Η δίκη των δωσιλόγων δημοσιογράφων
Η δίκη των
δωσιλόγων δημοσιογράφων άρχισε στις 23 Οκτωβρίου 1945. Οι κατηγορούμενοι ήταν
συνολικά 17 άτομα, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν εκδότες, ιδιοκτήτες, διευθυντές
ή συντάκτες κατοχικών εφημερίδων.
Παραθέτουμε τα
ονόματα μερικών από τους κατηγορούμενους.
Γεώργιος Πολλάτος
(εκδότης της εφημερίδας «Νέα Ευρώπη»)
Δημ. Τσούρκας
(εκδότης της εφημερίδας «Απογευματινή»)
Αλέξ. Ωρολογάς
(εκδότης της εφημερίδας «Απογευματινή»)
Πέτρος Ωρολογάς
(αρθρογράφος)
Ιωάννης Σπαθάρης
(εκδότης της εφημερίδας «Νέα Ευρώπη»)
Βασίλης Λαμψάκης
(εκδότης της εφημερίδας «Νέα Ευρώπη»)
Νίκος Φαρδής
(δημοσιογράφος στο Γερμανικό Γραφείο Τύπου)
Δημήτριος Ηλιάδης
(εκδότης της εφημερίδας «Νέα Ευρώπη»)
Μιχάλης
Παπαστρατηγάκης (αρχισυντάκτης της εφημερίδας «Νέα Ευρώπη»)
Ξεν. Γιοσμάς
(δημοσιογράφος)
Δημήτριος
Λιανόπουλος (δημοσιογράφος)
Χριστόφορος
Ελευθεριάδης (δημοσιογράφος)
Ευρυπίδης
Χειμωνίδης (δημοσιογράφος)
Αξίζει να
αναφέρουμε ότι η φιλοναζιστική εφημερίδα «Νέα Ευρώπη» άρχισε να κυκλοφορεί στη
Θεσσαλονίκη στις 14 Απριλίου 1941.
Τα Ειδικά Δικαστήρια Δωσιλόγων
Στις
21 Φεβρουαρίου 1945 άρχισαν οι δίκες των δοσιλόγων στην αίθουσα του Εφετείου
Αθηνών. Είκοσι εννέα κορυφαίες πολιτικές και στρατιωτικές προσωπικότητες του
1941-1944 παραπέμπονταν για παράβαση της 6ης Συντακτικής Πράξης του 1945 και
των άρθρων 109, 123, 125 του Κ. Ποινικού νόμου. Τρεις από τους παραπεμπόμενους
ήταν ήδη νεκροί: ο Ν. Καλύβας που εκτελέστηκε από μέλη της Ο.Π.Λ.Α. ενώ έβγαινε
από το σπίτι του και οι Μπάκος και Πειρουνάκης που αρπάχτηκαν από τις φυλακές
Αβέρωφ κατά τα Δεκεμβριανά και εκτελέστηκαν από αντάρτες του ΕΛΑΣ τον Ιανουάριο
του 1945.
Από
τους επιζώντες κατηγορούμενους οι 10 ήταν πολιτικοί: Ι. Ράλλης, Κ. Λογοθετόπουλος,
Α. Λιβιεράτος, Σ. Γκοτζαμάνης, Ν. Λούβαρης, Β. Καραπάνος, Λ. Τσιριγώτης, Ι.
Καραμάνος, Ι. Πασσαδάκης, Έκτ. Τσιρονίκος. Οι 11 ήταν στρατηγοί: Γ.
Τσολάκογλου, Η. Χατζημιχάλης, Π. Δεμέστιχας, Σ. Μουτούσης, Ν. Κατσιμήτρος, Ν.
Μάρκου, Πολύζος, Α. Ρουσόπουλος, Δ. Διαλέττης, Ι. Γρηγοράκης, Γ. Μπακογιάννης.
Δύο ήταν ναυτικοί: ο ναύαρχος Α. Γέροντας και ο πλοίαρχος Ι. Παπαδόπουλος. Ένας
ήταν εργάτης (πρόεδρος των φορτοεκφορτωτών Πειραιώς που χρημάτισε υφυπουργός
Εμπορίου): ο Ε. Κανακουσάκης. Ένας δικαστικός: ο εφέτης Κ. Πουρναράς. Και ένας
ανώτερος δημόσιος υπάλληλος: ο Γ. Παμπούκας του υπουργείου Γεωργίας. Απουσίαζαν
όμως ορισμένοι, που είχαν έγκαιρα εγκαταλείψει την Ελλάδα πριν από την
απελευθέρωση: ο Κ. Λογοθετόπουλος, ο Έκτ. Τσιρονίκος, ο Σ. Γκοτζαμάνης και ο Α.
Ταβουλάρης.
Το Ειδικό
Δικαστήριο Δοσιλόγων Θεσσαλονίκης άρχισε τις εργασίες του στα τέλη Απριλίου
1945.
