣ
Τη
στιγμή εκείνη ο προϊστάμενος της συγκέντρωσης αναγγέλνει στους
διαδηλωτές πως ο ηρωικός λοχίας αφέθηκε ελεύθερος. Ολοι οι διαδηλωτές
ξεσπάνε σε ζητωκραυγές και φωνάζουν: «Την πρώτη νίκη την κερδίσαμε»! Δεν
πρέπει να μείνει κανένας αδερφός μας μέσα στο αστυνομικό μπουντρούμι»!Σε μια στιγμή ολονών τα βλέμματα στρέφονται προς το αριστερό μέρος, όπου ζητωκραυγάζεται ο σ. Σινάκος, βουλευτής Θεσσαλονίκης του Παλλαϊκού Μετώπου που είχε πάει επικεφαλής επιτροπής μετά την κηδεία των θυμάτων στο Γ' Σώμα στρατού.
Οι συγκεντρωμένοι τον αρπάζουν στα χέρια και μέσα σ' ένα πανδαιμόνιο ζητωκραυγών υπέρ του Παλλαϊκού Μετώπου τον ανεβάζουν στο βήμα. Οι γροθιές υψώνονται αντιφασιστικά. Οι ζητωκραυγές υπέρ του Παλλαϊκού Μετώπου συνεχίζονται επί πολλή ώρα.
ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --Από την Τούμπα κατέβηκαν δέκα χιλιάδες κάτοικοι για να παρακολουθήσουν την κηδεία. Οι διαδηλωτές με ζητωκραυγές υπέρ του στρατού κατάθεσαν στέφανο στο ηρώο των πεσόντων στον πόλεμο και αγκάλιαζαν τους φαντάρους της τιμητικής φρουράς. Κοπέλες έβαζαν λουλούδια στις κάννες των όπλων τους.
Ενώ προχωρούσε η διαδήλωση περνούσε ίλη ιππικού. Οι διαδηλωτές σταμάτησαν τους ιππείς και μοίρασαν στους αξιωματικούς και φαντάρους ιππείς ανθοδέσμες. Ο επικεφαλής αξιωματικός της ίλης εκδηλώνοντας τη συγκίνησή του, διέταξε ένα απόσπασμα να συνοδεύσει τιμητικά τους διαδηλωτές ως το νεκροταφείο.
Οι εκδηλώσεις αυτές δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι συμπαθούν τους τίμιους αξιωματικούς και γενικά το στρατό, που νοιώθουν τον πόνο τους. Αντίθετα ο λαός αποδοκιμάζει τους φασίστες στρατοκράτες που τίθενται αντιμέτωποι στα συμφέροντα των εργαζομένων.
«ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» ΤΡΙΤΗ 12 ΜΑΗ
ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ
ΥΠΟΓΡΑΦΗΚΕ ΠΡΑΧΤΙΚΟ ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΩΝ - ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝΤΑ ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΑ ΚΑΘΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ 94 ΩΣ 110 ΔΡΑΧΜΕΣ
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΣΤΟΥΣ ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΟΥΣ
Οι αντιπρόσωποι των δυο Συνομοσπονδιών και των καπνεργατών πήγανε χτες το μεσημέρι στο υπουργείο Εθν. Οικονομίας και δόσανε σημείωμα στον υφυπουργό με τις απόψεις των καπνεργατών, πάνω στις οποίες γίνηκε συζήτηση επί πολλή ώρα, που κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία την οποία θα έθεταν υπ' όψη του Πρωθυπουργού και των καπνεμπόρων.
Το απόγευμα γένηκε νέα σύσκεψη στην οποία πήρανε μέρος εχτός από τον υφυπουργό και τους αντιπροσώπους των εργατών, ο Πρωθυπουργός και οι αντιπρόσωποι των καπνεμπόρων. Σ' αυτή τη σύσκεψη συμφώνησαν οι καπνέμποροι με τους αντιπροσώπους των εργατών κυρίως πάνω στο οικονομικό μέρος των διεκδικήσεων και καθορίστηκε έτσι μέσος όρος μεροκάματου.
Οι καπνέμποροι θέλησαν να φέρουν αντιρρήσεις, αλλά υποχωρήσανε ύστερα από επέμβαση της κυβέρνησης.
Υστερα απ' τη συμφωνία συντάχθηκε το πρακτικό που υπογράψανε για τους εργάτες οι αντιπρόσωποι της Ενωτικής και Γενικής Συνομοσπονδίας και των καπνεργατών, οι αντιπρόσωποι των καπνεμπόρων, ο Πρωθυπουργός και ο υφυπουργός της Εθνικής Οικονομίας. Το πρακτικό κατατέθηκε στο αρχείο του υπουργείου Εθν. Οικονομίας και στηρίζεται πάνω στις βάσεις αυτές:
«Καθορίζεται μέσος όρος ημερομισθίων διά τας διαφόρους πόλεις και τα διάφορα είδη επεξεργασίας. Ο μέσος αυτός όρος είναι ο ίδιος με τον αναγγελθέντα υπό της Κυβερνήσεως την πρωίαν του παρελθόντος Σαββάτου ήτοι διά την Καβάλαν και Θεσσαλονίκην ανδρών 94 - 100 και γυναικών 39 - 41.