Ενδεικτική βιβλιογραφία :
Αρχεία Εθνικής
Αντίστασης, εκδόσεις ΔΙΣ/ΓΕΣ
Λάζαρος Αρσενίου,
«Η Θεσσαλία στην Αντίσταση»
Α. Βολταιράκης,
«Εις την υπηρεσίαν της Γκεστάπο»
Δημήτριος
Γατόπουλος, «Ιστορία της Κατοχής»
Woodhouse, «Το
μήλος της Έριδος. Η ελληνική αντίσταση και η πολιτική των μεγάλων δυνάμεων»
Σόλων
Γρηγοριάδης, «Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας 1941-1974»
Στράτος Δορδανάς,
«Έλληνες εναντίον Ελλήνων», εκδόσεις Επίκεντρο
Στράτος Δορδανάς,
«Η γερμανική στολή στη ναφθαλίνη. Επιβιώσεις του δοσιλογισμού στη Μακεδονία,
1945-1974», εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Στράτος Δορδανάς,
«Το αίμα των αθώων. Αντίποινα των γερμανικών αρχών κατοχής στη Μακεδονία,
1941-1944», εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας
Γιάννης Δουατζής,
«Οι Ταγματασφαλίτες», εκδόσεις αδελφών Τολίδη
Πολυχρόνης
Ενεπεκίδης, «Η ελληνική αντίσταση 1941-44 μέσα από τα μυστικά αρχεία της
Βέρμαχτ»
Δημήτρης Ιωάννου,
«Τάγματα Ασφαλείας. Όλη η αλήθεια», εκδόσεις Ελεύθερος Κόσμος
Νίκος Καρκάνης,
«Οι δοσίλογοι της κατοχής. Δίκες - παρωδία», εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή
Ι. Κολιόπουλος,
«Λεηλασία φρονημάτων», εκδόσεις Βάνιας
Τάσος
Κοντογιαννίδης, «Ήρωες & προδότες στην κατοχική Ελλάδα», εκδόσεις Πελασγός
Δημοσθένης
Κούκουνας, «Η ελληνική οικονομία κατά την Κατοχή», εκδόσεις Ερωδιός
Δημοσθένης
Κούκουνας, «Ιστορία της Κατοχής», εκδόσεις Λιβάνη
Δημοσθένης
Κούκουνας, «Οι Γερμανοί στην Κρήτη 1941-1945», εκδόσεις Μέτρον
Τάσος
Κωστόπουλος, «Η αυτολογοκριμένη μνήμη. Τα Τάγματα Ασφαλείας και η μεταπολεμική
εθνικοφροσύνη», εκδόσεις Φιλίστωρ
Κωνσταντίνος
Λογοθετόπουλος, «Ιδού η αλήθεια»
Mark Mazower, «Στην Ελλάδα του Χίτλερ», εκδόσεις
Αλεξάνδρεια
Νίκος
Μαραντζίδης, «Οι άλλοι καπετάνιοι. Αντικομμουνιστές ένοπλοι στα χρόνια της
κατοχής και του εμφυλίου», εκδόσεις Εστία
Ι. Μιχαηλίδης-Η.
Νικολακόπουλος-Χ. Φλάισερ, «Εχθρός εντός των τειχών», εκδόσεις Ελληνικά
Γράμματα
Γεώργιος Μόδης,
«Πόλεμος και κατοχή»
Σταύρος
Παπαγιάννης, «Εθνικός Αγροτικός Σύνδεσμος Αντικομμουνιστικής Δράσης. Τα Τάγματα
Ασφαλείας της Θεσσαλίας» εκδόσεις Σοκολη
Σταύρος
Παπαγιάννης, «Τα παιδιά της λύκαινας. Οι επίγονοι της 5ης Ρωμαϊκής Λεγεώνας
κατά τη διάρκεια της Κατοχής (1941-1944)», εκδόσεις Σόκολη
Βασίλειος Σταυρογιαννόπουλος, «Η ζωή της κατοχής και
τα Τάγματα Ασφαλείας», εκδόσεις Λόγχη
Γεώργιος Τσολάκογλου, «Απομνημονεύματα»
Χάγκεν Φλάισερ, «Στέμμα και Σβάστικα. Η Ελλάδα της
κατοχής και της Αντίστασης 1941-1944», εκδόσεις Παπαζήση
Χάγκεν Φλάισερ, Νέα στοιχεία για τη σχέση γερμανικών
αρχών κατοχής και Ταγμάτων Ασφαλείας (Μνήμων, τχ.8, 1980-82)
Μενέλαος
Χαραλαμπίδης, «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα», εκδ.
Αλεξάνδρεια
Τάσος
Χατζηαναστασίου, «Οι εθνικιστές οπλαρχηγοί στη βουλγαροκρατούμενη Μακεδονία
& Θράκη»
Ιάκωβος
Χονδροματίδης, «Δωσίλογοι της Κατοχής», εκδόσεις Περισκόπιο
Ιάκωβος
Χονδροματίδης, «Η μαύρη σκιά στην Ελλάδα», εκδόσεις Περισκόπιο
Αθανάσιος
Χρυσοχόου, «Η κατοχή εν Μακεδονία : Οι Γερμανοί εν Μακεδονία, 1941-1944»
Περιοδικό
«Ιστορία εικονογραφημένη», τεύχος 540, Ιούνιος 2013