2) Καθορίσθη ως κατώτατον όριον ημερομισθίου το υπό της Κυβερνήσεως προταθέν κατά το παρελθόν Σάββατον ποσόν των 90 δρχ. διά την Καβάλαν και Θεσσαλονίκην και αναλόγως διά τας άλλας πόλεις.
3) Καθορίσθη ανώτατον όριον ημερομισθίου δρχ. 110 διά τας δυο ανωτέρω πόλεις και αναλόγως διά τας λοιπάς.
4) Εν πάση περιπτώσει καθορίσθη ότι θα δοθή αύξησις των ημερομισθίων των μεν ανδρών εις 5 δρχ. τουλάχιστον και των γυναικών 2 τουλάχιστον δρχ.
5) Ορίσθη ότι η ρύθμισις αύτη ισχύει δι' 8ωρον εργασίας μέχρι τέλος Φεβρουαρίου 1937».
Οι αντιπρόσωποι των καπνεργατών υπογράψανε με τη δήλωση ότι δέχονται τη λύση αυτή σαν ικανοποιητική. Οι αντιπρόσωποι όμως των καπνεμπόρων υπογράψανε με τη δήλωση ότι η υπογραφή τους έχει την έννοιαν ότι πήραν γνώση του πραχτικού και της δήλωσης της κυβέρνησης ότι επιθυμεί την εφαρμογή του.
Ωστόσο οι υπογραφές του Πρωθυπουργού και του υπουργού της Εθν. Οικονομίας μπήκανε με την έννοια ότι αν οι καπνεργάτες δεν προβάλλουν άλλη αξίωση οικονομική, θα είναι υποχρεωμένη η κυβέρνηση να επιβάλει τη λύση αυτή.
Οι αντιπρόσωποι των εργατών δηλώσανε στον Πρωθυπουργό πως μετά την υπογραφή του πραχτικού η απεργία θεωρείται λυμένη, αλλά επειδή η 24ωρη απεργία θα γίνει οπωσδήποτε, οι εργάτες θα επαναλάβουνε τις δουλειές τους την Πέμπτη το πρωί.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ
Σχετικά
με το ζήτημα της εφαρμογής του πραχτικού ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι η
αποδοχή του θα επιβληθεί οπωσδήποτε στους καπνεμπόρους.
ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ σ. ΘΕΟΥ
Την
ώρα που γινόταν η σύσκεψη των αρχηγών, σ' άλλη αίθουσα του υπουργείου
Εξωτερικών οι εκπρόσωποι των δυο Συνομοσπονδιών σ.σ. Θέος, Σ.
Σκλάβαινας, Ι. Καλομοίρης και Γ. Λάσκαρης, με τον υφυπουργό Κασιμάτη
συσκέπτονταν. Η σύσκεψη έγινε ύστερα από πρόσκληση της κυβέρνησης,
κράτησε δε πάνω από 4 ώρες.Κατά τις 9 1/2 βγήκε από την αίθουσα ο σ. Θέος και ανακοίνωσε στους δημοσιογράφους ότι η κυβέρνηση δέχθηκε τα οικονομικά αιτήματα των απεργών και ότι επρόκειτο να υπογραφεί σχετικό πρακτικό με τους καπνέμπορους και την κυβέρνηση.
«Το πρακτικό όμως, συνέχισε ο σ. Κ. Θέος, θα υπογραφεί μόνον αφού προηγουμένως ο πρόεδρος της κυβέρνησης μας δώσει ρητή και κατηγορηματική απάντηση και στ' άλλα αιτήματα: 1) Απόλυση όλων των συλληφθέντων εργατών, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στις Σέρρες, στη Δράμα, στο Βόλο και σ' οποιαδήποτε άλλη πόλη. 2) Αυστηρά τιμωρία όλων των υπευθύνων κρατικών οργάνων. 3) Περίθαλψη και συνταξιοδότηση των οικογενειών των θυμάτων. 4) Επαναπρόσληψη όλων των απεργών εργατών.
Σ' ερώτηση των δημοσιογράφων αν θα κηρυχθεί η 24ωρη πανεργατική πανελλαδική απεργία, ο σ. Κ. Θέος είπε ότι η απεργία θα κηρυχθεί χωρίς άλλο από σήμερα στις 12 τη νύχτα μέχρι αύριο την ίδια ώρα σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για τις σφαγές Θεσσαλονίκης.